ΕΡΧΕΤΑΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΚΩΝ ΑΛΛΕΡΓΙΩΝ;

Τα νέα για τις τροφικές αλλεργίες είναι πολύ ελπιδοφόρα. Οι επιστήμονες έχουν κάνει σημαντικά βήματα για τον περιορισμό τους και τολμούν να μιλάνε για την εξαφάνισή τους!

Οι τροφικές αλλεργίες είναι ένας κρίκος στη μεγάλη αλυσίδα των αλλεργιών και στην ακόμη μεγαλύτερη των υπεραντιδράσεων του ανοσοποιητικού συστήματος. Πρόκειται για μια διαταραχή στην ανοσολογική αντίδραση του οργανισμού, ο οποίος αξιολογεί ως επιβλαβή κάποια αθώα στοιχεία και, στην προσπάθειά του να τα πολεμήσει, στρέφεται τελικά και εναντίον του ίδιου. 

Τα νούμερα των αλλεργικών δεν είναι μικρά. Στις ΗΠΑ, το 10% του ενήλικου πληθυσμού έχει κάποιου είδους τροφική αλλεργία, συνήθως στα θαλασσινά, τα φιστίκια ή τα γαλακτοκομικά. Στην Ελλάδα, το ποσοστό αυτό κυμαίνεται στο 4% για τους ενήλικες και στο 8% για τα παιδιά. 

Σύμφωνα με τους ειδικούς, αλλεργία μπορεί να εμφανίσει ένα άτομο σε οποιαδήποτε στιγμή της ζωής του, όμως οι αλλεργικές παθήσεις είναι πιο συχνές στην παιδική ηλικία. Όσον αφορά τις τροφικές αλλεργίες, ο πληθυσμός της Ελλάδας σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ε.Ε. εμφανίζει το μεγαλύτερο ποσοστό αλλεργίας στο γάλα, αλλά και υψηλή συχνότητα αλλεργιών σε σταφύλι, σουσάμι και αράπικο φιστίκι.

Τροφικές αλλεργίες: Ποιος είναι ο μηχανισμός;

Στην τροφική αλλεργία συμβαίνει μια αναπάντεχη και μη φυσιολογική ανοσολογική αντίδραση του οργανισμού εναντίον ενός τμήματος κάποιας τροφής (συνήθως πρωτεΐνης). Η πρωτεΐνη αυτή αποτελεί το αλλεργιογόνο.

Από τη στιγμή που το ανοσολογικό σύστημα «αποφασίσει» ότι μια συγκεκριμένη τροφή είναι «επικίνδυνη» για τον οργανισμό, παράγει ειδικά αντισώματα εναντίον της, ώστε να την εξουδετερώσει. Αυτά τα αντισώματα, που ανακαλύφθηκαν τη δεκαετία του 1960, ονομάζονται ανοσοσφαιρίνες Ε ή IgE και είναι αυξημένα σε όλους τους ανθρώπους με αλλεργίες ή αλλεργική προδιάθεση. 

Όταν η «επικίνδυνη» ουσία έρθει σε επαφή με το σώμα, τα αντισώματα IgE ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα να αντιδράσει, ώστε να την απομακρύνει. Ο οργανισμός τότε απελευθερώνει ισταμίνη και άλλες φλεγμονώδεις ουσίες, οι οποίες έχουν διάφορα αποτελέσματα: από το φτάρνισμα και τη ρινική καταρροή μέχρι το εξάνθημα και το αναφυλακτικό σοκ. 

Νέα επιστημονικά δεδομένα

Τα κακά νέα είναι ότι οι επιστήμονες έχουν πολύ δρόμο ακόμη μπροστά τους για να ανακαλύψουν γιατί το σώμα κάνει αυτή τη λανθασμένη αξιολόγηση. Αποδίδουν την αύξηση των αλλεργικών παθήσεων στον σύγχρονο τρόπο ζωής, που επιφέρει εντονότερο στρες, αλλά και στις καλύτερες –σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες– συνθήκες υγιεινής.

Θεωρούν πως η σχολαστική καθαριότητα, το «αποστειρωμένο» περιβάλλον και η καταπολέμηση των λοιμώξεων με εμβολιασμούς και αντιβιοτικά στέρησαν από τον σύγχρονο άνθρωπο την επαφή με τα μικρόβια σε μικρή ηλικία. 

Τα καλά νέα, όμως, είναι ότι πλέον έχουν στα χέρια τους αρκετά στοιχεία για να μπορούν να σταματήσουν αυτή τη μη φυσιολογική αντίδραση από την πρώτη στιγμή. Η Dr Kari Nadeau, καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Stanford, που επικεντρώνεται στην έρευνα και θεραπεία της αλλεργίας και του άσθματος στα παιδιά, στο νέο της βιβλίο, με τίτλο «The End of Food Allergy», υποστηρίζει ότι βρισκόμαστε πολύ κοντά στο τέλος των τροφικών αλλεργιών.

