ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΕΝΑ ΤΑΤΟΥΑΖ ΜΠΟΡΕΙ ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΑ ΝΑ ΣΕ ΚΑΨΕΙ

Αν έχετε τατουάζ και πρέπει να υποβληθείτε σε μαγνητική τομογραφία, ενημερώστε τον γιατρό σας. Κάποια μελάνια δεν είναι κατάλληλα για τη συγκεκριμένη εξέταση.

Τα φτερά του αγγέλου στη γάμπα σας, που «χτύπησε» αριστοτεχνικά ο αείμνηστος tattoo artist Τζίμης, σας χαρίζουν στιλ. Αν όμως πρόκειται να υποβληθείτε σε μαγνητική τομογραφία (MRI), ένα τέτοιο τατουάζ μπορεί να σας προσγειώσουν απότομα, προκαλώντας σας έγκαυμα. Ποιος να σας το έλεγε;

Ευτυχώς υπάρχει το ιατρικό ιστορικό, το οποίο συμπληρώνει κανείς πριν την απεικονιστική αυτή εξέταση για οτιδήποτε φέρουμε επάνω και μέσα στο σώμα μας και μπορεί να αντιδράσει άσχημα και αναπάντεχα με τους μαγνήτες του τομογράφου: τεχνητές αρθρώσεις, σφραγίσματα δοντιών και γέφυρες, σπιράλ για αντισύλληψη, εμφυτεύματα πέους… Στη λίστα αναφέρονται και τα τατουάζ. Ο λόγος; Κάποια συγκεκριμένα μελάνια περιέχουν ίχνη μετάλλου.

Μήπως παντρευτήκατε ένα «μεταλλικό» τατουάζ;

Δεν είναι συχνό αλλά συμβαίνει: Μερικά από τα συστατικά που βρίσκονται σε κάποιες χρωστικές μπορεί να είναι οξείδια μετάλλων, κυρίως αυτά του σιδήρου. Αν θυμάστε από το σχολείο, ο σίδηρος άγει τον ηλεκτρισμό και όταν πρόκειται για μαγνητική τομογραφία δημιουργεί ένα ηλεκτρικό πεδίο που προκαλεί αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος προκαλώντας τελικά από ερεθισμό μέχρι και εγκαύματα 2ου βαθμού.

Freepik

Στο πρόσωπο, τα πράγματα είναι πιο δύσκολα. Και αν αναρωτιέστε «μα ποιος κάνει τατουάζ στο πρόσωπο», οι απάντηση είναι: πολλοί και πολλές. Είτε για το τατουάζ ως τέχνη (έχω δει ένα αγκάθινο κλαδί εν είδει στεφανιού στο μέτωπο) είτε ως μόνιμο μακιγιάζ στα χείλη, τα φρύδια ή και τα μάτια. Σε αυτή την περίπτωση τα πράγματα είναι πιο δύσκολα κάτω από τον μαγνήτη, αν υποθέσουμε ότι τα μελάνια που χρησιμοποιήθηκαν έχουν ίχνη μετάλλου.

Η ιστορία του Αμερικανού ποδοσφαιριστή

Επαγγελματίας ποδοσφαιριστής της National Football League, του πιο δημοφιλούς πρωταθλήματος στο αμερικανικό ποδόσφαιρο, ακόμη το φυσάει και δεν κρυώνει: Δώδεκα χρόνια πριν, το 2011, είχε ένα ασυνήθιστο ατύχημα στον μαγνητικό τομογράφο: Παρότι το εξειδικευμένο προσωπικό είχε πάρει τα απαιτούμενα μέτρα, ο ίδιος εμφάνισε άμεση και παρατεταμένη δερματική αντίδραση μόνο σε δύο από όλα τα σημεία όπου είχε τατουάζ. Να σημειωθεί ότι σε προηγούμενες μαγνητικές τομογραφίες δεν είχε νιώσει το παραμικρό.

