ΠΟΤΕ ΑΡΧΙΖΕΙ ΤΕΛΙΚΑ Η ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ;

Το κατώφλι για το πέρασμα στην ίδια ηλικία δεν είναι κάτι χαραγμένο σε πέτρα. Πότε λοιπόν θεωρείται κάποιος γέρος στην εποχή μας;

Για όσους φροντίζουν τον εαυτό τους ουσιαστικά σε επίπεδο αντιγήρανσης, η ηλικία γίνεται απλά ένας αριθμός. Εν προκειμένω, το «ουσιαστικά» σημαίνει να φροντίζουν τα ζωτικά τους όργανα και τα κύτταρα, που κάποια στιγμή αναπόφευκτα  παραδίδονται στα χρόνια. Πότε όμως αρχίζουν τα γηρατειά; Ή, καλύτερα, πότε μπαίνουμε στην τρίτη ηλικία; Αυτό είναι ένα θέμα που μελετάται εδώ και αιώνες, και ο αριθμός δεν είναι ίδιος στο διηνεκές.

Μελέτη έχει ενημερώσει ότι από την αρχαία λογοτεχνία έως τους σύγχρονους χρόνους, οι περισσότεροι που ασχολήθηκαν επισταμένως με το θέμα εντόπισαν την αρχή της τρίτης ηλικίας γύρω στα 60. Κάποιοι, βέβαια, ανέφεραν ότι αρχίζει γύρω στα 40.

Σε κάθε περίπτωση, τα υψηλά ποσοστά θνησιμότητας είχαν αμελητέες επιπτώσεις στις θεωρίες, ενώ μεγαλύτερη επιρροή έχει το φύλο – σταθερά οι γυναίκες θεωρούνταν πως γερνούσαν πιο γρήγορα από τους άντρες. Επίσης, υπήρχε η πεποίθηση ότι εξωτερικοί παράγοντες επηρεάζουν την αρχή των γηρατειών, με το αφήγημα να αλλάζει προς τα τέλη του 20ου αιώνα, όταν άρχισε να δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στη σχέση του ατόμου με την κοινωνία και την ικανότητα του να εκτελεί καθήκοντα.

Εντωμεταξύ, με την άνοδο του τυπικού ορίου συνταξιοδότησης δόθηκε μικρότερη έμφαση στην ικανότητα του ατόμου και μεγαλύτερη στη χρονολογική του ηλικία. Πού βρισκόμαστε τελικά σήμερα; Πότε πιστεύουν οι άνθρωποι πως αρχίζει η τρίτη ηλικία;

Η τρίτη ηλικία και τα γηρατειά στη σύγχρονη εποχή

Σύμφωνα με έρευνα που έκανε η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία, οι ηλικιωμένοι πιστεύουν πως τα γηρατειά ξεκινούν αργότερα στη ζωή τους από ό,τι στο παρελθόν. Σε ποια ηλικία; Στα 75, δηλαδή τέσσερα χρόνια αργότερα από ό,τι πίστευαν οι προηγούμενες γενιές.

Πώς εξηγείται αυτό; «Το προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί, γεγονός που μπορεί να συμβάλει σε μια μεταγενέστερη αντιληπτή έναρξη της τρίτης ηλικίας», διευκρίνισε ο Markus Wettstein, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Humboldt του Βερολίνου και κύριος συγγραφέας της μελέτης.

Πρόσθεσε ότι «ορισμένες πτυχές της υγείας έχουν βελτιωθεί με την πάροδο του χρόνου, έτσι ώστε οι άνθρωποι μιας ορισμένης ηλικίας που θεωρούνταν ηλικιωμένοι στο παρελθόν να μη θεωρούνται ηλικιωμένοι στις μέρες μας».

Ο Wettstein μαζί με ερευνητές από το Stanford University, το University of Luxembourg και το Greifswald University Hospital εξέτασαν δεδομένα από περισσότερα από 14.000 άτομα, τα οποία συλλέχθηκαν μέσω της Γερμανικής Έρευνας Γήρανσης, ώστε να καθορίσουν πώς αλλάζουν οι σχετικές αντιλήψεις.

iStock

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η ηλικία, το φύλο και η κατάσταση της υγείας έπαιξαν ρόλο στην αντίληψη του ατόμου για τα γηρατειά. Διαπίστωσαν ότι καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν, οι ιδέες τους για το πότε αρχίζουν τα γηρατειά μεταβάλλονται.

• Ο μέσος συμμετέχων ηλικίας 64 ετών είπε ότι η τρίτη ηλικία ξεκινά στα 74.
• Ο μέσος συμμετέχων ηλικίας 74 ετών είπε πως αρχίζει στα 77.

«Κατά μέσο όρο, η αντιληπτή έναρξη της γήρατος αυξήθηκε κατά περίπου ένα χρόνο για κάθε τέσσερα έως πέντε χρόνια πραγματικής γήρανσης», αναφέρει η μελέτη.

Κατά μέσο όρο, οι γυναίκες είπαν ότι τα γηρατειά ξεκινούσαν δύο χρόνια αργότερα από ό,τι ανέφεραν οι άντρες, με τη διαφορά στις απόψεις να γίνεται πιο έντονη με την πάροδο του χρόνου.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι οι άνθρωποι που δήλωσαν ότι ένιωθαν πιο μόνοι είχαν χειρότερη υγεία ή ανέφεραν ότι αισθάνονταν μεγαλύτεροι. Οι ίδιοι είπαν και πως τα γεράματα άρχισαν νωρίτερα από τους λιγότερο μοναχικούς, πιο υγιείς και πιο νεανικούς συνομηλίκους τους.