ΤΙ ΕΜΑΘΑ ΑΠΟ ΕΝΑ ΤΡΙΩΡΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ

Είναι απ’ αυτά που θέλεις –ή έχεις στόχο– να κάνεις, αλλά συνήθως αναβάλλεις για αργότερα, για κάποια άλλη στιγμή. Οι Πρώτες Βοήθειες, όμως, είναι μία γνώση που χρειάζεται να έχει ο καθένας και η καθεμία από μας, η οποία μάλιστα –όπως έμαθα από τον εκπαιδευτή του σεμιναρίου που παρακολούθησα–, χρειάζεται να ανανεώνεται κάθε δύο χρόνια. Στην αρχή μού φάνηκε υπερβολικό, μέχρι το τέλος του σεμιναρίου είχα πειστεί.

Κανείς δεν θέλει να βρεθεί σε μία κρίσιμη κατάσταση, στην οποία κινδυνεύει η ζωή ενός περαστικού, συναδέλφου, δικού του ανθρώπου. Κανείς, όμως, δεν μπορεί να σου εγγυηθεί ότι δεν θα βρεθείς. Κι αν αυτό συμβεί, σκέψου πόσο σπουδαίο είναι να γνωρίζεις όσα χρειάζεται να κάνεις για να παράσχεις τις Πρώτες Βοήθειες μέχρι να έρθει βοήθεια.

Οι Πρώτες Βοήθειες, βέβαια, δεν είναι μόνο η ΚΑΡΠΑ (Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση) με την οποία τις έχουμε συνδεδεμένες. Οι εκπαιδευτές σε μαθαίνουν επίσης τρόπους να αντιμετωπίσεις ατυχήματα που μπορεί να συμβούν στην καθημερινότητα, από ρινική αιμορραγία ή αιμορραγία λόγω τραύματος μέχρι πνιγμονή, ενώ παράλληλα καταρρίπτουν μύθους και λανθασμένες πρακτικές που –όπως φάνηκε στο σεμινάριο– έχουν επικρατήσει χωρίς να έχουν βάση. Το να παρακολουθήσεις, λοιπόν, ένα τέτοιου είδους σεμινάριο είναι κάτι που δεν χρειάζεται να αναβάλλεις άλλο.

iStock

Πριν λίγο καιρό, το τμήμα ΗR της εταιρείας μας μάς ενημέρωσε ότι θα παρακολουθήσουμε σεμινάριο Πρώτων Βοηθειών της Lifeguard Hellas. Όλοι ανεξαιρέτως είχαμε σκεφτεί ότι θα θέλαμε κάποια στιγμή στη ζωή μας να το κάνουμε, ελάχιστοι είχαν ήδη μπει στη διαδικασία και κανένας δεν γνώριζε ότι το σεμινάριο χρειάζεται να επαναλαμβάνεται κάθε δύο χρόνια – όχι μόνο γιατί τα πράγματα αλλάζουν και υπάρχει πάντα νέα γνώση, αλλά και γιατί όταν δεν εξασκείς όσες τεχνικές μαθαίνεις στην καθημερινότητά σου, σύντομα τις ξεχνάς.

Ένα απόγευμα Τετάρτης, λοιπόν, συγκεντρωθήκαμε σε ένα meeting room για να ακούσουμε έναν εκπαιδευτή. Τρεις ώρες αργότερα βγήκαμε από την αίθουσα με ένα πλήθος νέων γνώσεων και έναν απινιδωτή που αγοράσαμε για να υπάρχει στον εργασιακό χώρο.

Όσα έμαθα από ένα 3ωρο σεμινάριο Πρώτων Βοηθειών

– Ό,τι ήξερες για τη ρινορραγία, είναι λάθος

Όταν έχεις ρινορραγία, δεν σκύβεις το κεφάλι προς τα πίσω για να σταματήσει η αιμορραγία, όπως μας έλεγαν οι γιαγιάδες μας. Με αυτόν τον τρόπο το μόνο που καταφέρνεις είναι να καταπιείς το αίμα. Σκύβεις ελαφρώς προς τα μπροστά ώστε να πέσει όσο αίμα είναι να φύγει. Πιέζεις με τον δείκτη και τον αντίχειρα το σημείο της μύτης, ακριβώς μετά το κόκαλο. Αναπνέεις από το στόμα. Η ρινορραγία θα σταματήσει από μόνη της μέσα σε λίγα λεπτά. Παγάκια, κέρματα και άλλα… γιατροσόφια δεν έχουν βάση. Κίνδυνος υπάρχει μόνο στην περίπτωση που η ρινορραγία κρατήσει πάνω από 30 λεπτά, οπότε και πηγαίνουμε στο νοσοκομείο.

