ΤΙ ΑΠΕΙΛΕΙ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ

Αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού και κλιματική αλλαγή συνδυάζουν τις δυνάμεις τους και απειλούν με τέσσερις τρόπους την παγκόσμια δημόσια υγεία.

«Υπάρχουν ερωτήματα που με προβληματίζουν ως επιστήμονα που ασχολείται με τη δημόσια και την περιβαλλοντική υγεία. Θα έχουμε αρκετή τροφή για τον αυξανόμενο παγκόσμιο πληθυσμό; Πώς θα φροντίσουμε περισσότερους ανθρώπους στην επόμενη πανδημία; Τι θα προκαλέσει η ζέστη σε εκατομμύρια άτομα με υπέρταση; Μπορεί οι χώρες να φτάσουν σε πόλεμο για το νερό, λόγω της αυξανόμενης ξηρασίας;» αναρωτιέται η Maureen Lichtveld, Κοσμήτορας της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ. Κοινός παρονομαστής των παραπάνω ερωτημάτων η υγεία, η κλιματική αλλαγή και ο αριθμός των ανθρώπων πάνω στον πλανήτη.

Ωστόσο, από το πλήθος των αρνητικών επιπτώσεων που έχει στην υγεία το κλίμα, τέσσερις προκαλούν τη μεγαλύτερη ανησυχία σε επίπεδο πληθυσμών. Ποιες;

1. Αύξηση των μολυσματικών ασθενειών

Τον Αύγουστο του 2022, δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Nature Climate Change τα συμπεράσματα ανάλυσης, σύμφωνα με την οποία πάνω από τις μισές ανθρώπινες μολυσματικές ασθενειών μπορεί να επιδεινωθούν εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.

Οι πλημμύρες, για παράδειγμα, μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα του νερού και τους βιότοπους και να συμβάλλουν στη μετάδοση υδατογενών νοσημάτων. Επιβλαβή βακτήρια και φορείς, όπως τα κουνούπια, μπορούν να αναπαραχθούν και να μεταδώσουν μολυσματικές ασθένειες στους ανθρώπους. Από την άλλη, η ξηρασία μπορεί να οδηγήσει σε υποβάθμιση της ποιότητας του πόσιμου νερού, με αποτέλεσμα περισσότεροι πληθυσμοί τρωκτικών να εισέρχονται στις ανθρώπινες κοινότητες αναζητώντας τροφή, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες εξάπλωσης ιών.

iStock

2. Οι κίνδυνοι από την άνοδο της θερμοκρασίας

Τα ανυπόφορα καλοκαίρια των τελευταίων ετών είναι ένα καλό δείγμα του τι μας περιμένει στο μέλλον. Όχι μόνο δεν θα μπορούμε να κυκλοφορήσουμε μέρα μεσημέρι, αλλά η υπερβολική ζέστη μπορεί να επιδεινώσει υπάρχοντα προβλήματα υγείας, όπως καρδιαγγειακά και αναπνευστικά νοσήματα. Ας μην ξεχνάμε φυσικά και το θερμικό στρες, που, αν εξελιχθεί σε θερμική εξάντληση ή θερμοπληξία, μπορεί να βλάψει την καρδιά, τον εγκέφαλο και τα νεφρά. «Σήμερα, περίπου το 30% του παγκόσμιου πληθυσμού εκτίθεται κάθε χρόνο σε δυνητικά θανατηφόρο θερμικό στρες», τονίζει η Lichtveld.

3. Διατροφική ασφάλεια και ασφάλεια υδάτων

Τα νέα δεν είναι καλά ούτε σε αυτούς τους τομείς. Μάλιστα, η φετινή ανασκόπηση του περιοδικού Lancet (Νοέμβριος 2022), με τίτλο «Countdown on health and climate change: health at the mercy of fossil fuels», αναφέρει ότι οι υψηλές θερμοκρασίες της περσινής χρονιάς μείωσαν την καλλιεργητική περίοδο κατά περίπου εννέα ημέρες για το καλαμπόκι και έξι ημέρες για το σιτάρι, σε σύγκριση με τον μέσο όρο της περιόδου 1981-2020. Επιπλέον, η άνοδος της θερμοκρασίας στην επιφάνεια της θάλασσας μπορεί να σκοτώσει τα οστρακοειδή και να οδηγήσει σε μετανάστευση θαλάσσιων ειδών.

Σαν να μην έφταναν αυτά, «η άνοδος της θερμοκρασίας επηρεάζει και τα αποθέματα πόσιμου νερού, π.χ. μέσω της εξάτμισης και με τη συρρίκνωση των ορεινών παγετώνων που διατηρούσαν τη ροή του νερού κατά τους καλοκαιρινούς μήνες».

iStock

4. Η κακή ποιότητα αέρα

Από τις πληγές του σύγχρονου πολιτισμού δεν θα μπορούσε να λείπει η ατμοσφαιρική ρύπανση, που επιδεινώνεται από παράγοντες της κλιματικής αλλαγής. Η υπερθέρμανση του πλανήτη συμβάλλει στον σχηματισμό όζοντος στο επίπεδο του εδάφους, που είναι βασικό συστατικό της αιθαλομίχλης. Η εξέλιξη αυτή μπορεί να επιδεινώσει τις αλλεργίες και άλλα αναπνευστικά προβλήματα, καθώς και τις καρδιαγγειακές παθήσεις.