ΘΑ ΕΧΟΥΜΕ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ ΣΕ 50 ΧΡΟΝΙΑ; 5 ΕΙΔΙΚΟΙ ΑΠΑΝΤΟΥΝ

Τι θα συμβεί στο μέλλον με τα αντιβιοτικά φάρμακα; Θα εξακολουθούν να υπάρχουν; 5 ειδικοί από όλο τον κόσμο απαντούν στο μεγάλο ερώτημα.

Ο όρος «μικροβιακή αντοχή» δεν είναι πλέον άγνωστος. Εδώ και χρόνια η ιατρική κοινότητα προειδοποιεί για την ικανότητα που έχουν οι μικροοργανισμοί να επιβιώνουν ή να αναπτύσσονται παρά τα αντιβιοτικά φάρμακα που λαμβάνουμε με σκοπό να αναστείλουμε τη δράση τους ή να τους σκοτώσουμε. Μάλιστα, πριν λίγα χρόνια, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τη χαρακτήρισε ως μία από τις 10 κορυφαίες παγκόσμιες απειλές για τη δημόσια υγεία, ενώ κατά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι μία από τις τρεις κορυφαίες απειλές κατά της υγείας.

Επομένως, το ερώτημα που τίθεται και η απειλή που πλανάται πάνω από τα κεφάλια μας είναι τι θα γίνει τα επόμενα χρόνια όσον αφορά τα αντιβιοτικά φάρμακα. Θα συνεχίσουν να υπάρχουν ή θα χάσουμε τον πόλεμο; Πέντε ειδικοί από όλο τον κόσμο δίνουν τη δική τους απάντηση μέσω της ιστοσελίδας The Conversation.

Ο ρόλος της τεχνητής νοημοσύνης στα αντιβιοτικά φάρμακα

– Lori Burrows, Βιοχημικός από τον Καναδά:

«Τα αντιβιοτικά είναι ένα κρίσιμο κομμάτι της σύγχρονης ιατρικής και δεν έχουμε την πολυτέλεια να τα χάσουμε. Παρά την άνοδο της αντοχής σε σημαντικά παθογόνα και τη μείωση του αριθμού νέων φαρμάκων υπό ανάπτυξη, έχουμε στη διάθεσή μας εργαλεία που μπορούμε να αξιοποιήσουμε.

»Η χρήσης τους μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητο είναι το κλειδί για τη διατήρηση της χρησιμότητας των αντιβιοτικών που έχουμε τώρα και για την πρόληψη της εμφάνισης αντοχής σε νέα φάρμακα. Νέα διαγνωστικά τεστ μπορούν να συμβάλλουν στον περιορισμό της ακατάλληλης χρήσης αντιβιοτικών για ιογενείς ασθένειες. Τέλος, οι ερευνητές βρίσκουν δημιουργικούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης τεχνητής νοημοσύνης, για τον εντοπισμό αντιμικροβιακών ενώσεων με νέους στόχους ή νέους τρόπους δράσης. Άλλες πολλά υποσχόμενες τακτικές περιλαμβάνουν τη χρήση ιών που σκοτώνουν βακτήρια, την τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος του ξενιστή για την καταπολέμηση των βακτηρίων ή τον συνδυασμό υπαρχόντων αντιβιοτικών με μόρια που μπορούν να ενισχύσουν τη δράση τους».

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

– André Hudson, Βιοχημικός από τις Ηνωμένες Πολιτείες:

«Το πραγματικό ερώτημα δεν είναι αν θα έχουμε αντιβιοτικά σε 50 χρόνια από τώρα, αλλά ποια μορφή αντιβιοτικών θα χρησιμοποιούμε. Τα περισσότερα αντιβιοτικά που έχουμε σήμερα έχουν σχεδιαστεί σύμφωνα με φυσικά προϊόντα, τα οποία έχουν απομονωθεί από οργανισμούς, όπως μύκητες και φυτά. Η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, της μηχανικής μάθησης και άλλων υπολογιστικών εργαλείων στον σχεδιασμό καινοτόμων ενώσεων, που μπορούν να παρακάμψουν την εξέλιξη της αντοχής στα αντιβιοτικά, είναι στα πρώιμα στάδια ανάπτυξης. Πολλά από τα παραδοσιακά φάρμακα, όπως οι πενικιλίνες, των οποίων η αποτελεσματικότητα έχει μειωθεί, πιθανότατα θα έχουν πολύ μικρή χρήση σε 50 χρόνια. Με την πάροδο του χρόνου, με τη βοήθεια νέων τεχνολογιών και προσεγγίσεων, προβλέπω ότι θα έχουμε νέα φάρμακα για την καταπολέμηση των βακτηριακών λοιμώξεων».