– Πώς αντιμετωπίζεις ένα μικρό ανοιχτό τραύμα και πώς ένα μεγάλο

Αν υπάρχει μικρό ανοιχτό τραύμα, πλένεις τα χέρια σου ή φοράς γάντια και καθαρίζεις το τραύμα με νερό ή αντισηπτικό. Το στεγνώνεις με γάζα, καλύπτεις με αποστειρωμένη γάζα, ασκείς πίεση και στερεώνεις με επίδεσμο. Στόχος να τηρήσεις τους κανόνες υγιεινής για να αποφύγεις το ενδεχόμενο μετάδοσης κάποιας λοίμωξης.

iStock

Στην περίπτωση όμως που υπάρχει μεγάλη εξωτερική αιμορραγία, δεν χρειάζεται να χάσεις χρόνο προσπαθώντας να καθαρίσεις την πληγή. Αφού φορέσεις γάντια για τη δική σου ασφάλεια, ασκείς άμεση πίεση για να ελέγξεις την αιμορραγία με αποστειρωμένη γάζα ή με κάποιο καθαρό ύφασμα – αν δεν υπάρχει τίποτα άλλο, χρησιμοποιείς την μπλούζα σου. Στερεώνεις το επίθεμα με ελαστικό επίδεσμο ή ταινία.

– Ξένο αντικείμενο στο σώμα; Μην το βγάλεις

Αν το τραύμα προέρχεται από ξένο σώμα που έχει μπει στο δέρμα, δεν κάνεις αυτό που έχεις την τάση να κάνεις. Δεν προσπαθείς να αφαιρέσεις το ξένο σώμα. Αντίθετα, στόχος είναι να ακινητοποιήσεις το αντικείμενο και να ελέγξεις την αιμορραγία χρησιμοποιώντας επιθέματα. Σταθεροποιείς τα επιθέματα με επίδεσμο και δρομολογείς μεταφορά στο νοσοκομείο.

– Τι κάνεις όταν κάποιος «πνίγεται»;

Στόχος είναι να αποκαταστήσεις όσο γίνεται πιο γρήγορα την αναπνοή. Οι κοιλιακές πιέσεις που χρειάζεται να χρησιμοποιήσεις ονομάζονται χειρισμός Χάιμλιχ. Ουσιαστικά, κάνεις γροθιά το ένα σου χέρι και πιάνεις τη γροθιά με το άλλο χέρι. Το σημείο στο οποίο θα πρέπει να ασκήσεις πίεση βρίσκεται δύο δάχτυλα πάνω από τον αφαλό. Αγκαλιάζεις από την πλάτη το άτομο που βρίσκεται σε κίνδυνο και με τον αντίχειρα ασκείς πίεση προς την κοιλιά. Η κίνηση πρέπει να είναι μέσα στην κοιλιά και προς τα πάνω. Με τον τρόπο αυτό, συμπιέζεις την κοιλιά, αυξάνοντας την πίεση στους πνεύμονες και στις αναπνευστικές οδούς. Ωθείς τον οργανισμό να λειτουργήσει όπως στον βήχα και αναγκάζεις τον παγιδευμένο αέρα στους πνεύμονες να σπρώξει το αντικείμενο έξω από τις αεροφόρους.

iStock

Τι γίνεται όταν ο «πνιγμός» συμβαίνει σε σένα; Σκύβεις πάνω από μια άκρη τραπεζιού, μια καρέκλα ή κάποιο κιγκλίδωμα και πιέζεις με απότομες κινήσεις την περιοχή της άνω κοιλιακής χώρας προς την άκρη του τραπεζιού/καρέκλας/κιγκλιδώματος.

– Λιποθυμία και χαστούκια

Πώς αντιδράς όταν ένας άνθρωπος είναι πεσμένος κάτω και δείχνει να μην έχει τις αισθήσεις του: Καταρχάς πριν πλησιάσεις κοιτάς γύρω γύρω για να τσεκάρεις αν υπάρχει επικινδυνότητα και για σένα, μπορεί για παράδειγμα να ξεκολλήσει κάποιο κομμάτι από το ταβάνι. Αφού βεβαιωθείς ότι το περιβάλλον είναι ασφαλές, πλησιάζεις το άτομο, γονατίζεις δίπλα του, το κουνάς και το ρωτάς δυνατά ξανά και ξανά: Είστε καλά; Χρησιμοποιείς όλες σου τις αισθήσεις για να δεις αν αντιδράει: Βλέπεις αν υπάρχει κάποια κίνηση στο πρόσωπό του, ακούς αν υπάρχει αναπνοή. Αν έχει τις αισθήσεις του (δηλαδή αναπνέει και έχει σφυγμό), πρόκειται για λιποθυμία, οπότε περιμένεις δίπλα του μέχρι να συνέλθει. Μπορείς να σηκώσεις ψηλά τα πόδια του/της ακουμπώντας τα σε μία καρέκλα ή σε έναν τοίχο για να βοηθήσεις να αιματωθεί γρηγορότερα ο εγκέφαλος. «Χαστούκια, νερό στο πρόσωπο κ.λπ. δεν βοηθούν σε τίποτα», τονίζει ο εκπαιδευτής.

