ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΕΙΣ ΦΕΤΟΣ ΑΝ ΕΧΕΙΣ ΕΠΟΧΙΚΕΣ ΑΛΛΕΡΓΙΕΣ

Οι εποχικές αλλεργίες μπορούν να γίνουν πολύ έντονες, ιδιαίτερα τις χρονιές που η ανθοφορία λόγω υψηλών θερμοκρασιών έρχεται νωρίτερα. Φέτος, τι θα συμβεί; Ζητήσαμε από μία αλλεργιολόγο να μοιραστεί τις γνώσεις της.

Εσύ που υποφέρεις από την εποχική αλλεργία –αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργική επιπεφυκίτιδα ή/και αλλεργικό άσθμα– ξέρεις. Κάθε φορά που η άνοιξη πλησιάζει, η ταλαιπωρία σου ξεκινά. Μπορεί να έχεις παρατηρήσει ότι τα τελευταία χρόνια, που υψηλές θερμοκρασίες εμφανίζονται νωρίτερα, η άνοιξη αρχίζει κι αυτή πιο νωρίς, με αποτέλεσμα οι ανοιξιάτικες αλλεργίες σου να εκδηλώνονται κι αυτές ακόμη και από το τελευταίο δεκαήμερο του χειμώνα και εσύ να πιστεύεις ότι πρόκειται για κάποια συνηθισμένη ίωση.

Το παρήγορο είναι πως καθώς και οι καλοκαιρινές θερμοκρασίες αρχίζουν νωρίτερα (συχνά από αρχές Μάϊου) υπάρχει πιθανότητα τα άνθη δέντρων, ιδιαίτερα της «μαγιάτικης» ελιάς, των γρασιδιών και άλλων αλλεργιογόνων αγριόχορτων, να ολοκληρώσουν το έργο τους πιο γρήγορα και να τελειώνει το βάσανο εκείνων, που πάσχουν από εποχική ανοιξιάτικη αλλεργία.

«Η κύρια περίοδος της ανθοφορίας και συνεπώς των αλλεργιών θεωρητικά ξεκινά την άνοιξη, δηλαδή αρχές προς μέσα Μαρτίου. Φυσικά, τώρα με την κλιματική αλλαγή και τις υψηλές θερμοκρασίες από πολύ νωρίς, τα ανοιξιάτικα φυτά μπερδεύονται και ανθίζουν ακόμη και από τα μέσα Φεβρουαρίου. Συνεπώς και τα συμπτώματα όσων ταλαιπωρούνται από τις εποχικές αλλεργίες ξεκινούν νωρίτερα. Σε τι είναι αλλεργικός κάποιος, μπορεί να το μάθει πηγαίνοντας στον αλλεργιολόγο, όπου γίνονται ειδικές δερματικές δοκιμασίες («αλλεργικά τεστ») βάσει του ιστορικού κάθε ασθενούς», εξηγεί η παθολόγος-αλλεργιολόγος, Καλλιόπη Κόντου-Φίλη.

iStock

Εποχική αλλεργία και κλιματική αλλαγή

Σε έρευνα που δημοσιεύθηκε το 2021 στο Proceedings of the National Academy of Sciences, οι ερευνητές υπολόγισαν ότι οι εποχές των αλλεργιών στη Βόρεια Αμερική ξεκινούν κατά μέσο όρο περίπου 20 ημέρες νωρίτερα, διαρκούν 10 ημέρες περισσότερο και παράγουν περίπου 21% περισσότερη γύρη σε σύγκριση με το 1990.

«Μια ανάλογη κατάσταση ισχύει και για την Ελλάδα. Οι υψηλές θερμοκρασίες τις τελευταίες χρονιές φέρνουν την ανθοφορία, συνεπώς και τις αλλεργίες νωρίτερα. Παλαιότερα η ελιά άνθιζε κυρίως αρχές προς μέσα Μάϊου και από τέλη Απριλίου σε κάποια παράλια μέρη, συνήθως και πιο θερμά. Τώρα, που αυξάνεται η θερμοκρασία ανθίζει νωρίτερα. Στο παρελθόν οι επιπτώσεις της ανθοφορίας της μπορεί να κρατούσαν και μέχρι και το πρώτο δεκαήμερο του Ιουνίου. Τώρα, από τα μέσα Μάϊου η ανθοφορία μπορεί να έχει περίπου ολοκληρωθεί, δίνοντας νωρίτερα τέλος και στις αλλεργίες», αναφέρει η κα Κόντου-Φίλη. Και συνεχίζει: «Mόνο οι φθινοπωρινές αλλεργίες, που είναι λιγότερες, παρατείνονται λόγω καλοκαιρίας (αφού και τα περασμένα Χριστούγεννα είχαμε θερμοκρασία 18°C), ταλαιπωρώντας για μεγαλύτερο διάστημα τους πάσχοντες».