Ο ασθενής έδωσε τη συγκατάθεσή του για τη μελέτη και τη δημοσίευσή της κι έτσι το περιστατικό πέρασε στο ψηφιακό αρχείο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ιατρικής των ΗΠΑ το οποίο φιλοξενεί έρευνες με μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον. Συγγραφείς ο James R. Ross, ορθοπεδικός ειδικός στις αθλητικές κακώσεις και ο Matthew J. Matava, καθηγητής ορθοπεδικής της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον.

Γιατί οι δύο αυτοί φτασμένοι επιστήμονες ασχολήθηκαν με το σχετικά αθώο περιστατικό; Για να ανοίξει η συζήτηση γύρω από τα τατουάζ των αθλητών και τη συχνή ανάγκη τους για μαγνητικές τομογραφίες λόγω αθλητικών κακώσεων, και να ευαισθητοποιηθούν οι αρμόδιες αρχές, όπως ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ, σχετικά με τη σύνθεση των χρωστικών ουσιών, που χρησιμοποιούνται στα παραδοσιακά τατουάζ και το μόνιμο μακιγιάζ.

Η πλειοψηφία πλέον των παικτών ποδοσφαίρου και μπάσκετ σήμερα, ειδικά οι σούπερ-σταρ αυτών των αθλημάτων, μετατρέπουν το σώμα τους σε καμβά για  τατουάζ και πρέπει να δοθούν οι κατευθυντήριες οδηγίες για τη σωστή διαχείριση των ιδιαίτερων αυτών περιστατικών.

Freepik

Το πρώτο «τσουρουφλισμένο» τατουάζ

Η πρώτη επιστημονική αναφορά αντίδρασης που προκλήθηκε από μαγνητική τομογραφία σε σημείο του σώματος με τατουάζ καταγράφηκε σε μελέτη των Frank  Shellock, Καθηγητής Ακτινολογίας του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλλιφόρνιας, ειδικός για την ασφάλεια της MRI και Emanuel Kanal, επίσης Καθηγητή Ακτινολογίας στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ. Οι ερευνητές και συγγραφείς μελέτησαν τις σιδηρομαγνητικές ιδιότητες των κοινών τατουάζ και έδειξαν ότι:

• Οι χρωστικές με βάση το οξείδιο του σιδήρου, συνήθως μαύρες και καφέ, εκτοπίστηκαν από ένα μαγνητικό πεδίο.
• Οι χρωστικές με βάση τον άνθρακα, το τιτάνιο και τον χαλκό δεν επηρεάστηκαν.

Οι Kanal και Shellock συνέστησαν στους γιατρούς να εξετάσουν το ενδεχόμενο να τοποθετήσουν μια παγοκύστη ή μια κρύα κομπρέσα στο τατουάζ πριν από την εξέταση και σε όλη τη διάρκειά της. Συνέστησαν επίσης έναν επίδεσμο πίεσης για την πρόληψη τυχόν παραμόρφωσης των ιστών. Τα συντηρητικά αυτά μέτρα προτάθηκαν ως πιθανά προστατευτικά προκειμένου να μην γίνεται εκτομή του δέρματος που έχει το τατουάζ (συμβαίνουν κι τέτοια επείγοντα χειρουργεία, όταν λόγω τατουάζ δεν μπορεί να γίνει η απαραίτητη MRI).

Μπαίνω στο μηχάνημα. Τι να το κάνω το τατουάζ μου;

Δεν μπορείτε να το κάνετε τίποτα. Το τατουάζ δεν είναι ρολόι ή περιδέραιο, που αφαιρείται και μπαίνει στη τσάντα σας μέχρι να τελειώσει η εξέταση. Είναι μόνιμο «στολίδι», τη θέση του οποίου στο σώμα σας  πρέπει να αναφέρετε στους τεχνολόγους και τους υπεύθυνους για την εξέταση γιατρούς. Και οπωσδήποτε αναφέρετε καθετί που θα αισθανθείτε κατά τη διάρκεια της εξέτασης στην περιοχή της δερματοστιξίας: Πόνο, κάψιμο, κνησμό… Ακόμη και το αίσθημα ζέστης στην περιοχή του τατουάζ είναι ένδειξη ότι η εξέταση πρέπει να διακοπεί και να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα. Ίσως τα φτερά στη γάμπα σας παγώσουν για λίγο...