ΠΩΣ ΘΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΦΥΛΟΚΟΚΚΟ

Κι εκεί που παίζουν ανέμελα, παρατηρείτε στο δέρμα τους μικρές πληγές, συχνά με πύον που δεν υποχωρούν. Πώς θα καταλάβετε αν είναι σταφυλόκοκκος; Τι μπορείτε να κάνετε για την αντιμετώπιση, αλλά και την πρόληψή του;

Μία από τις πιο συχνές λοιμώξεις που μπορεί να εμφανιστούν στα μικρά παιδιά το καλοκαίρι είναι ο σταφυλόκοκκος. Κατά τη διάρκεια των θερμών ημερών έχει την τάση να υποτροπιάζει και να επανεμφανίζεται.

Για να ακριβολογήσουμε, ο σταφυλόκοκκος δεν είναι το πρόβλημα αυτό καθαυτό, αφού πρόκειται για ένα μικρόβιο που βρίσκεται στη φυσιολογική χλωρίδα του δέρματός μας. Υπό ορισμένες όμως προϋποθέσεις μπορεί να υπεραναπτυχθεί και να προκαλέσει νόσο.  

«Εκφράζεται» τότε στο δέρμα με τη μορφή εξανθήματος. Αυτό το οποίο συνήθως ονομάζεται «σταφυλόκοκκος» είναι οι πληγές στο δέρμα. Πρόκειται για ανοιχτές βλάβες, ενδεχομένως σαν φουσκάλες, που ίσως σχηματίζουν και κρούστα, με ρυπαρό περιεχόμενο (σαν σπυράκια με πύον). Ρωτήσαμε την παιδίατρο Άννα Παρδάλη πώς θα τον αναγνωρίσουμε και τι μπορούμε να κάνουμε για την πρόληψη και την αντιμετώπισή του.

Ποιες συνθήκες ευνοούν τον σταφυλόκοκκο

Οι βλάβες του σταφυλόκοκκου μπορεί να εμφανιστούν οπουδήποτε στο σώμα, συχνότερα όμως τις βλέπουμε στη μύτη, γύρω από τα ρουθούνια, στο τριχωτό της κεφαλής ή στα εκτεθειμένα μέρη του σώματος που έχει προϋπάρξει τραυματισμός, εκδορά ή τσίμπημα από έντομο.

Μεταδίδεται με την επαφή, την κοινή χρήση προσωπικών αντικειμένων, όπως ρούχα και πετσέτες, την επαφή με μολυσμένες επιφάνειες και μολυσμένες εκκρίσεις, όπως είναι οι ρινικές. Το καλοκαίρι και η αυξημένη δραστηριότητα των παιδιών σε εξωτερικό χώρο με περισσότερο εκτεθειμένο το δέρμα τους, δημιουργούν προϋποθέσεις για την ευκολότερη μετάδοση του μικροβίου.

Οι σταφυλοκοκκικές λοιμώξεις ευνοούνται στο ατοπικό δέρμα, γιατί έχει διαταραγμένο τον επιδερμικό του φραγμό, λόγω της ξηροδερμίας και της συνοδού φλεγμονής που χαρακτηρίζουν το έκζεμα.

Πρέπει δηλαδή να υπάρξει κάποια «πύλη εισόδου» στο δέρμα για να αναπτυχτεί η λοίμωξη. Ένα καθαρό, υγιές και ακέραιο δέρμα, ακόμη κι αν έρθει σε επαφή με πάσχοντα, δεν κινδυνεύει εύκολα να «κολλήσει». Δεν αποκλείεται όμως να είναι κάποιος φορέας και να το μεταδώσει σε ευάλωτους πιθανούς ασθενείς που θα έχουν τις προϋποθέσεις να αναπτύξουν τη λοίμωξη, όπως είναι τα βρέφη ή τα ανοσοκατεσταλμένα άτομα.

