ΞΕΧΑΣΕΣ ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΣΤΗ ΖΕΣΤΗ; ΜΙΑ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΕΙ

Το να ξεχάσεις τα φάρμακα μέσα στο αυτοκίνητο ή σε μια τσάντα που έχει εκτεθεί στη ζέστη είναι πράγμα πολύ συνηθισμένο για τους ανέμελους ταξιδιώτες του καλοκαιριού. Μια φαρμακοποιός συμβουλεύει ποια φάρμακα να πετάξεις και ποια όχι.

Οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού –και ειδικά αυτές που αναπτύσσονται μέσα στο αυτοκίνητο ή κάτω από τον ήλιο του μεσημεριού– είναι επικίνδυνες για τα φάρμακα, καθώς μπορεί να τα αλλοιώσουν, καθιστώντας τα στην καλύτερη περίπτωση ανενεργά και στη χειρότερη επικίνδυνα.

Οι φαρμακευτικές εταιρείες τονίζουν ότι τα σκευάσματά τους πρέπει να φυλάσσονται σε θερμοκρασίες μεταξύ 20-25 βαθμών Κελσίου, ωστόσο λίγοι βαθμοί κάτω και λίγοι πάνω δεν δημιουργούν πρόβλημα. Τα φάρμακα αντέχουν μέχρι τους 30 βαθμούς Κελσίου, όπως λένε γιατροί και φαρμακοποιοί, χωρίς να υπάρχει κανένας κίνδυνος.

Φάρμακα στο αυτοκίνητο

Τι γίνεται όμως όταν η εξωτερική θερμοκρασία υπερβαίνει τους 30; Μπορούν να φάρμακα να παραμείνουν αναλλοίωτα στην τσάντα θαλάσσης ή –πράγμα που συμβαίνει συχνά– αν τα ξεχάσουμε στο αυτοκίνητο, όπου αναπτύσσονται υπερβολικά υψηλές θερμοκρασίες;

iStock

Η απάντηση είναι «όχι». Ρωτήσαμε τη φαρμακοποιό Άννα Μπιντέλα αν πρέπει να πετάξουμε τα φάρμακα που έμειναν ξεχασμένα στο αυτοκίνητο κι εκείνη, αφού μας έδωσε βασικές οδηγίες για τη μεταφορά και τη συντήρησή τους στα καλοκαιρινά μας ταξίδια, μας είπε: «Εξαρτάται από το είδος του φαρμάκου. Αν είναι κάτι ευαίσθητο, θα χρειαστεί να το πετάξεις».

Ευαίσθητα και ανθεκτικά φάρμακα στη ζέστη

Ποια είναι λοιπόν τα ευαίσθητα και ποια τα πιο ανθεκτικά φάρμακα και τι μπορούν να πάθουν σε συνθήκες αυξημένης θερμοκρασίας; Οι περισσότερες κρέμες και αλοιφές που παίρνουμε μαζί μας στις διακοπές, όπως αντηλιακά, κρέμες για τα εγκαύματα ή για τα τσιμπήματα, δεν κινδυνεύουν. Το ίδιο και οι φυσιολογικοί οροί, τα διάφορα προϊόντα καθαρισμού των πληγών και τα αντισηπτικά.

Επιπλέον, τα περισσότερα απλά παυσίπονα που περιέχουν παρακεταμόλη ή ιβουπροφένη, δεν χάνουν την αποτελεσματικότητά τους αν μείνουν λίγο παραπάνω στη ζέστη – εννοούμε λίγες ώρες κι όχι λίγες ημέρες.

Τι σημαίνει χαλασμένο φάρμακο;

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι ένα αλλοιωμένο (συνήθως από τη ζέστη και την υγρασία) φάρμακο δεν έχει θεραπευτική αξία, πράγμα που για ορισμένα προβλήματα υγείας έχει ιδιαίτερη βαρύτητα. Το χαλασμένο φάρμακο δεν είναι απαραίτητα τοξικό, είναι όμως σίγουρα αναποτελεσματικό.

