ΠΩΣ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΦΙΑΛΤΕΣ ΜΕ ΤΑ ΑΥΤΟΑΝΟΣΑ

Νέα μελέτη καλεί τους γιατρούς να μην υποτιμούν τα νευροψυχιατρικά συμπτώματα ασθενών με αυτοάνοσα νοσήματα, καθώς ενδέχεται να στέλνουν κάποιο προειδοποιητικό μήνυμα.

Οι περιγραφές των ασθενών στους γιατρούς τους είναι σοκαριστικές: «Βλέπω έναν μανιακό δολοφόνο να με κυνηγά. Αρπάζει το πόδι μου, με ρίχνει κάτω, ξυπνάω κι όμως νιώθω το κράτημα στο πόδι μου για ώρες», λέει μία γυναίκα από τον Καναδά. Ένας άνδρας διηγείται ότι «ονειρεύομαι πως δεν μπορώ να αναπνεύσω γιατί κάποιος κάθεται στο στήθος μου» και ένας άλλος ότι βλέπει «ανθρώπους που πέφτει το δέρμα τους από πάνω τους». Όλοι τους υποφέρουν από ένα κοινό χαρακτηριστικό: Ένα αυτοάνοσο νόσημα και κατά κανόνα λύκο ή ρευματοειδή αρθρίτιδα.

Οι εφιάλτες και οι ονειρικές παραισθήσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας είναι από τα λιγότερο γνωστά και σίγουρα από τα πιο ασυνήθιστα συμπτώματα των αυτοάνοσων νοσημάτων που αναφέρονται παραπάνω κι όμως φαίνεται ότι πλήττουν μεγάλο μέρος των ασθενών. Αυτό τουλάχιστον επεσήμανε νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό eClinicalMedicine, σύμφωνα με την οποία τα συμπτώματα αυτά αποτελούν σημάδι ότι το ήδη υπάρχον νόσημα πρόκειται να χειροτερέψει, ξεκινά δηλαδή μια έξαρση, και απαιτεί ιατρική αντιμετώπιση.

Σύμφωνα με την επικεφαλής της μελέτης, γιατρό και ερευνήτρια του τμήματος δημόσιας υγείας του Πανεπιστημίου Cambridge, Melanie Sloan, «αυτό συμβαίνει συνήθως στον λύκο, ο οποίος είναι γνωστό ότι επηρεάζει πολλαπλά όργανα συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου. Ωστόσο, οι εφιάλτες αυτοί εμφανίζονται και σε ασθενείς με ρευματολογικές ασθένειες, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, το σύνδρομο Sjogren και η συστηματική σκλήρυνση».

Οι εφιάλτες ως πρόδρομος αυτοάνοσων νοσημάτων

Όπως λέει η Sloan, τα άτομα που πρόκειται να αναπτύξουν ένα αυτοάνοσο νόσημα, συμπεριλαμβανομένης της πολλαπλής σκλήρυνσης και της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, μπορεί πριν τα τυπικά σωματικά συμπτώματα να βιώσουν μία σειρά από ψυχολογικά, όπως κατάθλιψη, ταραχή, ένα αίσθημα «μη πραγματικότητας», κακή ποιότητα ύπνου.

Στο πλαίσιο της μελέτης της συμμετείχαν 676 ασθενείς με λύκο και 69 άτομα με άλλα αυτοάνοσα νοσήματα. Τα άτομα αυτά απάντησαν σε ερωτηματολόγια σχετικά με τα νευρολογικά και ψυχικά τους συμπτώματα και, πέρα από τους εφιάλτες, ανέφεραν αίσθημα κατάθλιψης, παραισθήσεις και έλλειψη ισορροπίας. Επιπλέον, πολλοί μίλησαν για κόπωση και κακή διάθεση, ενώ οι 3 στους 5 αναφέρθηκαν σε διακοπές στον ύπνο. Τα παραπάνω συμπτώματα εμφανίστηκαν στο 1/3 αυτών περίπου έναν χρόνο πριν την έξαρση του αυτοάνοσου. Στους υπόλοιπους μερικούς μήνες πριν.

