ΠΟΣΑ ΕΜΒΟΛΙΑ ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ;

Με την «τριδημία» γρίπης, Covid-19 και RSV να είναι όπως όλα δείχνουν ένα πιθανό ενδεχόμενο και για τον φετινό χειμώνα, τα εμβόλια παραμένουν στην πρώτη γραμμή άμυνας.

Τα τελευταία χρόνια ζούμε σε μια ιδιαίτερη συνθήκη, συνέπεια της πανδημίας Covid-19, που εξακολουθεί να μας δοκιμάζει ποικιλοτρόπως. Ο ιός SARS-CoV-2 μας έκλεισε στα σπίτια μας και αυτός ο εγκλεισμός μας κράτησε μακριά από μικρόβια και λοιπά παθογόνα, τα οποία συνέχισαν να εξελίσσονται ενώ εμείς είχαμε «σε καραντίνα» το ανοσοποιητικό μας. Έτσι, όταν ανταμώσαμε και πάλι, ζήσαμε πιο έντονα την επαφή. Κάπως έτσι, βρεθήκαμε πέρυσι αντιμέτωποι με τρεις διαφορετικούς ιούς: το επιθετικό στέλεχος Η3Ν2 της γρίπης, τον κορονονοϊό και τον απειλητικό –για τη ζωή των παιδιών και των ηλικιωμένων– RSV. Σε περίπτωση που δεν θυμάσαι, το RSV προκύπτει από τις λέξεις Respiratory Syncytial Virus που σημαίνουν Αναπνευστικός Συγκυτιακός Ιός, και θα επανέλθω αναλυτικότερα σε αυτό παρακάτω. Η «τριδημία», λοιπόν, είναι ένα υπαρκτό ενδεχόμενο, ως εκ τούτου είναι χρήσιμο να αποφασίσουμε κάποια στιγμή εδώ κοντά ποια εμβόλια θα κάνουμε για να προστατευτούμε.

Σηκώνω πρώτη το χέρι, για να πω ότι θα κάνω σίγουρα το εμβόλια της γρίπης (ακόμα θυμάμαι τον πόνο της περυσινής μου προσβολής από τον ιό). Θα κάνω και για Covid-19, εφόσον ανανεωθεί για να συμπεριλάβει και τις πιο πρόσφατες παραλλαγές.

Για τον RSV το σκέφτομαι ακόμα, αν και με αγχώνει το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας ενέκρινε το πρώτο σχετικό εμβόλιο για να προστατεύσει από αυτόν τον ιό τα βρέφη και τους ηλικιωμένους. Ελήφθησαν υπ’ όψιν οι αυξημένες λοιμώξεις στην ΕΕ τον περασμένο χειμώνα. Το νεότερο εποχικό εμβόλιο συμβάλει στην ενίσχυση της ανοσολογικής απόκρισης στον ιό. Μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο έως 80%.

EUROKINISSI/ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Από τι προστατεύει το εμβόλιο για RSV

O RSV είναι κοινός, μεταδοτικός, αερομεταφερόμενος ιός που προκαλεί λοιμώξεις στην αναπνευστική οδό. Αποτελεί την κύρια αιτία λοιμώξεων του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος στη βρεφικής και της παιδικής ηλικίας. Ωστόσο, πρόκειται για σημαντικό παθογόνο σε όλες τις ηλικίες, με τα ποσοστά μόλυνσης να είναι υψηλότερα τους κρύους μήνες. Τότε προκαλούνται α) βρογχιολίτιδα στα βρέφη, β) κοινά κρυολογήματα σε ενήλικες και γ) πιο σοβαρές αναπνευστικές ασθένειες –π.χ. πνευμονία– σε ηλικιωμένους και ανοσοκατεσταλμένους.

Μετά την αρχική μόλυνση (μέσω των ματιών ή της μύτης), ο ιός μολύνει τα επιθηλιακά κύτταρα του άνω και κάτω αεραγωγού. Προκαλείται φλεγμονή, κυτταρική βλάβη και απόφραξη των αεραγωγών. Ειδικά στα μικρά παιδιά, η εξέλιξη είναι ραγδαία.

Τα κύρια μέτρα πρόληψης είναι τα γνωστά, παραδοσιακά:

1. πλύσιμο των χεριών,
2. χρήση μάσκας,
3. αποφυγή στενής επαφής με μολυσμένα άτομα.

