ΤΕΛΙΚΑ, ΠΟΤΕ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΠΑΡΕΙ ΑΝΤΙΒΙΩΣΗ ΤΟ ΠΑΙΔΙ;

Η λάθος χρήση των αντιβιοτικών κάνει κακό στην υγεία όχι μόνο του παιδιού αλλά και της κοινότητας, καθώς προκαλεί μικροβιακή αντοχή, που είναι μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας. Γι’ αυτό γονείς μην πιέζετε τον παιδίατρο να σας γράψει αντιβίωση με το πρώτο αψού!

Όταν ο χειμώνας μπαίνει από την πόρτα, όχι ένας αλλά περίπου διακόσιοι ιοί κρυολογήματος κυκλοφορούν ανάμεσα στους μικρούς μαθητές. Τα παιδιά μάλιστα «δικαιούνται» να νοσήσουν από διάφορους τύπους κρυολογήματος 10-12 φορές κάθε χρόνο, εξαντλώντας τους γονείς. Κάποιες φορές και μόνο η γκρίνια της ξενυχτισμένης μάνας είναι ικανή να πείσει τον παιδίατρο να στείλει στο σύστημα την πολυπόθητη συνταγή για αντιβίωση, που θα εκτελεστεί στον πάγκο του φαρμακοποιού.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του ΕΟΔΥ, το 2015 περίπου 3 στα 4 παιδιά κάτω των 18 ετών πήραν τουλάχιστον μια φορά αντιβίωση, ποσοστό σταθερά αυξανόμενο τα τελευταία χρόνια. Τις πταίει; Σίγουρα όχι οι ιοί, οι οποίοι δεν αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά! Το επαναλαμβάνει άοκνα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, τονίζοντας την αναγκαιότητα της ορθής χρήσης των αντιβιοτικών για την προστασία της κοινοτικής υγεία.

Αντιβίωση στο κρυολόγημα;

Τα αντιβιοτικά δεν δρουν στις ιογενείς λοιμώξεις, όπως είναι το κοινό κρυολόγημα, η γρίπη ή ο κορονοϊός που προκαλεί τη νόσο Covid-19. Είναι χημειοθεραπευτικά φάρμακα, τα οποία χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία ή πρόληψη βακτηριακών λοιμώξεων.

Κάποιες φορές, όμως, οι ιώσεις περιπλέκονται από βακτήρια. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο γιατρός θα διαφοροποιήσει την ιογενή από την βακτηριακή λοίμωξη, όχι μόνο με κλινική εξέταση αλλά και με τις κατάλληλες εργαστηριακές εξετάσεις, ώστε να επιβεβαιωθεί αν υπάρχει πραγματικός λόγος για να χορηγηθεί αντιβίωση και να εξασφαλιστεί η ορθή χρήση της.

iStock

Για την ιστορία

Ένας μύκητας που τρύπωσε στο εργαστήριο του Φλέμινγκ το 1928, ο «Penicillium», άλλαξε την ιστορία της ιατρικής και μαζί του κόσμου. Από τη δεκαετία του 1940 και μετά, όταν ξεκίνησαν μαζικά οι θεραπείες με αντιβίωση, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι γλίτωσαν από θάνατο. Ήταν τότε που οι Ερνστ Τσέιν και Χάουαρντ Φλόρεϊ μελέτησαν ενδελεχώς την εργασία του Φλέμινγκ και βρήκαν την καθαρή μορφή της πενικιλίνης. Πώς από το θαύμα της θεραπείας περάσαμε στο τραύμα της δημόσιας υγείας;

Ο Φλέμινγκ ήταν προφητικός. Κατά την απονομή του Νόμπελ Ιατρικής, το οποίο απονεμήθηκε στον ίδιο αλλά και στους Τσέιν και Φλόρεϊ στις 11 Δεκεμβρίου του 1945, ο Φλέμινγκ είχε δηλώσει: «Υπάρχει ο κίνδυνος ο άνθρωπος στην άγνοια του να χορηγήσει μικρότερη δόση αντιβιοτικού, εκθέτοντας τα μικρόβια σε μη θανατηφόρες ποσότητες του φαρμάκου και να καταστήσουν τα μικρόβια ανθεκτικά».

Πολύ σκληρά για να πεθάνουν

Σύμφωνα με επιστημονικά στοιχεία του Γραφείου Νοσοκομειακών Λοιμώξεων και Μικροβιακής Αντοχής του ΕΟΔΥ για το έτος 2019, η μικροβιακή αντοχή αποτελεί μια συνεχώς εξελισσόμενη κρίση δημόσιας υγείας, τόσο στις αναπτυσσόμενες όσο και στις ανεπτυγμένες χώρες. Διανύουμε την εποχή της ΠανΑντοχής, αφού σε αρκετές χώρες –όπως και στην Ελλάδα– ασθενείς εμφανίζουν λοιμώξεις από βακτήρια ανθεκτικά σε όλα σχεδόν τα διαθέσιμα αντιβιοτικά.

iStock

Σύμφωνα με τον ΕΟΦ, στην Ελλάδα έχουμε από τα υψηλότερα ποσοστά κατανάλωσης αντιβιοτικών διεθνώς, με αποτέλεσμα να έχουμε μεγάλα ποσοστά μικροβίων ανθεκτικών στην αντιβίωση. Ανθεκτικότητα σημαίνει ότι τα μικρόβια γίνονται έξυπνα και εξελίσσουν μηχανισμούς προστασίας τους έναντι της δράσης των αντιβιοτικών, με αποτέλεσμα τα φάρμακα αυτά να μην είναι πια δραστικά.

Ραντεβού στον παιδίατρο

Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τη δημόσια αλλά και ατομική υγεία και συμβουλεύουν τους γονείς:

1. Να μην πιέζουν τον/την παιδίατρό τους να χορηγήσει αντιβίωση για να νιώσουν οι ίδιοι ασφαλείς. Εκείνος μόνο μπορεί να αξιολογήσει την κατάσταση και να συνταγογραφήσει ή όχι την κατάλληλη αγωγή.
2. Σε περίπτωση που στο παιδί συστηθεί αντιβιοτική αγωγή, να είναι συνεπείς στην τήρηση του προγράμματος λήψης των δόσεων. Αν τυχόν παραλείψουν μία δόση, να συμβουλευτούν τις οδηγίες λήψης του φαρμάκου ή να επικοινωνήσουν με τον γιατρό τους.
3. Η διάρκεια θεραπείας είναι συγκεκριμένη και καθορισμένη από τον γιατρό. Ούτε το μικρότερο ούτε το μεγαλύτερο διάστημα βοηθούν περισσότερο τον μικρό – ή τον μεγαλύτερο ασθενή.
4. Να ενημερώνουν οι γονείς τον παιδίατρο για τυχόν αντιδράσεις που στο παρελθόν έχει παρουσιάσει το παιδί τους σε φάρμακα, αλλά και να ζητούν ενημέρωση από τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό για τις τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες, ώστε να είναι σε ετοιμότητα εάν το παιδί τους παρουσιάσει κάποιες από αυτές (π.χ. αλλεργικές αντιδράσεις, διάρροιες κλπ).

Ευχαριστούμε τη Δρ. Μαρία-Ιωάννα Θανοπούλου, παιδίατρο.