Ποια είναι τα κύρια αλλεργιογόνα φυτά στην Ελλάδα

«Το πλέον ισχυρό αλλεργιογόνο φυτό στην Ελλάδα είναι η Parietaria ή Ελξίνη ή Παρθενούλι, που έχει πολλά κοινά ονόματα κατά περιοχές στη χώρα μας και λανθασμένα το αναφέρουμε μόνον ως περδικάκι. Ακολουθούν τα γρασίδια (Αγρωστίδες), με ανθοφορία όλη την άνοιξη και λιγότερο καλοκαίρι και φθινόπωρο και τρίτη η ελιά, η οποία κανονικά ανθίζει από τέλη Απρίλη μέχρι Μάϊο και είναι το πλέον σημαντικό για την πρόκληση αλλεργίας από όλα τα φυτά που καλλιεργούνται στην χώρα μας.

Τα παραπάνω τρία φυτά αφορούν το 90% των αλλεργιών των ασθενών, ενώ 5-10% των ατόμων μπορεί να έχει αλλεργία σε άλλα φυτά, όπως το ελληνικό κυπαρίσσι και πιο σπάνια το πεύκο. «Σε όλα τα χρόνια της καριέρας μου, μόνο δύο ασθενείς μετά από πλήρη έλεγχο, βρέθηκαν αλλεργικοί μόνο στη γύρη του πεύκου» αναφέρει η κα Κόντου-Φίλη.

Φυτά με όμορφα, μεγάλα, έγχρωμα άνθη όπως τριαντάφυλλα, μαργαρίτες, γεράνια κ.ά. είναι ακίνδυνα γιατί δεν παράγουν γύρη που ταξιδεύει στην ατμόσφαιρα (η οποία είναι αόρατη, μπορούμε να τη δούμε μόνο με το μικροσκόπιο) και είναι αυτή που προκαλεί τις έντονες εποχικές αλλεργίες.

«Τα φυτά και τα λουλούδια που βλέπουμε πως προσελκύουν μέλισσες δεν είναι πρωτογενώς αλλεργιογόνα, αφού η γύρη τους δεν κυκλοφορεί στον ατμοσφαιρικό αέρα. Συνεπώς, δεν χρειάζεται να τα απομακρύνουμε από τον χώρο μας φοβούμενοι τις αλλεργίες», σημειώνει η κα Κόντου-Φίλη.

iStock

Τι ισχύει για τη γύρη;

Αν και η γύρη του ελληνικού πεύκου δεν προκαλεί συχνά αλλεργίες, πολλοί Έλληνες έχουν εμφανίσει αλλεργία σε εισαγόμενα κωνοφόρα, όπως το Κυπαρίσσι το αριζονικό. Πρόκειται για ένα διαφορετικό είδος κυπαρισσιού – δεν είναι πολύ υψηλό, τα κλαδιά του απλώνονται προς τα πλάγια και συχνά το βλέπουμε σε μπαλκόνια ή ακάλυπτους να χρησιμοποιείται σαν παραπέτασμα ή σαν φράχτης. Το κυπαρίσσι αυτό έχει γύρη που σε κάποια στοιχεία μοιάζει με τη γύρη του μεσογειακού μας κυπαρισσιού, αφού ανήκουν στο ίδιο γένος (Κυπαρίσσι), αλλά περιέχει και δικά του αλλεργιογόνα, αφού ανήκει σε άλλο είδος (αριζονικό) Κυπαρισσιού .

Η ατμοσφαιρική ρύπανση επιδεινώνει την εποχική αλλεργία

Έρευνες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στην Αμερική, έχουν δείξει ότι δεν είναι μόνο οι καιρικές συνθήκες, αλλά και η ατμοσφαιρική ρύπανση και συγκεκριμένα η αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα (CΟ2) στον ατμοσφαιρικό αέρα, που αυξάνει σημαντικά τον αριθμό γυρεόκοκκων ανά φυτό, επιβαρύνοντας έτσι τις εποχικές αλλεργίες.

Τι μπορεί να κατευνάσει τις αλλεργίες

Οι ανοιξιάτικες βροχές είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να συμβεί για τα άτομα που υποφέρουν από αλλεργίες. Η βροχή ξεπλένει με φυσικό τρόπο τη γύρη και ανακουφίζει τους ασθενείς από τα συμπτώματα. «Φυσικά, υπάρχουν και θεραπευτικά μέσα με πρωτόκολλα, που κάνουν θαύματα σήμερα. Επίσης για μακροχρόνια θεραπεία προσφέρεται η ειδική ανοσοθεραπεία, η οποία γίνεται από ειδικούς αλλεργιολόγους και απαιτεί χρόνο για να έχει μακροχρόνια αποτελέσματα απευαισθητοποίησης, συχνά με μόνιμα αποτελέσματα», καταλήγει η κα Κόντου-Φίλη.