ΠΡΟΕΚΛΑΜΨΙΑ: ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ (ΟΧΙ ΤΟΣΟ ΣΠΑΝΙΑ) ΕΠΙΠΛΟΚΗ ΤΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ 

Η προεκλαμψία είναι μια σοβαρή διαταραχή της εγκυμοσύνης που προσβάλλει ένα σημαντικό ποσοστό των εγκύων γυναικών παγκοσμίως. Η διάγνωση και η θεραπεία είναι αναγκαίες για τη διασφάλιση της υγείας της μέλλουσας μητέρας και του μωρού.  

Αν υπήρχε ένας λόγος για τον οποίο θα μπορούσα να γνωρίζω την προεκλαμψία, αυτός θα ήταν η κορυφαία αθλήτρια του στίβου Allyson Felix. Πριν από λίγα χρόνια, η Αμερικανίδα Ολυμπιονίκης διαγνώστηκε με σοβαρή προεκλαμψία, δύο μήνες πριν από την ημερομηνία γέννησης της κόρης της. Εισήχθη αμέσως στο νοσοκομείο και υποβλήθηκε σε επείγουσα καισαρική τομή. Μετά από έναν μήνα στη μονάδα εντατικής θεραπείας νεογνών, η κόρη της ξεπέρασε τον κίνδυνο.

Η Felix είναι μόνο μία από τις χιλιάδες περιπτώσεις γυναικών με προεκλαμψία. Ειδικότερα, στις Ηνωμένες Πολιτείες υπολογίζεται ότι η προεκλαμψία προσβάλλει περίπου διακόσιες χιλιάδες εγκύους και οι αριθμοί των περιπτώσεων αυξάνονταν σταθερά εδώ και δύο δεκαετίες, όπως αναφέρει σε σχετικό άρθρο το περιοδικό New Yorker. Η προεκλαμψία μπορεί να αφήσει σε ορισμένες γυναίκες μακροπρόθεσμες συνέπειες για την υγεία τους, ενώ υπάρχει και ο κίνδυνος κάποιες γυναίκες να μην επιβιώσουν.

Τι είναι η προεκλαμψία

Η προεκλαμψία, η οποία εμφανίζεται μόνο κατά την εγκυμοσύνη, είναι μια κατάσταση κατά την οποία η αρτηριακή πίεση αυξάνεται και υπάρχει σημαντική ποσότητα πρωτεΐνης στα ούρα. Προκαλεί κατακράτηση υγρών και είναι δυνητικά απειλητική για τη ζωή του αγέννητου μωρού και της μητέρας του.

Όπως αναφέρουν σε άρθρο τους στο The Conversation η Amanda Henry, ανώτερη λέκτορας στη Σχολή Υγείας Γυναικών και Παιδιών στο πανεπιστήμιο του New South Wales στο Σίδνεϊ, και η Kelly Thompson, υπεύθυνη προγραμμάτων στο Global Women's Health, «η προεκλαμψία συνήθως εντοπίζεται κατά το δεύτερο μισό της εγκυμοσύνης με διάγνωση υψηλής αρτηριακής πίεσης. Άλλα εργαλεία για την ανίχνευση περιλαμβάνουν τον έλεγχο του επιπέδου των πρωτεϊνών στα ούρα, εξετάσεις αίματος και υπερηχογράφημα της ανάπτυξης του μωρού. Εάν τουλάχιστον μία από αυτές τις πρόσθετες εξετάσεις είναι μη φυσιολογική σε μια έγκυο γυναίκα με υψηλή αρτηριακή πίεση, διαγιγνώσκεται προεκλαμψία».

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων πονοκεφάλους, διαταραχές της όρασης, πόνο στην άνω κοιλιακή χώρα και το στήθος. «Αλλά μόνο οι μισές από τις ασθενείς με προεκλαμψία εμφανίζουν συμπτώματα, οπότε είναι ζωτικής σημασίας η παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης καθόλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης», αναφέρουν οι ειδικοί στο The Conversation.

Μάλιστα, προσθέτουν ότι ενώ η πάθηση αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά πριν από σχεδόν 2.500 χρόνια, δεν γνωρίζουν ακόμη τι ακριβώς την προκαλεί. Ωστόσο, είναι σημαντικό να διαγνωσθεί και να θεραπευτεί καθώς η μη θεραπεία μπορεί να οδηγήσει σε επιληπτικές κρίσεις.

iStock

Τι λένε οι αριθμοί

Η προεκλαμψία επηρεάζει το 2-8% των κυήσεων παγκοσμίως. Επίσης, είναι μία από τις κύριες αιτίες μαιευτικών θανάτων και οδηγεί σε περίπου 50.000-60.000 θανάτους κάθε χρόνο σε παγκόσμιο επίπεδο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, αποτελεί την αιτία του 15% των πρόωρων γεννήσεων.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι η συχνότητα εμφάνισης της προεκλαμψίας στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι περίπου επτά φορές υψηλότερη σε σύγκριση με τις ανεπτυγμένες.

Παράγοντες κινδύνου

Ενώ η ακριβής αιτία που προκαλεί την προεκλαμψία παραμένει ασαφής, υπάρχουν ορισμένοι γνωστοί παράγοντες κινδύνου. Ειδικότερα, περισσότερες πιθανότητες να πάθουν προεκλαμψία έχουν οι παρακάτω κατηγορίες γυναικών:

• οι μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες, κυρίως αυτές που κάνουν για πρώτη φορά παιδί και όσες έχουν υποβληθεί σε εξωσωματική γονιμοποίηση,
• οι γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό προεκλαμψίας,
• γυναίκες που είχαν πάθει προεκλαμψία σε παλαιότερη εγκυμοσύνη,
• όσες γεννούν για πρώτη φορά διατρέχουν επίσης ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο από εκείνες που έχουν γεννήσει στο παρελθόν χωρίς να εμφανίσουν την πάθηση,
• παράγοντες κινδύνου για την προεκλαμψία περιλαμβάνουν επίσης την παχυσαρκία, την προϋπάρχουσα υπέρταση, τον σακχαρώδη διαβήτη και τη χρόνια νεφρική νόσο.

iStock

Προεκλαμψία και Covid-19

Έρευνες έχουν δείξει ότι ακόμα και η Covid-19 μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες εμφάνισης προεκλαμψίας. Μελέτη σε περισσότερες από 300.000 γυναίκες στην Αγγλία, που πραγματοποιήθηκε το 2020 και το 2021, έδειξε ότι οι ασθενείς που είχαν νοσήσει με Covid-19, όταν γέννησαν είχαν υψηλότερα ποσοστά προεκλαμψίας, επείγουσας καισαρικής τομής, πρόωρου τοκετού και αποβολής.

Παρομοίως, άλλη πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι η λοίμωξη από Covid-19 σχεδόν διπλασίαζε τις πιθανότητες μιας εγκύου να αναπτύξει το σύνδρομο HELLP, μια ακραία παραλλαγή της προεκλαμψίας που καταστρέφει το συκώτι.