ΠΩΣ Η ΑΡΙΣΤΕΡΟΧΕΙΡΙΑ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΟΥ;

Η έρευνα γύρω από την αριστεροχειρία αυξάνεται σταδιακά. Πώς όμως επηρεάζει την υγεία μας ότι το αριστερό χέρι είναι κυρίαρχο;

Περίπου το 10% του πληθυσμού είναι αριστερόχειρες. Μέσα σε αυτό το ποσοστό θα βρεις τον Αριστοτέλη (τον αρχαίο), τον Ναπολέοντα, τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι, τον Μπιλ Γκέιτς. Οι υπόλοιποι είμαστε δεξιόχειρες και περίπου το 1% είναι αμφιδέξιοι, δηλαδή δεν έχουν κυρίαρχο χέρι.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η προτίμηση στη δεξιά ή στην αριστερή πλευρά είναι ένα χαρακτηριστικό που επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως τα γονίδια, το περιβάλλον και η τύχη.

Αν και ερευνητές παρατηρούν υψηλότερα ποσοστά ορισμένων παθήσεων μεταξύ των αριστερόχειρων, δεν είναι σαφές το γιατί. Υπάρχουν ορισμένοι λόγοι για τους οποίους το αριστερό κυρίαρχο χέρι θα μπορούσε να επηρεάσει την υγεία. Για παράδειγμα:

• τα γονίδια που το καθορίζουν μπορεί να συνδέονται με άλλες καταστάσεις,
• οι διαφορές στη συνδεσιμότητα του εγκεφάλου μπορεί να συμβάλλουν σε νευρολογικές διαφορές,
• πολλά εργαλεία και χώροι έχουν σχεδιαστεί για δεξιόχειρες που σημαίνει ότι οι αριστερόχειρες μπορεί να είναι πιο επιρρεπείς σε ατυχήματα.

AP Photo/Manu Fernandez

Η αρνητική πλευρά της αριστεροχειρίας

Καρκίνος του μαστού: Το 2016 δημοσιεύτηκε στο Journal of BUON μελέτη που διαπίστωσε ότι αυτός ο τύπος καρκίνου αναπτύχθηκε κατά μέσο όρο 2 χρόνια νωρίτερα στις αριστερόχειρες. Οι ερευνητές εικάζουν ότι ο αυξημένος κίνδυνος μπορεί να οφείλεται στη μεγαλύτερη ενδομήτρια έκθεση σε οιστρογόνα, τα οποία πιστεύουν ότι συμβάλλουν στην αριστεροχειρία. Ωστόσο, πιο πρόσφατες έρευνες δεν προσδιορίζουν τη σχέση μεταξύ της ενδομήτριας έκθεσης του εμβρύου σε ορμόνες και της προτίμησης αυτής.

Ψυχική υγεία: Μια σχέση μεταξύ της αριστεροχειρίας και ορισμένων συμπτωμάτων ψυχικής υγείας, όπως οι αλλαγές στη διάθεση και η ευερεθιστότητα, εντοπίζει μελέτη του 2019 στο επιστημονικό περιοδικό Brain.

Επίσης, στο κομμάτι της ψυχικής υγείας ένα μεγάλο ποσοστό της έρευνας εστιάζει στη σχιζοφρένεια. Μετα-ανάλυση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα άτομα με σχιζοφρένεια ήταν πιο πιθανό να είναι αριστερόχειρες ή αμφίχειρες. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό οφείλεται στη λεγόμενη εγκεφαλική πλευρίωση (τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου, αν και φαίνονται συμμετρικά, διαφέρουν ως προς την ανατομία τους και τις λειτουργίες που επιτελούν). Επίσης, σε μελέτη του 2022, σχεδόν οι μισοί από τους συμμετέχοντες με σχιζοφρένεια είτε χρησιμοποιούσαν διαφορετικό χέρι ανάλογα με την εργασία που είχαν να κάνουν είτε ήταν άτομα με κυρίαρχη την αριστερή τους πλευρά.

iStock

Νευρολογικές διαταραχές: Σύμφωνα με έρευνες, ορισμένες νευρολογικές διαταραχές μπορεί να συνδέονται με το να μην είσαι δεξιόχειρας, να είσαι δηλαδή αριστερόχειρας ή αμφιδέξιος. Η αριστεροχειρία φαίνεται να είναι πιο συχνή σε άτομα με ΔΕΠΥ, διαταραχή του φάσματος του αυτισμού και δυσπραξία.

Καρδιοπάθειες: Οι αριστερόχειρες μπορεί να έχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου, σύμφωνα με μελέτη του 2023. Ωστόσο, οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να προσδιορίσουν την αιτία και υπογράμμισαν την ανάγκη μελλοντικών ερευνών.

AP Photo/Miguel Villagran

Τα θετικά

Οι διαφορές στην πλευρίωση και στη συνδεσιμότητα του εγκεφάλου μπορεί να οδηγήσουν σε βελτιώσεις στη λεκτική ευχέρεια και στην αναγνώριση και επεξεργασία σωμάτων και προσώπων στους αριστερόχειρες. Επίσης, στοιχεία δείχνουν ότι οι αριστερόχειρες έχουν ελαφρώς χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης νόσου του Πάρκινσον.

«Υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι η αριστεροχειρία συνδέεται με ορισμένες ειδικές δεξιότητες. Συνήθως, θα βρείτε αριστερόχειρες σε υποπληθυσμούς όπως οι αρχιτέκτονες, οι μαθηματικοί, οι ζωγράφοι, οι τενίστες. Για παράδειγμα, οι αριστερόχειρες αθλητές σε ορισμένα σπορ έχουν μεγαλύτερη εκπροσώπηση από ό,τι στον γενικό πληθυσμό», αναφέρει ο Milan Dragovic, Επίκουρος Καθηγητής Ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας.

Πού καταλήγουμε; Οι ειδικοί εξηγούν ότι η αριστεροχειρία δεν επηρεάζει εν τέλει τη συνολική υγεία ή το προσδόκιμο ζωής μας. Υπογραμμίζουν, δε, ότι είναι προτιμότερο να εστιάζουμε σε παράγοντες που επιβεβαιωμένα παίζουν ρόλο στην εμφάνιση των παραπάνω καταστάσεων, όσο ενδιαφέρουσα κι αν είναι η μελέτη της αριστεροχειρίας.