ΓΙΑΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΤΟΣΟ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ Ο ΣΤΡΕΠΤΟΚΟΚΚΟΣ

Τι συμβαίνει με τον στρεπτόκοκκο σήμερα; Έχει γίνει πράγματι πιο επικίνδυνος; Μία προσωπική ιστορία αδιάγνωστου στρεπτόκοκκου μας υπενθυμίζει πότε πρέπει να απευθυνθούμε στον παιδίατρο. Και μία παιδίατρος υπογραμμίζει τα επικίνδυνα συμπτώματα.

Όταν ήμουν 10 ετών, αρρώστησα ξαφνικά ένα καλοκαίρι. Ήταν παράξενο να έχω πονόλαιμο Ιούλιο μήνα, αλλά, από την άλλη, ξέρετε πώς αρρωσταίνουν τα παιδιά. Ο πονόλαιμος δεν συνοδεύτηκε από καταρροή, βήχα ή άλλα κλασικά συμπτώματα κρυολογήματος, αλλά από χαμηλό πυρετό και η διάθεσή μου για παιχνίδι μειώθηκε κατακόρυφα.

Μετά από 3 ημέρες ο πυρετός έπεσε, ο πονόλαιμος βελτιώθηκε κι εγώ αποφάσισα να βγω έξω να παίξω με τους φίλους μου. Μετά από λίγες μέρες όμως, η διάθεσή μου μειώθηκε ξανά και η θερμοκρασία μου αυξήθηκε: από 37,2 έως 37,6. Τίποτε ανησυχητικό, θεώρησαν οι γονείς μου, οι οποίοι άρχισαν να με πιέζουν να βγω έξω για παιχνίδι, πιστεύοντας ότι είναι περισσότερο... ψυχολογικό.

Η κατάσταση αυτή συνεχίστηκε για τουλάχιστον 15 ημέρες. Tρεις μέρες ήμουν καλά, τρεις μέρες είχα δέκατα και αδιαθεσία. Ωστόσο, το καλοκαιρινό πρόγραμμα της οικογένειας συνεχιζόταν κανονικά. Μέχρι και διακοπές πήγαμε...

Κανείς δεν κατάλαβε ότι είχα στρεπτόκοκκο

Εκεί άρχισαν τα πρώτα συμπτώματα της συχνοουρίας και των ενοχλήσεων στην κοιλιά, ενώ ο πυρετός είχε υποχωρήσει. Στο κέντρο υγείας του νησιού όπου βρισκόμασταν, οι γιατροί δεν διαπίστωσαν κάτι και μας έστειλαν να συνεχίσουμε τις καλοκαιρινές μας διακοπές – εγώ δεν περνούσα πολύ καλά, αλλά είχα πειστεί ότι δεν έχω τίποτε.

iStock

Οι ενοχλήσεις στην κοιλιά όμως δεν σταμάτησαν, ούτε και η συχνοουρία, έτσι, όταν επιστρέψαμε από τις διακοπές μας στην πόλη –σχεδόν 2 μήνες μετά τα αρχικά συμπτώματα– οι γονείς μου αποφάσισαν να πάμε στο νοσοκομείο Παίδων. Eίχε έρθει η ώρα να καταλάβουν ότι δεν ήταν... ψυχολογικό το πρόβλημα.

Τότε ο υπερηχογραφικός έλεγχος δεν ήταν τότε ακόμη διαθέσιμος και οι γιατροί αποφάσισαν ότι έχω σκωληκοειδίτιδα και πρέπει να χειρουργηθώ. Για να μην τα πολυλογώ, υποβλήθηκα σε χειρουργείο, αλλά τα συμπτώματα επανήλθαν μία εβδομάδα μετά, πιο έντονα από ποτέ. Αυτή τη φορά είχα και αιματουρία.

