ΠΟΣΗ ΒΙΤΑΜΙΝΗ D ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΠΑΙΡΝΕΙΣ ΣΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΤΗ ΜΕΡΑ

Οι περισσότεροι έχουμε εμπεδώσει τη χρησιμότητα της βιταμίνης D, της βιταμίνης του ήλιου όπως είναι γνωστή. Πόσοι όμως γνωρίζουμε τις ακριβείς δοσολογίες που ενδείκνυνται ή που επιτρέπεται να πάρουμε; Μία ειδικός απαντά.

Λίγο πριν την έναρξη του χειμώνα, το θέμα της πολυσυζητημένης βιταμίνης D αρχίζει να μας απασχολεί ξανά. Γιατί; Μα επειδή είναι απαραίτητη για ένα υγιές ανοσοποιητικό και για την πρόληψη των αναπνευστικών λοιμώξεων.

Η βιταμίνη D είναι μία λιποδιαλυτή βιταμίνη. Οι δύο κύριες μορφές της είναι η εργοκαλσιφερόλη (βιταμίνη D2) και η χοληκαλσιφερόλη (βιταμίνη D3). Η πρώτη προέρχεται από διαιτητικές πηγές φυτικής προέλευσης.

Η δεύτερη παράγεται στο δέρμα, όταν εκτίθεται στο ηλιακό φως και πιο συγκεκριμένα στην υπεριώδη ακτινοβολία Β (UVB), ενώ ένα μέρος της προέρχεται από διαιτητικές πηγές ζωικής προέλευσης (κυρίως ψάρια) και από εμπλουτισμένα προϊόντα (π.χ. γάλα, γάλα σόγιας, δημητριακά πρωινού ή συμπληρώματα διατροφής).

Η βιταμίνη D στο σώμα μας

Το σώμα μας έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύει τη βιταμίνη D που παίρνουμε από τον ήλιο τους καλοκαιρινούς μήνες και οι αποθήκες μας μπορούν να παραμείνουν γεμάτες για 1-2 μήνες μετά την έκθεσή μας στις καλοκαιρινές ακτίνες του ήλιου. Τι γίνεται όμως μετά;

iStock

Πόσο και ποιοι την έχουμε ανάγκη με τη μορφή συμπληρωμάτων; Τα τελευταία χρόνια, που η επιπλέον χορήγησή της με τη μορφή συμπληρωμάτων έγινε μόδα, έχουν παρατηρηθεί και κάποια ακραία περιστατικά. Η υπερβολική δοσολογία μπορεί να αποβεί τοξική για τον οργανισμό και να επηρεάσει τη λειτουργία των νεφρών.

Καθώς η συμπληρωματική θεραπεία, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης συμπληρωμάτων διατροφής, είναι δημοφιλής, οι άνθρωποι μπορεί να μην συνειδητοποιούν ότι είναι δυνατόν να πάρει κανείς υπερβολική δόση βιταμίνης D ή τις πιθανές συνέπειες που μπορεί να έχει κάτι τέτοιο.

Ποιες είναι οι ενδεδειγμένες δοσολογίες;

Γι' αυτό μιλήσαμε με την ειδική παθολόγο-διαβητολόγο Ελευθερία Κοζανίδου και μας έδωσε ορισμένες συστάσεις αναφορικά με τη δοσολογία και τις περιπτώσεις στις οποίες ενδεχομένως να χρειάζεται επιπλέον χορήγηση βιταμίνης D3. Όπως και να 'χει, το να συμβουλευτείτε γιατρό είναι απαραίτητο.

• Βρέφη ηλικίας 0 έως 6 μηνών: η επαρκής πρόσληψη είναι 400 ΙU την ημέρα. Το ανώτατο ασφαλές επίπεδο πρόσληψης είναι 1000 ΙU την ημέρα.
• Βρέφη ηλικίας 6 έως 12 μηνών: η επαρκής πρόσληψη είναι 400 ΙU την ημέρα. Το ανώτατο ασφαλές επίπεδο πρόσληψης είναι 1500 ΙU την ημέρα.
• Παιδιά 1-3 ετών: η επαρκής πρόσληψη είναι 600 ΙU την ημέρα. Το ανώτατο ασφαλές επίπεδο πρόσληψης είναι 2500 ΙU την ημέρα.

