ΤΟ ΠΙΟ ΓΝΩΣΤΟ ΑΝΤΙΠΥΡΕΤΙΚΟ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΕΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ

Αν για κάποιον ιατρικό λόγο λαμβάνετε τακτικά ακετυλοσαλικυλικό οξύ, ίσως έχετε μία παράπλευρη ωφέλεια: την προστασία από την πρώιμη εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου.

Η τακτική λήψη δημοφιλούς υπεραιωνόβιου φαρμάκου που έχει αναλγητικές, αντιπυρετικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, με δραστική ουσία το ακετυλοσαλικυλικό οξύ, συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο πρώιμης εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου. Η ανακοίνωση αυτή έγινε στο πλαίσιο της ετήσιας αμερικανικής Εβδομάδας Πεπτικών Παθήσεων (DDW 2023).

Η DDW, που χρηματοδοτείται από την Αμερικανική Ένωση για τη Μελέτη των Νοσημάτων του Ήπατος, την Αμερικανική Γαστρεντερολογική Εταιρεία, την Αμερικανική Εταιρεία Γαστρεντερικής Ενδοσκόπησης και την Εταιρεία Χειρουργικής του Πεπτικού Συστήματος, είναι μία διοργάνωση στη διάρκεια της οποίας ανακοινώνονται τα αποτελέσματα μελετών από όλο τον κόσμο. Παρότι όλες οι μελέτες που παρουσιάστηκαν είχαν εξαιρετικό ενδιαφέρον, εκείνη που αφορούσε στη συσχέτιση της δραστικής ουσίας ακετυλοσαλικυλικό οξύ με την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου τράβηξε τα φώτα της δημοσιότητας. Ίσως γιατί το δημοφιλές αυτό φάρμακο, που πρωτοχρησιμοποιήθηκε σαν αντιπυρετικό και παυσίπονο και σήμερα συμπεριλαμβάνεται και στην αγωγή για τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ανεβοκατεβαίνει στα ράφια των φαρμακείων και στις προτιμήσεις μας ανάλογα με τις επιστημονικές ανακοινώσεις για τις ολοένα αυξανόμενες ενδείξεις, αντενδείξεις, αλλά και τις πιθανές παρενέργειές του.

Το ακετυλοσαλικυλικό οξύ ως «ασπίδα»

Η τακτική λήψη ακετυλοσαλικυλικού οξέος ή άλλων μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ) βρέθηκε ότι σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο πρώιμης εμφάνισης κοινού αδενώματος (τα αδενώματα αποτελούν την πιο συχνή μορφή πολύποδα, ή αδενώματος υπό εξαλλαγή). Οι συγγραφείς της μελέτης, που δημοσιεύτηκε σε έγκριτα ιατρικά περιοδικά και επιστημονικές επιθεωρήσεις, ισχυρίζονται ότι το ακετυλοσαλικυλικό οξύ θα μπορούσε να αποδειχθεί αποτελεσματική στρατηγική για την πρόληψη πρώιμων περιπτώσεων καρκίνου του παχέος εντέρου, αυτών δηλαδή που εμφανίζονται πριν τα 50 έτη.

iStock

«Αυτό που έχουμε βρει είναι μια μείωση 15% για όλα τα αδενώματα και 33% για εκείνα με αρχόμενη εξαλλαγή η οποία για εμάς είναι αρκετά σημαντική. Δεν έχουμε δει τόσο μεγάλα ποσοστά σε προηγούμενες μελέτες, οπότε νομίζω ότι χρειάζεται σίγουρα περισσότερη μελέτη», είπε η Dr Cassandra D. Fritz, γαστρεντερολόγος και βοηθός καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του  Πανεπιστήμιο του Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις, μιλώντας στην ετήσια Εβδομάδα Πεπτικών Παθήσεων.

«Το εύρημα είναι σημαντικό δεδομένης της ανησυχητικής αύξησης της επίπτωσης και της θνησιμότητας του πρώιμου καρκίνου του παχέος εντέρου και της περιορισμένης κατανόησής μας σχετικά με τους υποβόσκοντες παράγοντες που παίζουν ρόλο στην εμφάνισή του ώστε να προβούμε στις κατάλληλες μεθόδους πρόληψης», είπε η Dr Fritz, η οποία θύμισε στο κοινό ότι οι περιπτώσεις πρώιμης εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου έχουν διπλασιαστεί από το 1995.