Η επιπλοκή που μου έκανε ένας αδιάγνωστος στρεπτόκοκκος

Θορυβημένοι πλέον γονείς και γιατροί, με κλείνουν στο νοσοκομείο και αρχίζουν τις εξονυχιστικές εξετάσεις. Για αρκετές μέρες δεν έβρισκαν τι είχα, ώσπου τελικά (και αφού είχα ανεβάσει αρτηριακή πίεση 17) κατέληξαν: οξεία σπειραματονεφρίτιδα, πιθανότατα από στρεπτοκοκκική λοίμωξη. Σας είχε παραπονεθεί το παιδί για πονόλαιμο ή είχε πυρετό; ρώτησαν.

Δεν έχει σημασία να αναφερθώ στη θεραπεία, η οποία διήρκεσε πολύ, αφού η υγεία μου αποκαταστάθηκε, και ύστερα από έναν χρόνο οι γιατροί μας ανακοίνωσαν περιχαρείς ότι τα νεφρά μου είχαν επανέλθει πλήρως. Σημασία έχει να σταθούμε στη γενεσιουργό αιτία που ήταν ένας στρεπτόκοκκος, ο οποίος δεν θεραπεύτηκε όταν έπρεπε.

«Πρόκειται για μία πολύ χαρακτηριστική επιπλοκή που μπορεί να κάνει ο στρεπτόκοκκος στα παιδιά, εφόσον δεν εντοπιστεί εγκαίρως και δεν καταπολεμηθεί με αντιβίωση. Συμβαίνει σε δεύτερο χρόνο και πρόκειται ουσιαστικά για έναν ανοσολογικό μηχανισμό του οργανισμού απέναντι σε έναν στρεπτόκοκκο που δεν θεραπεύτηκε φαρμακευτικά. Άλλος οργανισμός μπορεί να παρουσιάσει ρευματικό πυρετό ως επιπλοκή, φλεγμονή στο δέρμα (κυτταρίτιδα) κ.ά. Όμως δεν σημαίνει ότι κάθε στρεπτόκοκκος που θα περάσει μόνος του, χωρίς αντιβίωση, θα κάνει επιπλοκή», εξηγεί η παιδίατρος Βίκυ Μητσιάδη.

iStock

Γιατί τόσα παιδιά είναι θετικά στον στρεπτόκοκκο;

Το βακτήριο του στρεπτόκοκκου είναι πολύ συχνό στα παιδιά και οι φορείς ανέρχονται σε ποσοστό 10-20%. Αυτό σημαίνει ότι, ενώ αυτά τα παιδιά δεν έχουν κανένα σύμπτωμα, αν τα υποβάλουμε σε strep test θα βγουν θετικά. Δηλαδή θα πρέπει να πάρουν αντιβίωση;

«Όχι. Αν το παιδί δεν νοσεί, δεν χρειάζεται ούτε να πάρει αντιβίωση, ούτε να υποβληθεί σε έλεγχο. Είναι μάλιστα σημαντικό να αναφερθεί ότι τα strep test του εμπορίου δεν ενδείκνυνται για χρήση στο σπίτι, όπως τα τεστ του κορονοϊού και της γρίπης. Κι αυτό επειδή η διενέργειά τους απαιτεί γνώσεις και χειρισμό, ώστε να βγουν έγκυρα. Οι γονείς πρέπει να απευθύνονται στον παιδίατρο, ο οποίος είτε θα κάνει ο ίδιος τον έλεγχο, είτε θα παραπέμψει σε κάποιο μικροβιολογικό κέντρο. Είναι λάθος να κάνουμε μόνοι μας τεστ και να πιέζουμε τον γιατρό για αντιβίωση, διότι η κατάχρηση των αντιβιοτικών θα οδηγήσει σε χειρότερο πρόβλημα από αυτό που αντιμετωπίζουμε σήμερα», απαντά η κ. Μητσιάδη.

Γιατί «χάνουμε» παιδιά;

Τι συμβαίνει όμως σήμερα; Έχει γίνει πράγματι πιο επικίνδυνος ο στρεπτόκοκκος; Αν και ο στρεπτόκοκκος είναι ένα συγκεκριμένο στέλεχος, σε ορισμένα παιδιά μπορεί να γίνει διεισδυτικό. Τι σημαίνει αυτό; Ότι σε σπάνιες περιπτώσεις αυτό το βακτήριο μπορεί να εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος και να προκαλέσει μια σοβαρή ασθένεια που ονομάζεται διεισδυτικός στρεπτόκοκκος της ομάδας Α – διηθητικό GAS ή iGAS.