Τι άλλο μας απειλεί

Το TIME δημοσίευσε άρθρο που μπορεί να βοηθήσει όποιον νιώθει αναποφάσιστος για τα εμβόλια που πρέπει/θέλει/έχει ανάγκη να κάνει.

Σε ό,τι αφορά τη γρίπη, «η συμβουλή είναι ξεκάθαρη και η ίδια όπως πάντα: όλοι πρέπει να κάνουν εμβόλιο για τη γρίπη», λέει ο Δρ. Paul Offit, καθηγητής παιδιατρικής, διευθυντής του Κέντρου Εκπαίδευσης Εμβολίων στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο της Φιλαδέλφειας και μέλος του Επιτροπή εμπειρογνωμόνων εμβολίων του Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA).

ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ/EUROKINISSI

«Όπου “όλοι” εννοώ όσοι είναι επιλέξιμοι: οποιοσδήποτε από έξι μηνών και μεγαλύτερος. Ιστορικά, το εμβόλιο για την εποχική γρίπη ήταν 40% έως 60% αποτελεσματικό στην προστασία των ανθρώπων από το να αρρωστήσουν με γρίπη. Παρόλο που οι περισσότεροι άνθρωποι αισθάνονται ότι μπορούν να απαλλαγούν από τα συμπτώματα της σε λίγες μέρες, αξίζει να θυμόμαστε ότι η ιογενής λοίμωξη μπορεί να είναι επικίνδυνη και ακόμη και θανατηφόρα για όσους πάσχουν από χρόνιες παθήσεις. Aπό το 2010 έως το 2020, η γρίπη στις ΗΠΑ έστελνε στο νοσοκομείο ετησίως από 140.000 έως 710.000 άτομα. Τα περισσότερα ήταν 65 ετών και άνω. Επίσης, συνέβαλλε σε 12.000 έως 79.000 θανάτους κάθε χρόνο».

Οι πιο πρόσφατες παραλλαγές και εμβόλια Covid-19

Στα μέσα του Σεπτέμβρη αναμένεται να είναι διαθέσιμο το πλέον ενημερωμένο εμβόλιο για τον SARS-CoV-2, χωρίς όμως οι αξιωματούχοι –τουλάχιστον στις ΗΠΑ– να έχουν αποφασίσει σε ποιο συγκεκριμένο στέλεχος του ιού θα στοχεύει. Η απόφαση που πάρθηκε στην αρχή του καλοκαιριού, ήταν να «πιάνει» τις παραλλαγές BA.4 και BA.5 της Omicron, με σύσταση να αφορά και την οικογένεια XBB, που προκαλούσε την πλειονότητα των λοιμώξεων εκείνη την εποχή.

Σύμφωνα με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η επιτροπή συμβούλευσε επίσης το ενημερωμένο εμβόλιο να στοχεύει μόνο ένα στέλεχος XBB (από ό,τι τις BA.4/5 του προηγούμενου). Τα μέλη της επιτροπής πρότειναν ότι οι κατασκευαστές εμβολίων πρέπει να επικεντρωθούν στο XBB.1.5.

(ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ/EUROKINISSI

Έκτοτε, έχουν εμφανιστεί νεότερες παραλλαγές, συμπεριλαμβανομένων των EG.5, FL.1.5.1, και ΒΑ.2.86. Οι τελευταίες δοκιμές αυτών που φτιάχνουν τα εμβόλια έδειξαν πως αυτά για την XBB μπορούν επίσης να εξουδετερώσουν τις τελευταίες παραλλαγές. Την 1η Σεπτεμβρίου 2023 ανακοινώθηκε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το προσαρμοσμένο εμβόλιο Comirnaty XBB.1.5 για Covid-19, που αναπτύχθηκε από την BioNTech-Pfizer. Το εμβόλιο είναι εγκεκριμένο για ενήλικες, παιδιά και βρέφη άνω των 6 μηνών.

Σύμφωνα με τα τωρινά δεδομένα, οι περισσότεροι υγιείς άνθρωποι που έχουν ήδη κάνει έως και μία αναμνηστική δόση και πιθανότατα μολύνθηκαν κάποια στιγμή τα τελευταία χρόνια δεν θα χρειαστούν νέο εμβόλιο. Εάν όμως οι επιστήμονες αρχίσουν να βλέπουν τον ιό να μεταλλάσσεται με τρόπο που να δυσκολεύει την αναγνώριση των Τ-κυττάρων προηγουμένως εμβολιασμένων ατόμων, τότε μπορεί να πρέπει να κάνουν την ανανεωμένη έκδοση και άλλοι.