ΘΑ «ΧΑΛΑΣΟΥΝ» ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΜΟΥ ΑΝ ΒΛΕΠΩ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΑΠΟ ΚΟΝΤΑ;
Η απόσταση που κρατάς από τις οθόνες που κατακλύζουν την καθημερινότητά μας έχει μεγάλη σημασία για την υγεία των ματιών σου.
«Μην κάθεσαι, παιδί μου, τόσο κοντά στην τηλεόραση. Θα στραβωθείς». Πόσοι από εσάς έχουν ακούσει αυτή την πρόταση διά στόματος μαμάς, μπαμπά, παππούδων; Υποθέτω αρκετοί, μιας και ήταν μία από τις πιο διαδεδομένες συμβουλές-απειλές την εποχή που οι σημερινοί 40+ ήμασταν παιδιά. Τότε, βέβαια, τους αγνοούσαμε όλους επιδεικτικά και λίγο θέλαμε να κολλήσουμε το πρόσωπό μας πάνω στην οθόνη.
Τελικά, πόση αλήθεια έκρυβαν τα λόγια τους; Όπως εξηγεί η Marcela Estrada, επίκουρη καθηγήτρια οφθαλμολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια Davis, οι γονείς τότε είχαν κάποιο δίκιο, ωστόσο σήμερα η κατάσταση είναι λίγο διαφορετική. Η αντικατάσταση των παλιών τηλεοράσεων με τηλεοράσεις νέας τεχνολογίας οδήγησε στη μείωση των κινδύνων που συνόδευαν τη χρήση τους (τουλάχιστον των σωματικών). Επιπλέον, όταν η οθόνη είναι μεγάλη, χρειάζεται εκ των πραγμάτων να κάτσουμε λίγο μακριά, ώστε να μπορούμε να βλέπουμε ολόκληρη την εικόνα, γεγονός που μειώνει την πιθανή βλάβη.
«Σε αντίθεση με τον δημοφιλή μύθο, το να κάθεσαι πολύ κοντά στην τηλεόραση δεν θα βλάψει τα μάτια σου, αλλά μπορεί να τους προκαλέσει κόπωση. Τα παιδιά μπορούν να εστιάσουν σε κοντινή απόσταση καλύτερα από τους ενήλικες. Έτσι, συχνά αναπτύσσουν τη συνήθεια να κρατούν τα βιβλία κοντά στα μάτια τους ή να κάθονται ακριβώς μπροστά στην τηλεόραση. Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η πρακτική αυτή βλάπτει τα μάτια είτε των παιδιών είτε των ενηλίκων», γράφει η American Academy of Ophthalmology.
Τι συμβαίνει με τις μικρές οθόνες και τα μάτια μας
Μπορεί η παλιά, τεράστια τηλεόραση με το σεμέν να έφυγε, την θέση της όμως πήραν τα smartphones, τα τάμπλετ και οι υπολογιστές, που απέχουν ελάχιστα από το κεφάλι μας. Ο πολύς χρόνος που περνάμε με όλα αυτά μπορεί να αυξήσει τη συχνότητα εμφάνισης μυωπίας, κυρίως στα παιδιά που βρίσκονται στο στάδιο της ανάπτυξης. Τα μάτια στρέφονται προς τα μέσα, ενώ κοιτούν από κοντά μια οθόνη. Αυτό προκαλεί συστολή ενός μυ που βρίσκεται πίσω από την ίριδα του ματιού, αλλάζοντας το σχήμα του φακού. Αποτέλεσμα; Η εμφάνιση μυωπίας, αναφέρει σε άρθρο στην εφημερίδα Washington Post, o Masih Ahmed, επίκουρος καθηγητής οφθαλμολογίας στο Baylor College of Medicine.
Να ανησυχούν οι μεγαλύτεροι;
«Τα μάτια μας σταματούν να αναπτύσσονται τις ηλικίες των 18 με 25 ετών. Επομένως, είναι σημαντικό να προσέχουμε τα μικρότερα παιδιά. Όσο νεότερος εμφανίσει κάποιος μυωπία, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες μεγαλώνοντας αυτή να εξελιχθεί σε “υψηλή” μυωπία (πιο σοβαρή μορφή της πάθησης), γεγονός που τον θέτει σε μεγαλύτερο κίνδυνο για εκφυλιστικές οφθαλμικές παθήσεις, όπως ο καταρράκτης και το γλαύκωμα», δηλώνει στο ίδιο άρθρο ο Daniel Cyr, παιδοφθαλμίατρος. Οι νεαροί ενήλικες μπορούν επίσης να εμφανίσουν μυωπία αν εργάζονται διαρκώς σε κοντινή απόσταση από οθόνες. Όσο για τους 40+; Οι ενήλικες αυτοί μπορεί να αναπτύξουν πρεσβυωπία, αισθάνονται μεγαλύτερη κόπωση των ματιών και μερικοί θα εκδηλώσουν κι άλλα προβλήματα όρασης, όπως π.χ. διπλωπία. Το ηλικιακό παράθυρο στο οποίο η εργασία μπροστά σε οθόνες δεν θα βλάψει τα μάτια (με εξαίρεση την εκδήλωση ξηροφθαλμίας) είναι μεταξύ 25 και 45 ετών. Στις υπόλοιπες ηλικίες, ας φροντίσουμε να καθόμαστε μακριά από τις όποιες οθόνες, συμβουλεύουν οι ειδικοί.
Πάρε τα μέτρα σου
Τι μπορούμε να κάνουμε για να προστατέψουμε κάπως τα μάτια μας από τη παρατεταμένη έκθεση στις μικρές οθόνες; Περιορίζουμε τον χρόνο χρήσης των συγκεκριμένων συσκευών, τις κρατάμε όσο πιο μακριά γίνεται από τα μάτια μας, προσπαθούμε να περνάμε αρκετό χρόνο σε εξωτερικούς χώρους και δεν ξεχνάμε τον τακτικό έλεγχο από οφθαλμίατρο. Οι ίδιες οδηγίες ισχύουν και για τα παιδιά, στα οποία φροντίζουμε να θέσουμε χρονικό όριο μίας ώρας (ή λιγότερο) στην καθημερινή χρήση των παραπάνω συσκευών, όταν τις χρησιμοποιούν για διασκέδαση.