ΤΡΩΓΟΝΤΑΣ ΛΙΓΟΤΕΡΟ, ΖΟΥΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ; ΤΙ ΔΕΙΧΝΕΙ ΝΕΑ ΕΡΕΥΝΑ

Ο θερμιδικός περιορισμός έρχεται για άλλη μια φορά στο προσκήνιο. Βρήκαν τελικά οι επιστήμονες τον τρόπο να ξεγελάσουμε τα βιολογικά μας ρολόγια και να κάνουμε τον χρόνο να περνάει πιο αργά;

«Γνωρίζουμε εδώ και σχεδόν 100 χρόνια ότι ο θερμιδικός περιορισμός μπορεί να παρατείνει την υγιή διάρκεια ζωής σε πειραματόζωα. Αυτό οφείλεται σε αλλαγές που προκαλεί στον οργανισμό, οι οποίες συνάδουν με την επιβράδυνση της διαδικασίας γήρανσης», δήλωσε ο Daniel Belsky, αναπληρωτής καθηγητής επιδημιολογίας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας Mailman του Πανεπιστημίου Κολούμπια.

Ισχύει, όμως, το ίδιο και για τον άνθρωπο; Μπορούμε να επιβραδύνουμε τη διαδικασία γήρανσης; Μπορούμε να κάνουμε τα βιολογικά μας ρολόγια να γυρνούν πιο αργά, χαρίζοντάς μας περισσότερα και καλύτερα χρόνια ζωής; Στο ερώτημα αυτό προσπαθεί να απαντήσει έρευνα με επικεφαλής επιστήμονες από την παραπάνω σχολή, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Nature Aging (Φεβρουάριος 2023).

Μελετώντας τον θερμιδικό περιορισμό στους ανθρώπους

Προκειμένου η ομάδα να δει εάν οι άνθρωποι που περιόρισαν την πρόσληψη θερμίδων γέρασαν πιο αργά από εκείνους που έτρωγαν κανονικά, βασίστηκε σε προηγούμενη έρευνα (την Comprehensive Assessment of Long-Term Effects of Reducing Intake of Energy). Μελέτησε, δε, δείγματα αίματος, που πάρθηκαν στην αρχή της μελέτης, στους 12 μήνες και στα δύο χρόνια, αναζητώντας σημάδια γήρανσης στο DNA των συμμετεχόντων.

Δύο από τις μεθόδους ανάλυσης DNA, που εφαρμόστηκαν, υπολόγισαν τη βιολογική ηλικία των συμμετεχόντων, ενώ η τρίτη μέθοδος είχε σκοπό τον εντοπισμό του ρυθμού με τον οποίο γερνoύσαν. Στην πρώτη περίπτωση, οι ερευνητές δεν παρατήρησαν σημαντικές αλλαγές μετά από δύο χρόνια περιορισμού των θερμίδων. Στη δεύτερη περίπτωση, αντιθέτως, διαπίστωσαν ότι τα δύο αυτά χρόνια οδήγησαν σε μείωση 2% έως 3% του ρυθμού γήρανσης, ποσοστό που μεταφράστηκε σε 10-15% μείωση του κινδύνου θνησιμότητας.

iStock

Τα αδύναμα σημεία της μελέτης

Τόσο οι ίδιοι οι ερευνητές όσο και επιστήμονες που σχολίασαν τα παραπάνω αποτελέσματα υπογράμμισαν τις αδυναμίες της συγκεκριμένης μελέτης. Συγκεκριμένα, ανέφεραν ότι η διάρκεια παρακολούθησης των συμμετεχόντων ήταν μόνο δύο χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι είναι αδύνατο να γνωρίζουμε πώς η διατροφή επηρέασε τη μακροζωία και τη μετέπειτα υγεία τους.

Επίσης, μια μείωση της θερμιδικής πρόσληψης κατά 25% είναι αρκετά μεγάλη. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα πολλοί να μην μπορούν να τηρήσουν ένα τέτοιο διατροφικό μοντέλο για μεγάλο διάστημα. Ακόμη και συμμετέχοντες στην αρχική δοκιμή CALERIE, στους οποίους δόθηκαν έτοιμα γεύματα ενός μήνα και συμβουλευτική υποστήριξη, δεν κατάφεραν να τηρήσουν το διατροφικό πλάνο για δύο ολόκληρα χρόνια. Ωστόσο, όσοι κατάφεραν να μειώσουν τις ημερήσιες θερμίδες που κατανάλωναν κατά τουλάχιστον 10% είχαν κάποιο αντιγηραντικό όφελος. Βέβαια, ήταν μικρότερο σε σχέση με εκείνων που κατάφεραν να τις μειώσουν ακόμα περισσότερο.

Τέλος, ορισμένοι ερευνητές εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με τα πιθανά μειονεκτήματα του μακροπρόθεσμου περιορισμού θερμίδων στην ψυχική υγεία, στην οστική πυκνότητα και στη μυϊκή μάζα των ανθρώπων.

iStock

Τελικά, ο θερμιδικός περιορισμός βοηθά;

Τα ευρήματα της μελέτης δεν μπορούν να μεταφραστούν ακόμα σε πρακτικές συμβουλές. Ωστόσο, αποτελούν ένα θετικό βήμα προς την κατανόηση των αρνητικών επιπτώσεων της γήρανσης του ανθρώπου. «Αυτό δεν είναι το τέλος του παιχνιδιού. Είναι μάλλον η αρχή του», δήλωσε ο Belsky.

Όπως τονίζουν ειδικοί, ο θερμιδικός περιορισμός είναι πιθανόν μία από τις παρεμβάσεις που μπορούν να έχουν κάποια αντιγηραντική δράση. Είναι πιθανότερο ο συνδυασμός της με την καθημερινή άσκηση, τον επαρκή ύπνο και την καλή ψυχική υγεία να παίζουν μεγαλύτερο ρόλο.