Μπορεί η πρόληψη να κρύβεται σε ένα παμπάλαιο αντιπυρετικό;

Η μελέτη επιβεβαιώνει στοιχεία από προηγούμενες μελέτες όπως η CAPP2 του 2020, που διήρκησε 20 χρόνια και έδειξε ότι σε ασθενείς με σύνδρομο Lynch, μία γενετική κατάσταση που αυξάνει την πιθανότητα ενός ατόμου να πάθει καρκίνο του παχέος εντέρου ή του ορθού αλλά και άλλους καρκίνους, το ακετυλοσαλικυλικό οξύ έχει δυνητικά προστατευτική δράση απέναντι στον καρκίνο του παχέος εντέρου.

Ενώ τα δεδομένα υποδείκνυαν ότι η λήψη του μπορεί να μειώσει την πιθανότητα πρώιμης εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου, δεν ήταν γνωστό εάν η τακτική χρήση σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο πρώιμης εμφάνισης κοινών πολύποδων και  ιδιαίτερα πολύποδων υψηλού κινδύνου, που ως γνωστό είναι ο κύριος πρόδρομος του πρώιμου καρκίνου του παχέος εντέρου. Από μια αδημοσίευτη ανάλυση που έκανε η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Dr Yin Cao, αναπληρώτρια καθηγήτρια χειρουργικής του Πανεπιστημίου του Ουάσιγκτον, διαπιστώθηκε ότι τουλάχιστον το 57% των πρώιμων καρκίνων του παχέος εντέρου αναπτύχθηκε από προϋπάρχοντα αδενώματα (πολύποδες).

Οι «καρδιοπαθείς» που έπαιρναν ακετυλοσαλικυλικό οξύ έδειξαν τον δρόμο

Ο στόχος της νέας μελέτης ήταν να αξιολογήσει τη συσχέτιση μεταξύ της τακτικής λήψης ακετυλοσαλικυλικού οξέος ή μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ) τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα, με τον κίνδυνο πρώιμης ανάπτυξης αδενώματος. Η ανάλυση βασίστηκε σε αξιολόγηση δεδομένων από τη μελέτη Nurses' Health Study II σε 32.058 γυναίκες που υποβλήθηκαν σε τουλάχιστον μία κολονοσκόπηση πριν από την ηλικία των 50 ετών (1991-2015).

pexels/Anna Shvets

Τα αδενώματα υψηλού κινδύνου περιελάμβαναν αυτά που ήταν τουλάχιστον 1 εκ., ήταν σωληνώδη, λαχνωτά ή σωληνολαχνωτά, ή είχαν ψηλού βαθμού δυσπλασία ή ήταν περισσότερα από τρία. Βρέθηκαν 1.247 αδενώματα, μεταξύ των οποίων τα 290 θεωρήθηκαν υψηλού κινδύνου. Ο κίνδυνος αδενωμάτων μεταξύ των ασθενών που έπαιρναν ακετυλοσαλικυλικό οξύ ή ΜΣΑΦ τακτικά για καρδιαγγειακή προστασία ή για φλεγμονώδεις καταστάσεις ήταν χαμηλότερος από εκείνους που δεν έπαιρναν ακετυλοσαλικυλικό οξύ ή/και ΜΣΑΦ τακτικά.

Τα υπηρεσιακά κλιμάκια πρόληψης των ΗΠΑ εξέδωσαν μια νέα σύσταση το 2021 δηλώνοντας ότι ο προσυμπτωματικός έλεγχος για τον καρκίνο του παχέος εντέρου για άτομα με σχετικό κίνδυνο θα πρέπει να ξεκινά 5 χρόνια νωρίτερα από τα 50 έτη, δηλαδή στην ηλικία των 45 ετών. «Όπως γνωρίζουμε», είπε η Dr Yin Cao, «πολλοί νεότεροι ενήλικες δεν ελέγχονται. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο εξετάζουμε πιθανούς χημειοπροληπτικούς παράγοντες για την πρώιμη εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου».

Σε παρέα Ελλήνων γιατρών πάντως, μεταξύ τυρού και αχλαδίου η εξήγηση για την αναζήτηση «ελπίδας» στο ακετυλοσαλικυλικό οξύ ήταν πιο λογικοφανής: Η αύξηση του καρκίνου του παχέος εντέρου συνέπεσε με τη μείωση της χρήσης του. «Μήπως φταίνε τα αλλαντικά που τρώμε, βρε παιδιά;» ρώτησα η αδαής.