– Η ΚΑΡΠΑ σώζει ζωές

Τι κάνεις στην περίπτωση που αντιληφθείς ότι το άτομο δεν έχει αναπνοή; Χρειάζεται να του κάνεις ΚΑΡΠΑ (Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση) μέχρι να έρθει διασώστης ή ασθενοφόρο. Είναι ο μόνος τρόπος να βοηθήσεις την καρδιά να στείλει αίμα στον εγκέφαλο και να μειωθεί η πιθανότητα, αν ο άνθρωπος επανέλθει στη συνέχεια με ιατρική βοήθεια, να έχει κάποια εγκεφαλική βλάβη. Ο χρόνος είναι εξαιρετικά χρήσιμος για την παροχή βοήθειας. Αν γίνει ΚΑΡΠΑ μέσα σε 4 λεπτά από τη στιγμή που σταμάτησε η αναπνοή, έχει μειωθεί πολύ το ενδεχόμενο εγκεφαλικής βλάβης. Από τα 4 μέχρι τα 6 λεπτά η εγκεφαλική βλάβη είναι πιθανή, έως τα 10 λεπτά είναι πολύ πιθανή, ενώ αν έχουν περάσει πάνω από 10 λεπτά υπάρχει μη αναστρέψιμη εγκεφαλική βλάβη.

iStock

Πριν κάνεις ΚΑΡΠΑ, αν υπάρχουν άνθρωποι στον χώρο, ζητάς από κάποιον να πάρει τηλέφωνο το 166. Χρειάζεται να είσαι πολύ συγκεκριμένος/η στον τρόπο που θα το ζητήσεις. Φωνάζεις για παράδειγμα: «Εσύ, με τη μαύρη μπλούζα πάρε τηλέφωνο το 166 τώρα. Πες ότι έχουμε άτομο χωρίς αναπνοή». Αν είσαι μόνος/η, καλείς το 166 και βάζεις σε ανοιχτή ακρόαση το κινητό σου, ενώ ξεκινάς να κάνεις ΚΑΡΠΑ.

Σκέφτομαι ότι άνθρωποι σαν κι εμάς που στην καλύτερη περίπτωση έχουμε παρακολουθήσει πώς γίνεται η ΚΑΡΠΑ σε ένα σεμινάριο, μπορεί να κάνουμε μεγαλύτερο κακό στον άνθρωπο που βρίσκεται ξαπλωμένος. «Χειρότερα δεν μπορεί να γίνει. Δεν έχει αναπνοή, είναι νεκρός. Χρειάζεται να του κάνουμε ΚΑΡΠΑ όπως μπορούμε», ξεκαθαρίζει ο εκπαιδευτής.

– Τι ξέρεις για τους απινιδωτές;

Συζητώντας για την αγορά του απινιδωτή (συσκευή που χορηγεί αυτόματα ηλεκτρικό ρεύμα με τη μορφή απινίδωσης [ηλεκτροσόκ] στην καρδιά για να επαναφέρει τον κανονικό της ρυθμό μετά από ανακοπή) από την εταιρείας μας, φανταστήκαμε ότι π.χ. όλα τα σχολεία θα είναι εξοπλισμένα με έναν. Σοκαριστήκαμε όταν μάθαμε ότι, όχι, τα σχολεία στην Ελλάδα –πλην κάποιων ιδιωτικών– δεν έχουν απινιδωτές και επίσης οι δάσκαλοι και οι καθηγητές δεν έχουν παρακολουθήσει σεμινάρια Πρώτων Βοηθειών.

iStock

«Πολλά δημόσια σχολεία κάνουν αιτήσεις για να παρακολουθήσουν σχετικά σεμινάρια, αλλά η γραφειοκρατία για να γίνει δεκτό το αίτημα και να πληρωθούν ο εκπαιδευτές είναι τόσο μεγάλη, που τελικά τα παρατάνε», μας εξηγεί ο εκπαιδευτής. Μαθαίνουμε ότι σε χώρες π.χ. της Σκανδιναβίας απινιδωτές υπάρχουν υποχρεωτικά παντού, από τις παιδικές χαρές, μέχρι τα μπακάλικα».

Ευχαριστούμε πολύ τον Σπύρο Μητριτσάκη, καθηγητή φυσικής αγωγής, εκπαιδευτή στη Lifeguard Hellas.