Σε αυτές τις περιπτώσεις η εξέλιξη της νόσου είναι ραγδαία. Μπορεί μέσα σε μόλις μία μέρ, η κατάσταση του ασθενούς να επιδεινωθεί τόσο, που οι γιατροί να μην μπορούν να παράσχουν βοήθεια. Αυτό φαίνεται ότι συμβαίνει συχνότερα τον τελευταίο καιρό. Το γιατί μένει να απαντηθεί.

«Η αλήθεια είναι ότι η ιατρική κοινότητα δεν έχει καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα αναφορικά με τις αιτίες του διεισδυτικού στρεπτόκοκκου. Δεν έχουμε δηλαδή καταλάβει γιατί μπορεί σε ορισμένα παιδιά να προκληθεί τέτοια ραγδαία επιδείνωση που θα οδηγήσει ουσιαστικά σε σηπτικό σοκ (σηψαιμία), πράγμα που αποτελεί και τη μεγαλύτερη ανησυχία όλων μας. Σε ένα συνέδριο που παρακολούθησα πρόσφατα, μας ενημέρωσαν ότι υπάρχει ενδεχόμενο η πανδημία της Covid-19 να μας έχει κάνει λιγότερο ανθεκτικούς στο βακτήριο του στρεπτόκοκκου», αναφέρει η παιδίατρος.

iStock

Τι θα πρέπει να μας ανησυχήσει;

O στρεπτόκοκκος μεταδίδεται από άτομο σε άτομο αερογενώς με τα σταγονίδια και με την επαφή με δερματικές αλλοιώσεις. Όταν ένα άτομο έχει ανοιχτά τραύματα που επιτρέπουν στα βακτήρια να εισέλθουν στους ιστούς, βλάβες στην αναπνευστική οδό μετά από ιογενή λοίμωξη, ή σε περιπτώσεις μειωμένης ανοσίας σε κάποια λοίμωξη, τα πράγματα είναι δυνητικά πιο επικίνδυνα.

Αν και το μικρόβιο «χτυπάει» περισσότερο παιδιά ηλικίας 5-12 ετών, ιδιαίτερα προσεκτικοί θα πρέπει να είναι και οι ενήλικες όταν στο περιβάλλον τους υπάρχουν παιδιά με στρεπτοκοκκικές αλλοιώσεις, αφού η μεταδοτικότητα και διασπορά του μικροβίου είναι μεγάλη.

Τελικά, τι θα πρέπει να μας ανησυχήσει και να απευθυνθούμε στον γιατρό; «Καταρχάς θα πρέπει να ξεχάσουμε τον κανόνα του υψηλού πυρετού, που λέει ότι αν μετά τις 3 ημέρες υποχωρήσει, πρόκειται για κάποια ιογενή λοίμωξη ουδόλως ανησυχητική. Καθώς ο διεισδυτικός στρεπτόκοκκος μπορεί να μην παρουσιάσει ούτε καν συμπτώματα φαρυγγοαμυγδαλίτιδας, οι γονείς που θα δουν το παιδί τους ασυνήθιστα νωθρό, έστω και με πολύ χαμηλό πυρετό, θα πρέπει κατευθείαν να απευθυνθούν στον γιατρό, γιατί μπορεί να έχει κάποιος 37,8 πυρετό και να έχει σηψαιμία.

»Αν είναι χλωμό, αν δεν μπορεί να πάρει τα πόδια του, αν δεν έχει κουράγιο να κάνει το παραμικρό και θέλει να κοιμάται συνέχεια, αν έχει παγωμένα χέρια και πόδια, αν έχει δύσπνοια, όλα αυτά είναι ενδείξεις ότι το παιδί δεν είναι καλά. Μπορεί να συμβεί και από τις πρώτες ώρες του πυρετού. Αν έχουμε τα παραπάνω συμπτώματα, πρέπει να πάμε κατευθείαν στον γιατρό, ακόμη και στο νοσοκομείο», λέει η κ. Μητσιάδη.