Staphylococcus bacteria iStock

Πόσο επικίνδυνος είναι;

Ο σταφυλόκοκκος στα παιδιά λιγότερο συχνά μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερίτιδες και σοβαρές λοιμώξεις του αναπνευστικού (πνευμονίες). Ιδιαίτερα επικίνδυνος μπορεί να γίνει για τα βρέφη. Εκτός του ότι προκαλεί βαρύτερη λοίμωξη λόγω του ανώριμου ανοσοποιητικού τους συστήματος, μπορεί να οδηγήσει σε γενικευμένη αποφολίδωση του δέρματος και κατάσταση σηπτικού σοκ.

Όταν νοσήσει κάποιος με σταφυλοκοκκική λοίμωξη δεν αποκτά αντισώματα, ώστε να προστατεύεται στο μέλλον απέναντι στο μικρόβιο. Έτσι μπορεί να επαναμολυνθεί δημιουργώντας ένα φαινόμενο «πινγκ-πονγκ» στη λοίμωξη που, αν δεν τηρηθούν οι προϋποθέσεις υγιεινής, μπορεί να επαναλαμβάνεται.

Αντιμετωπίζοντας τον σταφυλόκοκκο

Το φαινόμενο των συχνών και υποτροπιαζόντων επεισοδίων δερματικής λοίμωξης πρέπει να αντιμετωπίζεται σχολαστικότερα, μερικές φορές να γίνονται και ειδικές εξετάσεις για τη διερεύνηση των λόγων που ευνοούν την επαναλοίμωξη.

Κάθε βλάβη του δέρματος που δείχνει ρυπαρή και έχει τάση εξάπλωσης πρέπει να την αξιολογεί ο γιατρός. Η θεραπεία συνίσταται σε τοπική αγωγή και επιθέματα, καθώς και τήρηση κανόνων υγιεινής. Σε σοβαρότερες περιπτώσεις, θα χρειαστεί αντιβιοτική αγωγή ή σπανιότερα μπορεί να απαιτηθεί –ειδικότερα σε πολύ μικρά παιδιά και βρέφη– ακόμη και νοσοκομειακή περίθαλψη.

Για την πρόληψη είναι σημαντικό:

• Να διατηρούμε το δέρμα των παιδιών καθαρό και ενυδατωμένο. Ειδικά το ατοπικό δέρμα χρειάζεται περιποίηση για να είναι διαρκώς ενυδατωμένο.
• Να φροντίζουμε ώστε να τηρούνται οι κανόνες υγιεινής ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα προσωπικά αντικείμενα και τους κοινοχρήστους χώρους. Το πλύσιμο των χεριών και η απολύμανση βρώμικων επιφανειών είναι ζωτικής σημασίας.
• Να προλαμβάνουμε τα τσιμπήματα, ώστε να μην προκαλούνται τραυματισμοί στο δέρμα απ' όπου θα μπορούσαν να διεισδύσουν τα μικρόβια του σταφυλόκοκκου.
• Ορισμένες λοιμώξεις των παιδιών, όπως η ανεμοβλογιά και η ιλαρά εξασθενούν το ανοσοποιητικό σύστημα, ευνοώντας τις συνθήκες για την εγκατάσταση του μικρόβιου. Τον τρόπο της επιπλέον φροντίδας θα σας υποδείξει ο παιδίατρος.

Ένα ακόμη tip από μια φαρμακοποιό

Η φαρμακοποιός Άννα Μπιντέλα, μητέρα και η ίδια, συστήνει τη χρήση ενός αντιμικροβιακού υγρού καθαρισμού με pH 5 που προσφέρει αποτελεσματική προστασία και αντισηψία στο δέρμα.

Όπως μας είπε, ένα τέτοιο καθαριστικό είναι ιδανικό για το μπάνιο των παιδιών μετά τη θάλασσα σε παραλίες που μπορεί να μην είναι καθαρές. Έχει αντιμικροβιακούς παράγοντες και ρυθμίζει το pH, με αποτέλεσμα να προλαμβάνει σε μεγάλο βαθμό μια πιθανή μόλυνση από σταφυλόκοκκο.