ΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΞΕΡΕΙΣ ΠΡΙΝ ΚΑΝΕΙΣ ΚΟΛΟΝΟΣΚΟΠΗΣΗ;
Αν έχεις ενοχλήσεις, οικογενειακό ιστορικό ή έχεις περάσει μια συγκεκριμένη ηλικία, μπορεί ο γιατρός να σου συστήσει κολονοσκόπηση. Τι συμβαίνει όμως πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από αυτή την εξέταση;
Η κολονοσκόπηση είναι μια επεμβατική εξέταση του παχέος εντέρου, κατά την οποία ο γαστρεντερολόγος χρησιμοποιεί έναν μακρύ, λεπτό σωλήνα με μια κάμερα στο άκρο του για να δει βαθιά μέσα στο παχύ έντερo. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό πολυπόδων που μπορεί να είναι προκαρκινικές καταστάσεις.
Η προληπτική κολονοσκόπηση (χωρίς να υπάρχει δηλαδή κάποιο οικογενειακό ιστορικό ή κάποια ενόχληση) συνίσταται στους άνδρες από τα 50 έτη και μετά, ενώ στις γυναίκες από τα 45 έτη. Εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό, ο γιατρός θα κρίνει αν θα πρέπει να γίνει νωρίτερα και σε ποια ακριβώς ηλικία. Ο γαστρεντερολόγος -ηπατολόγος Αναστάσιος Καρλάφτης εξηγεί τι συμβαίνει πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από μια κολονοσκόπηση, συγκεντρώνοντας όλα όσα θα πρέπει να ξέρουμε για αυτήν.
Η προετοιμασία πριν την κολονοσκόπηση
Για να εντοπιστεί οποιαδήποτε βλάβη στο παχύ έντερο μέσω της κολονοσκόπησης, θα πρέπει να γίνει καλός καθαρισμός του. Για να επιτευχθεί αυτό, πρέπει να ακολουθηθεί ορισμένη δίαιτα και να χορηγηθούν κάποια φάρμακα που θα οδηγήσουν σε κενώσεις, ώστε να καθαριστεί εντελώς το έντερο. Η προετοιμασία για τον κάθε ασθενή εξατομικεύεται από τον θεράποντα ιατρό ανάλογα με το ατομικό ιστορικό. Για κάποιες μέρες πριν την κολονοσκόπηση ο ασθενής θα πρέπει να αποφεύγει τις τροφές με φυτικές ίνες, ενώ την ημέρα πριν την κολονοσκόπηση δεν θα πρέπει να καταναλώνει καμία στέρεη τροφή.
Στο πλαίσιο της προετοιμασίας πριν την κολονοσκόπηση μπορεί να χρειαστεί να διακοπούν ή να τροποποιηθούν κάποια φάρμακα, κυρίως αυτά που αφορούν την πήξη του αίματος. Θα πρέπει να ενημερωθεί ο γιατρός σας για την πλήρη φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνετε αλλά και για τυχόν φαρμακευτική αγωγή που έχετε λάβει στο παρελθόν, καθότι κάποια φάρμακα ίσως χρειαστεί να διακοπούν ή να τροποποιηθούν.
Η ημέρα της διαδικασίας
Θα προσέλθετε στον χώρο που θα γίνει η κολονοσκόπηση (σε νοσοκομείο, ιδιωτική κλινική, διαγνωστικό κέντρο ή ιατρείο) και εκεί θα βρίσκονται οι γιατροί και οι νοσοκόμοι. Συστήνεται κάποιος να σας συνοδεύει, καθότι θα λάβετε μέθη και απαγορεύεται να οδηγήσετε μετά την επέμβαση.
Κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης
Θα ξαπλώσετε σε ένα ειδικά διαμορφωμένο κρεβάτι, όπου θα σας χορηγηθεί μέθη, έτσι ώστε να είναι ανώδυνη για εσάς η διαδικασία και ο γιατρός να μπορέσει να εξετάσει το έντερο σας με ευκολία. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης γίνεται εμφύσηση αέρα, ώστε να μπορέσει ο γιατρός να δει ευκρινώς το έντερο.
Στη συνέχεια, ανάλογα με τα ευρήματα, μπορεί να χρειαστεί να ληφθούν δείγματα για βιοψίες, και σε δεύτερο χρόνο να αφαιρεθούν πολύποδες.
Μόλις τελειώσει η διαδικασία, ξυπνάτε και θα σας δοθούν οι διαιτητικές ή φαρμακευτικές οδηγίες, και πάλι ανάλογα με τα ευρήματα της εξέτασης.
Γιατί πρέπει να αφαιρέσετε τους πολύποδες;
Οι πολύποδες θεωρούνται προκαρκινικές καταστάσεις και αν προλάβετε να τους αφαιρέσετε νωρίς και όσο είναι ακόμη σε μικρό μέγεθος, αποφεύγετε την πιθανότητα στο μέλλον να εξελιχθούν σε κακοήθειες.
Μετά την κολονοσκόπηση;
Μετά την κολονοσκόπηση μπορεί να νιώθετε ήπιες ενοχλήσεις στο έντερο λόγω του αέρα ή/και της λήψης ιστών για βιοψία, οι οποίες όμως θα υποχωρήσουν πολύ σύντομα.
Η κολονοσκόπηση ενέχει κινδύνους;
Η κολονοσκόπηση είναι μια επεμβατική εξέταση. Με τα σύγχρονα δεδομένα είναι αρκετά ασφαλής, αλλά όπως κάθε επεμβατική εξέταση ενέχει έναν πολύ μικρό κίνδυνο επιπλοκών, όπως η πιθανότητα διάτρησης ή αιμορραγίας από τη λήψη δείγματος για βιοψία.
Κάθε πότε πρέπει να γίνεται επανέλεγχος;
Η κολονοσκόπηση είναι μία διαδικασία η οποία θα πρέπει να επαναλαμβάνεται ακόμα και αν δεν έχουμε ευρήματα. Το διάστημα στο οποίο θα πρέπει να επαναληφθεί εξαρτάται από τα ευρήματα, καθώς και από το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό. Με τη λήψη των αποτελεσμάτων της κολονοσκόπησης ο θεράπων γαστρεντερολόγος θα σας ενημερώσει πότε πρέπει να την επαναλάβετε.
Σε ποια ηλικία παύουμε να κάνουμε προληπτική κολονοσκόπηση;
Είθισται να σταματάμε τη διενέργεια προληπτικής κολονοσκόπησης στα 75 έτη, αλλά αυτό θα πρέπει να εξατομικεύεται αναλόγως με το ατομικό ιστορικό και το προσδόκιμο επιβίωσης καθενός. Δηλαδή, σε έναν 75χρονο που μπορεί να έχει υποστεί εγκεφαλικά και καρδιαγγειακά επεισόδια δεν συστήνεται προληπτική κολονοσκόπηση, σε έναν 75χρονο όμως που δεν έχει σοβαρά προβλήματα υγείας συστήνεται να κάνει.