Για ορισμένους ασθενείς, όπως είναι οι διαβητικοί ή οι καρδιοπαθείς, η αλλοίωση των φαρμάκων τους μπορεί να είναι κρίσιμη. Επίσης, άλλα φάρμακα, όπως είναι τα αντιβιοτικά, μπορεί να προκαλέσουν ζημιά στο στομάχι ή στα νεφρά.

Ποια φάρμακα επηρεάζονται περισσότερο από τη ζέστη

Τα φάρμακα που επηρεάζονται περισσότερο από τη ζέστη και αλλοιώνονται πολύ εύκολα είναι οι ινσουλίνες, οι ορμόνες και τα αντιβιοτικά, συνεπώς αυτά πρέπει να τα πετάξουμε αν ξεχαστούν στη ζέστη. Επίσης, τα διάφορα διαγνωστικά τεστ, όπως τεστ εγκυμοσύνης, ωορρηξίας, Covid-19 και γρίπης, μπορεί να επηρεαστούν από την υγρασία κυρίως και να δώσουν λανθασμένα αποτελέσματα.

Freepik

Συνηθισμένα φάρμακα που περιέχουν ορμόνες και είναι πολύ ευαίσθητα στις αλλαγές της θερμοκρασίας είναι αυτά για τον θυρεοειδή αδένα, καθώς και τα αντισυλληπτικά. Αυτό συμβαίνει επειδή η σύστασή τους περιέχει συχνά πρωτεΐνες κι όταν η πρωτεΐνη ζεσταίνεται, αλλάζει ιδιότητες.

Η ινσουλίνη είναι μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση, για τη μεταφορά της οποίας χρειάζονται ειδικές συνθήκες, πράγμα που οι διαβητικοί γνωρίζουν. Η ινσουλίνη δεν πρέπει να έρθει σε επαφή με πάγο, αλλά είναι απαραίτητο να παραμείνει σε δροσερό περιβάλλον και συνήθως μεταφέρεται σε ειδικές θήκες.

Πώς μπορείς να καταλάβεις το αλλοιωμένο φάρμακο

Μπορεί κανείς να καταλάβει αν ένα φάρμακο έχει χαλάσει; Μερικές φορές ναι κι άλλες όχι. Πιο συγκεκριμένα, τα χάπια μπορεί να έχουν αλλάξει χρώμα, να διαλύονται σε σκόνη ή να μυρίζουν περίεργα. Τα υγρά μπορεί να γίνουν θολά, ενώ οι κρέμες και οι αλοιφές να αλλάξουν υφή – συνήθως μοιάζουν να έχουν ξεραθεί.

Πολύ συχνά βάζουμε τα φάρμακα κατά τη μεταφορά τους στο ντουλαπάκι του συνοδηγού στο αυτοκίνητο, επειδή σε ορισμένα αμάξια το air condition δροσίζει και αυτό το μέρος. Εκεί όμως είναι πολύ πιθανό να τα ξεχάσουμε. Κακή ιδέα είναι επίσης να μεταφέρουμε τα φάρμακα στο πορτ παγκάζ, εκτός κι αν τα έχουμε βάλει σε φορητό ψυγείο.

Μια πιο σίγουρη λύση είναι μια ισοθερμική τσάντα με μια παγοκύστη, την οποία θα έχουμε μαζί μας μέσα στο αυτοκίνητο και θα τη μεταφέρουμε στις στάσεις, στο πλοίο και οπουδήποτε χρειαστεί.

Αν παρ' όλα αυτά, έχετε ξεχάσει τα φάρμακα μέσα στο αυτοκίνητο και δεν είστε σίγουροι αν πρέπει ή όχι να τα πετάξετε, μια επίσκεψη στο κοντινότερο φαρμακείο μπορεί να σας βγάλει από το δίλημμα.