• Παιδιά 4-8 ετών: η επαρκής πρόσληψη είναι 600 ΙU την ημέρα. Το ανώτατο ασφαλές επίπεδο πρόσληψης είναι 3000 ΙU την ημέρα.
• Ηλικίες 9-70 ετών: η επαρκής πρόσληψη είναι 600 ΙU την ημέρα. Το ανώτατο ασφαλές επίπεδο πρόσληψης είναι 4000 ΙU την ημέρα.
• Ηλικίες 71+: η επαρκής πρόσληψη είναι 800 ΙU την ημέρα. Το ανώτατο ασφαλές επίπεδο πρόσληψης είναι 4000 ΙU την ημέρα.

Για τους ανθρώπους που παρουσιάζουν αποδεδειγμένα έλλειψη βιταμίνης D, συνήθως χορηγείται από τον γιατρό πολύ υψηλή δόση για ένα σύντομο χρονικό διάστημα. Αν όμως η λήψη μεγάλης ποσότητας εξακολουθήσει μακροπρόθεσμα, τότε υπάρχει κίνδυνος να δημιουργηθούν υπερβολικά υψηλά επίπεδα ασβεστίου στο αίμα.

Στα παραπάνω, προσθέστε ακόμη δύο σημαντικές πληροφορίες: οι αδύνατοι άνθρωποι φαίνεται ότι χρειάζονται μικρότερες ποσότητες σε σχέση με εκείνους που έχουν περίσσεια λίπους, ενώ στα νούμερα που βλέπετε, πρέπει να συνυπολογίσετε και τη βιταμίνη που παίρνετε ήδη από τις τροφές και τον ήλιο.

iStock

Η βιταμίνη D για την πρόληψη συγκεκριμένων προβλημάτων

Όσον αφορά τα πιο συγκεκριμένα προβλήματα και απαιτήσεις, οι ενδείξεις, σύμφωνα με τις έρευνες 3είναι οι παρακάτω:

• Για την πρόληψη της γρίπης: λήψη βιταμίνης D3 (χοληκαλσιφερόλη) 1200 ΙU την ημέρα.
• Για τους μυϊκούς πόνους που προκαλούνται από τη λήψη στατινών (φαρμάκων για τη χοληστερίνη): λήψη βιταμίνης D2 (εργοκαλσιφερόλη) ή βιταμίνης D3 (χοληκαλσιφερόλη) σε δοσολογία 50.000 ΙU μία φορά την εβδομάδα ή 400 ΙU ημερησίως.
• Για την πρόληψη της οστεοπόρωσης: 400 - 1000 ΙU την ημέρα. Η δόση όμως μπορεί να φτάσει και τις 2000 ΙU την ημέρα, σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς. Οι ποσότητες αυτές αφορούν άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.
  H βιταμίνη D3 και η Κ2 συνεργάζονται για να ενισχύσουν τα οστά, γι' αυτό και έχει υποστηριχτεί ότι οι δυο τους πρέπει να λαμβάνονται μαζί, αν στόχος είναι η μη απώλεια οστικής μάζας. Ωστόσο, τα έως τώρα κλινικά δεδομένα δεν είναι αρκετά, ώστε να προτείνουν συνδυασμένα συμπληρώματα βιταμίνης D3 και K2 για την πρόληψη και τη θεραπεία της οστεοπόρωσης.
  Επιπλέον, αξίζει να ξέρετε ότι η Κ2 αλληλεπιδρά με διάφορα φάρμακα, ακόμη και κοινά, όπως η ασπιρίνη, ορισμένα αντιβιοτικά, αντιπηκτικά και φάρμακα για τη χοληστερίνη, οπότε είναι απαραίτητο όχι μόνο να τη συστήσει ένας γιατρός, αλλά και να παρακολουθεί τη χρήση της.
• Για την πρόληψη καταγμάτων από πτώση: 800 - 1000 ΙU την ημέρα σε συνδυασμό με ασβέστιο 1000 - 1200 mg την ημέρα.
• Για την πρόληψη της σκλήρυνσης κατά πλάκας: μακροχρόνια κατανάλωση τουλάχιστον 400 ΙU την ημέρα, με τη μορφή συμπληρώματος.

Τι πρέπει να ξέρετε

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει την έκθεση του προσώπου και των χεριών στον ήλιο, αποφεύγοντας το έγκαυμα, για περίπου 30 λεπτά την ημέρα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η επαρκής παραγωγή της βιταμίνης D.

Οι κυριότερες διατροφικές πηγές της βιταμίνης D είναι το συκώτι, το μουρουνέλαιο, τα λιπαρά ψάρια (σκουμπρί, σολομός), οι κρόκοι των αβγών, ο τόνος και τα μανιτάρια, καθώς και ορισμένα εμπλουτισμένα τρόφιμα.