Το βιβλίο περιλαμβάνει πληροφορίες για τις τελευταίες επιστημονικές μελέτες, τον μηχανισμό των τροφικών αλλεργιών, αλλά και πρακτικές συμβουλές για τους γονείς παιδιών που αντιμετωπίζουν τέτοια προβλήματα.  

Τα «6 D» που σχετίζονται με τις αλλεργίες

Η Dr Nadeau και η ομάδα της έχουν εστιάσει σε ορισμένους παράγοντες που έχουν σχέση με αλλεργικές αντιδράσεις. Θεωρούν ότι αν δώσουμε βαρύτητα σε αυτούς κατά την παιδική ηλικία, σε συνδυασμό με τις νέες θεραπείες, τα αποτελέσματα για την απάλειψη των τροφικών αλλεργιών μπορεί να είναι θεαματικά. Ποιοι είναι αυτοί οι παράγοντες; 

1. Η βιταμίνη D

Unsplash Leohoho

Πρέπει να υπάρχει σε επάρκεια καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Ενισχύει τη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. 

2. Dog: Η ζωή δίπλα σε σκύλο

Unsplash Nathan Hanna

Έχει παρατηρηθεί ότι τα παιδιά που ζουν από μικρή ηλικία μαζί με σκύλους έχουν πιο φυσιολογικές ανοσολογικές αντιδράσεις. 

3. Dirt: Η επαφή με τη βρωμιά

Unsplash Αustin Βan

Με απλά λόγια, το μη αποστειρωμένο περιβάλλον και η επαφή με ορισμένα μικρόβια ενεργοποιούν τη σωστή άμυνα του οργανισμού. 

4. Diverse diet: Η ποικιλομορφία στη διατροφή

Δεν πρέπει να αποκλείονται τροφές από το διαιτολόγιο του παιδιού. Νέες έρευνες αποκαλύπτουν ότι όσο πιο νωρίς έρθουν τα μωρά σε επαφή με διαφορετικές τροφές, τόσο καλύτερη ανοχή θα αναπτύξουν σε αυτές. 

5. Dry skin: Η φροντίδα του ξηρού δέρματος

Η εμφάνιση ξηροδερμίας αποτελεί το πρώτο καμπανάκι, διότι μπορεί να είναι προάγγελος ατοπικής δερματίτιδας που αποτελεί και αυτή μια μορφή αλλεργίας. Στόχος, λοιπόν, είναι η αποφυγή της ξηροδερμίας με την κατάλληλη φροντίδα. 

6. Detergents: Τα ισχυρά απορρυπαντικά

Unsplash Annie Spratt

Η χρήση τους έχει αποδειχθεί ότι ενισχύει την εμφάνιση αλλεργιών. 

Οι νέες θεραπείες

Όλα τα παραπάνω δεν αποτελούν λύση για τους μεγαλύτερους σε ηλικία ασθενείς. Υπάρχουν, όμως, πλέον αρκετές αντιαλλεργικές θεραπείες που συμβάλλουν στην ελάττωση των τροφικών αλλεργιών. 

–Ανοσοθεραπεία

Πρόκειται για τη σταδιακή έκθεση του οργανισμού στα αλλεργιογόνα, στην αρχή σε ελάχιστες ποσότητες, ώστε να επανεκπαιδευτεί και να μην τα βλέπει ως απειλή. Η θεραπεία γίνεται από ειδικούς αλλεργιολόγους.

Για να γίνει η ανοσοθεραπεία, ο αλλεργιολόγος πρέπει να είναι απόλυτα βέβαιος για το αίτιο της αλλεργίας. Ο εντοπισμός του «ύποπτου» αλλεργιογόνου γίνεται με τη λήψη του ιστορικού, με δερματικές δοκιμασίες και με εξετάσεις αίματος (δοκιμασίες RAST).

–Φάρμακα καταστολής των IgE

Πρόκειται για φαρμακευτική αγωγή που αποτρέπει τα αντισώματα IgE από τη συνηθισμένη τους απόκριση έναντι ενός αλλεργιογόνου. Είναι αποτελεσματικά, εφόσον συνδυαστούν με την ανοσοθεραπεία, ώστε ο οργανισμός να μπορεί να «αντέχει» την αρχική του έκθεση στα αλλεργιογόνα. 

–Αντιαλλεργικά εμβόλια

Ανασχηματίζουν την ανοσολογική απόκριση του οργανισμού σε μια συγκεκριμένη τροφή, ώστε να μην καταλήγει σε ασθένεια. Ιδιαίτερα αποτελεσματικό είναι το έχει αποδειχθεί. 

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, αρχίζει και φαίνεται στον ορίζοντα μια ελπίδα για την εξάλειψη των τροφικών αλλεργιών που βασανίζουν πολύ κόσμο και μερικές φορές απειλούν τη ζωή.