Μιλάμε για διαφορετικά αντιβιοτικά φάρμακα

– Roy Robins-Browne, Μικροβιολόγος από την Αυστραλία:

«Θα έχουμε αντιβιοτικά, γιατί οι άνθρωποι θα εξακολουθούν να μολύνονται παρά την πρόοδο στον εμβολιασμό και άλλες μορφές πρόληψης. Τούτου λεχθέντος, τα φάρμακα του μέλλοντος θα είναι διαφορετικά από αυτά που χρησιμοποιούμε σήμερα. Θα είναι στενού φάσματος, που σημαίνει ότι θα στοχεύουν απευθείας στη συγκεκριμένη αιτία της λοίμωξης, την οποία θα προσδιορίζουμε με τη χρήση γρήγορων διαγνωστικών τεστ. Τα αντιμικροβιακά του μέλλοντος δεν θα σκοτώνουν τα βακτήρια ούτε θα περιορίζουν την ανάπτυξή τους, γιατί αυτό θα αυξάνει τις πιθανότητες αντοχής. Αντίθετα, θα περιορίζουν την ικανότητα των βακτηρίων να προκαλούν ασθένειες ή να ξεφεύγουν από το ανοσοποιητικό μας σύστημα».

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΥΠΕΡΒΑΙΝΕΙ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΣΕ ΑΤΟΜΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ. ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ, ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ.

Απαραίτητη η πολύπλευρη αντιμετώπιση

– Fidelma Fitzpatrick, Μικροβιολόγος από τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας:

«Χωρίς κλιμάκωση των μέτρων για τον περιορισμό της απειλής της μικροβιακής αντοχής έως το 2073, θα απομείνουν λίγα αποτελεσματικά αντιβιοτικά. Χωρίς μια προσέγγιση που θα στοχεύει σε ανθρώπους, ζώα, αγροδιατροφικά συστήματα και περιβάλλον, η μικροβιακή αντοχή θα συνεχίσει την ανοδική της πορεία. Το να μην αντιδρούμε είναι απαράδεκτο. Θα χαθούν ζωές, οι δαπάνες για υγειονομική περίθαλψη θα αυξηθούν και η παραγωγικότητα του εργατικού δυναμικού θα υποφέρει. Τη μεγαλύτερη επιβάρυνση θα δεχτούν οι χώρες χαμηλού εισοδήματος».

– Juliana Côrrea, ειδικός Δημόσιας Υγείας από τη Βραζιλία:

«Τα διαθέσιμα στοιχεία υποδηλώνουν ότι χωρίς αλλαγή της πολιτικής ατζέντας προς τον έλεγχο και την πρόληψη της μικροβιακής αντοχής, πολλά αντιβιοτικά θα χάσουν τη χρησιμότητά τους. Το πρόβλημα της βακτηριακής αντοχής δεν είναι νέο. Η δημιουργία πολιτικών για την προώθηση της κατάλληλης χρήσης αυτού του πόρου δεν έχει προχωρήσει με την ίδια ταχύτητα όπως η ακατάλληλη χρήση τους στην υγεία ανθρώπων και ζώων και στη γεωργική παραγωγή. Οι παράγοντες που επηρεάζουν τη χρήση αντιβιοτικών είναι περίπλοκοι και ποικίλλουν ανάλογα με το τοπικό πλαίσιο. Η απάντηση στο πρόβλημα υπερβαίνει κατά πολύ τον έλεγχο της χρήσης σε ατομικό επίπεδο. Πρέπει να αναγνωρίσουμε τις κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές διαστάσεις».