iStock

Ωστόσο, οι έντονοι εφιάλτες που έμοιαζαν να τους ακολουθούν και κατά τη διάρκεια της ημέρας, συνέβαιναν πολύ κοντά στην έξαρση. Όπως είπε ένας από τους ασθενείς, «νομίζω πως όσο μεγαλύτερο στρες βιώνει το σώμα μου, τόσο πιο έντονος και δυσάρεστος θα είναι ο εφιάλτης». Όλοι τους, πάντως, δήλωσαν τρομοκρατημένοι από αυτούς, γιατί στα όνειρά τους έβλεπαν ακόμα και να σκοτώνουν με αγριότητα άλλους ανθρώπους.

«Δεν είμαι βίαιος άνθρωπος, ούτε έντομα δεν σκοτώνω. Όμως έβγαλα το συμπέρασμα πως αυτοί οι εφιάλτες είναι το σώμα μου που πολεμά το ανοσοποιητικό μου σύστημα. Στον εαυτό μου νομίζω πως επιτίθεμαι, αυτό είναι το μόνο λογικό συμπέρασμα που μπορώ να βγάλω», είπε χαρακτηριστικά ένας από τους συμμετέχοντες στη μελέτη.

Πολλοί από τους συμμετέχοντες πάντως συμφώνησαν πως όταν ανέφεραν στον γιατρό τους τα παραπάνω συμπτώματα έλαβαν μία εντελώς λανθασμένη διάγνωση: κάποιοι μάλιστα νοσηλεύτηκαν για ψυχωτικό επεισόδιο ή για αυτοκτονικό ιδεασμό, για να αποδειχτεί τελικά πως επρόκειτο για το πρώτο σημάδι, τον πρόδρομο, ενός αυτοάνοσου νοσήματος.

Για τον λόγο αυτό η Sloan θέλει να δώσει μεγάλη βαρύτητα στη σημασία του να αναγνωρίζουν οι γιατροί αυτά τα συμπτώματα: «Καλούμε τους γιατρούς να ρωτούν τους ασθενείς τους για εφιάλτες και άλλα νευροψυχιατρικά συμπτώματα, τα οποία θεωρούνταν ασυνήθιστα όμως είναι τελικά πολύ συχνά στη συστηματική αυτοανοσία. Έτσι, θα μπορούν να ανιχνεύσουν την έξαρση των ασθενειών αυτών πολύ πιο έγκαιρα».

Την ίδια ώρα, βέβαια, γιατροί όπως ο ψυχίατρος Dr. Carlos Schenck από το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, συνιστούν ψυχραιμία. «Η μελέτη αυτή μπορεί να τρομοκρατήσει τα άτομα που βλέπουν εφιάλτες και να τα κάνει να πιστέψουν ότι θα εμφανίσουν λύκο ή κάποιο άλλο αυτοάνοσο. Προφανώς είναι απόλυτα φυσιολογικό να βλέπει κανείς εφιάλτες ή να έχει παραισθήσεις πού και πού. Αν αυτοί, όμως, συμβαίνουν πολύ συχνά, αν είναι εξαιρετικά έντονοι και αν συνδυάζονται με άλλα συμπτώματα όπως υπερβολική κόπωση, πονοκεφάλοι και άλλα συμπτώματα αυτοάνοσων διαταραχών, τότε θα πρέπει να αναφερθούν σε έναν γιατρό».

Όσο ασύνδετα μεταξύ τους κι αν ακούγονται όλα αυτά, μπορεί να σχηματίζουν μια μεγαλύτερη διαγνωστική εικόνα που με έγκαιρη παρέμβαση να βελτιώσει τη ζωή του ασθενούς.