ΤΟΞΟΠΛΑΣΜΩΣΗ: ΠΟΣΟ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ ΜΙΑ ΕΓΚΥΟΣ ΟΤΑΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΓΑΤΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ;

Είναι πραγματικά επικίνδυνη η συγκατοίκηση με μια γάτα για τις εγκύους, όπως πιστεύει πολύς κόσμος; Πόσο τις απειλεί η τοξοπλάσμωση και τι πρέπει να προσέχουν;

Αν είσαι γυναίκα και έχεις γάτα, είναι πολύ πιθανό να σε έχουν προειδοποιήσει γνωστοί και συγγενείς (που δεν έχουν γάτα) για τους κινδύνους που κρύβει η συγκατοίκηση αυτή. Και δεν εννοούν τα σπασμένα ποτήρια και τα γρατζουνισμένα έπιπλα, αλλά τον κίνδυνο τοξοπλάσμωσης σε περίπτωση εγκυμοσύνης.

Η τοξοπλάσμωση είναι μια παρασιτική ζωονόσος που μπορεί να μεταδοθεί από τα περιττώματα της γάτας και θέτει σε κίνδυνο την υγεία του εμβρύου, γι’ αυτό οι έγκυες γυναίκες οφείλουν να είναι λίγο παραπάνω προσεκτικές με τις γάτες.

Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία του ΕΟΔΥ, η λοίμωξη σε ανθρώπους είναι συχνή και η συχνότητα εμφάνισής κατά την κύηση κυμαίνεται από 1 έως 8 ανά 1.000 επίνοσες έγκυες, με τα υψηλότερα ποσοστά να προέρχονται από τη Γαλλία.

Πώς μεταδίδεται η τοξοπλάσμωση

Όσον αφορά τις γάτες, η πιθανή έκθεση στο παράσιτο Toxoplasma gondii εξαρτάται από τις συνήθειες και το περιβάλλον τους. Αυτό σημαίνει ότι οι γάτες που ζουν έξω και κυνηγούν θήραμα, π.χ. τρώνε ποντίκια, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να το μεταφέρουν. Η γάτα αποβάλλει τις ωοκύστεις του παράσιτου με τα περιττώματά της και η νόσος μεταδίδεται στον άνθρωπο μετά από έκθεσή του στα κόπρανα μολυσμένης γάτας. Επειδή, λοιπόν, οι γάτες προτιμούν τις αμμοδόχους και το χώμα για να κάνουν την ανάγκη τους, μια γυναίκα μπορεί να εκτεθεί στο παράσιτο χωρίς να το θέλει, αν αγγίξει το στόμα της, αφού έχει καθαρίσει την άμμο τους ή μετά από κηπουρικές εργασίες χωρίς γάντια.

Τα φρούτα και τα λαχανικά, επίσης, μπορεί να έρθουν σε επαφή με μολυσμένο χώμα ή νερό, κι έτσι μπορεί να μολυνθεί καταναλώνοντας φρούτα και λαχανικά που δεν έχουν μαγειρευτεί, καθαριστεί ή πλυθεί καλά.

Τέλος, επιπλέον τρόποι μετάδοσης είναι η κατανάλωση κρέατος που δεν έχει μαγειρευτεί αρκετά, αλλά και η χρήση οικιακών σκευών ή εξοπλισμού κουζίνας που δεν έχουν καθαριστεί καλά μετά την επαφή τους με ωμό κρέας.

iStock

Τα συμπτώματα της τοξοπλάσμωσης

Η έγκυος με οξεία λοίμωξη από τοξόπλασμα είναι συνήθως ασυμπτωματική ή εμφανίζει ήπια και άτυπη συμπτωματολογία. Σε ένα μικρό ποσοστό περιπτώσεων εκδηλώνονται συμπτώματα που περιλαμβάνουν μυαλγίες, κεφαλαλγίες, λεμφαδενοπάθεια, πονόλαιμο, αίσθημα κόπωσης, πυρετό.

Τι να προσέχετε στην κουζίνα

Η καλύτερη θεραπεία, πάντως, είναι η πρόληψη. Πέρα από τα μέτρα προστασίας που πρέπει να λαμβάνονται σε σχέση με την καθαριότητα και το τάισμα της γάτας, καθώς και με τις κηπουρικές εργασίες, μην ξεχνάς ότι οι τροφές που καταναλώνει η ίδια η έγκυος και η υγιεινή της κουζίνας παίζουν εξίσου –ή περισσότερο– σημαντικό ρόλο. Γι’ αυτό:

• Μαγείρεψε το φαγητό σε ασφαλείς θερμοκρασίες. Ένα θερμόμετρο κουζίνας θα σου φανεί πολύ χρήσιμο. Το χρώμα δεν αποτελεί αξιόπιστο δείκτη ότι το κρέας έχει μαγειρευτεί σε θερμοκρασία αρκετά υψηλή, ώστε να σκοτώνονται επιβλαβή παθογόνα. Καλό είναι, επίσης, να μην δοκιμάζεις το φαγητό μέχρι να ψηθεί.
• Καθάριζε ή πλένε καλά τα φρούτα και τα λαχανικά πριν τα φας.
• Απολύμανε σανίδες κοπής, πιάτα, πάγκους, σκεύη, τα χέρια σου και γενικά ό,τι έχει έρθει σε επαφή με ωμό κρέας, πουλερικά, θαλασσινά ή άπλυτα φρούτα και λαχανικά.
• Απόφυγε την κατανάλωση οστράκων (π.χ. στρείδια, μύδια) που είναι ωμά ή δεν έχουν μαγειρευτεί αρκετά.
• Μην πίνεις απαστερίωτο κατσικίσιο γάλα.
• Απόφυγε το μισοψημένο κρέας.

iStock

Πότε κινδυνεύει το έμβρυο

Γενικά, εάν είχες μολυνθεί από τοξόπλασμα πριν μείνεις έγκυος, το έμβρυο προστατεύεται από τη δική σου ανοσία. Εάν μολύνθηκες κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης ή λίγο πριν, τότε μπορεί να μεταδώσεις τη λοίμωξη στο έμβρυο, ανεξάρτητα από το αν εμφανίζεις ή όχι κλινικά συμπτώματα.

Τα έμβρυα που προσβάλλονται σε πρωιμότερο στάδιο της κύησης έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αναπτύξουν βαριά νόσο. Μάλιστα, ακόμα κι αν δεν έχουν συμπτώματα κατά τη γέννηση, μπορεί να εμφανίσουν σοβαρά συμπτώματα αργότερα στη ζωή τους (π.χ. τύφλωση ή διανοητική αναπηρία).

Ο Νικόλαος Λινάρδος είναι Μαιευτήρας - Γυναικολόγος.