ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΓΛΙΤΩΣΟΥΝ ΤΗΝ ΤΑΛΑΙΠΩΡΙΑ ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ ΥΨΗΛΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ

Η Δέσποινα Μακριδάκη, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοποιών Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων (ΠΕΦΝΙ), μιλάει στο OW για μια διαδικασία που μπορεί να γλιτώσει από την πολύωρη ταλαιπωρία όσους χρειάζονται φάρμακα υψηλού κόστους (ΦΥΚ).

Ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης συναντήθηκε την Τετάρτη 22 Ιανουαρίου 2025 με τους φαρμακοβιομήχανους, τους φαρμακοποιούς και τον ΕΟΠΠΥ, ώστε να συζητήσουν τρόπους παραλαβής των φαρμάκων υψηλού κόστους (ΦΥΚ) από τους ασθενείς, χωρίς πολύωρες αναμονές.

Μεταξύ όσων ανακοινώθηκαν μετά το πέρας της συζήτησης ήταν πως εξετάζεται η διαδικασία να διανέμονται τα φάρμακα υψηλού κόστους όχι μόνο από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ αλλά και από τα φαρμακεία της γειτονιάς.

Η Δέσποινα Μακριδάκη, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοποιών Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων (ΠΕΦΝΙ), μιλάει στο OW και για μια άλλη διαδικασία που υπάρχει από το ’90, αλλά ελάχιστοι τη γνωρίζουν: την παραλαβή από τα φαρμακεία των νοσοκομείων που λειτουργούν όλο το 24ωρο, κατόπιν ραντεβού σε ημέρα και ώρα που βολεύει τους ασθενείς. Παρεμπιπτόντως, η ΠΕΦΝΙ δεν ήταν στη σύσκεψη της Τετάρτης.

iStock

Όπως εξηγεί η κ. Μακριδάκη, «στο πλαίσιο της ολοήμερης λειτουργίας του νοσοκομείου και του φαρμακείου του, που φυσικά έχει και άλλες αρμοδιότητες πέρα από την εξυπηρέτηση των εξωτερικών ασθενών, δίνεται η δυνατότητα στον ασθενή να κλείσει ραντεβού κάποιες φορές πρωί, τις περισσότερες από το μεσημέρι μέχρι κάποια απογευματινή ώρα. Το ραντεβού είναι πολύ συγκεκριμένο, όπως τον βολεύει, ανάλογα με τις δυνατότητες του.

»Έρχεται στο φαρμακείο του νοσοκομείου και παραλαμβάνει τα φάρμακά του, εφόσον βέβαια πρώτα έχει δώσει τον αριθμό συνταγής (ή την άυλη) για να μπορέσουμε να δούμε τι φάρμακα λαμβάνει και να τα έχουμε έτοιμα, καθώς δεν είναι όλα ετοιμοπαράδοτα την πρώτη φορά. Μπορεί να χρειαστούν μία, δύο ημέρες για την παραγγελία και την παράδοση. Μετά θα υπάρχει μια χρονικότητα, καθώς θα γνωρίζουμε αν οι συνταγές των ασθενών είναι δίμηνες, τρίμηνες κ.λπ. και θα κανονίζουμε ανάλογα την παραγγελία».

Τονίζει πως αυτό ισχύει από τα μέσα του 1990. «Από τότε υπήρχαν συγκεκριμένες κατηγορίες φαρμάκων –περί τα 15– που έπρεπε να χορηγούνται αποκλειστικά από τα νοσοκομειακά φαρμακεία, λόγω της ιδιαιτερότητάς τους και της ειδικής διαχείρισης που πρέπει να έχουν». Μολονότι αυτό είναι κάτι που θα μπορούσε να λύσει το τεράστιο υπάρχον πρόβλημα, αφενός δεν το επικοινωνούν οι καθ’ ύλην αρμόδιοι, αφετέρου δεν αξιοποιείται.

Τα Φάρμακα Υψηλού Κόστους δεν έχουν ως κύριο χαρακτηριστικό την τιμή

Η πρόεδρος της ΠΕΦΝΙ σχολίασε επίσης ότι δεν συμφωνεί με τον όρο «Φάρμακα Υψηλού Κόστους», καθώς όπως είπε «χρησιμοποιείται μόνο εδώ στην Ελλάδα. Είναι πλέον φάρμακα ειδικής κατηγορίας, για παράδειγμα βιολογικά. Είναι και ακριβά, αλλά το κύριο χαρακτηριστικό τους δεν είναι αυτό. Πρόκειται για φάρμακα που θέλουν registry των ασθενών και της νόσου, ενώ απευθύνονται σε πιο εξειδικευμένες νόσους – όχι στον διαβήτη και την υπέρταση, αλλά σε χρόνιους πάσχοντες ογκολογικών και ρευματολογικών περιστατικών, μεταξύ άλλων. Είναι πολύ σημαντικό το κομμάτι της επαγρύπνησης και της πληροφόρησης. Εμείς οφείλουμε να συνδράμουμε.

iStock

»Δεν είναι μόνο ότι δίνουμε στον ασθενή το κουτάκι με το φάρμακο. Αν ήταν αυτή η δουλειά μας, δεν θα υπήρχε η ανάγκη για εξειδικευμένους επιστήμονες, με μεταπτυχιακά. Ζητάμε η τεχνογνωσία που έχουμε να χρησιμοποιηθεί στη χώρα προς όφελος όλων, και πάντα στο πλαίσιο των δυνατοτήτων και των θεσμών, σύμφωνα με τις δυνατότητες κάθε νοσοκομειακού φαρμακείου».

Τα νοσοκομειακά φαρμακεία ανήκουν στην αλυσίδα εξυπηρέτησης

Την Τετάρτη 22 Ιανουαρίου 2025 έγιναν οι εξής ανακοινώσεις από το υπουργείο Υγείας:

1. Ο ΕΟΠΥΥ θα προσλάβει μέσα στα επόμενα 24ωρα 20 φαρμακοποιούς με μπλοκ παροχής υπηρεσιών, για να ενισχύσει τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ που έχουν πρόβλημα και να επιταχυνθεί η εξυπηρέτηση των ασθενών.
2. Μετακινούνται σε άλλους κόμβους που έχουν ορίσει τα φάρμακα 1Α που είναι για νοσοκομειακή χρήση, ώστε να μην συμπίπτουν οι εκτελέσεις αυτών των συνταγών, που είναι μαζικές, με τον κόσμο που περιμένει στην ουρά.
3. Συμφωνήθηκε μεταξύ της βιομηχανίας, του ΕΟΠΥΥ και των φαρμακείων ένα γενικό περίγραμμα του πώς θα μπορούσε ένα κομμάτι των εκτελούμενων συνταγών να μεταφερθούν από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ σε ιδιωτικά φαρμακεία, εφόσον το επιθυμεί ο ασθενής.

Η κ. Μακριδάκη διευκρινίζει ότι «όλα τα φάρμακα της συγκεκριμένης νομοθετικής διάταξης (ΦΥΚ) ξεκίνησαν να διανέμονται πρώτα από τα φαρμακεία. Η 1Α κατηγορία είναι αποκλειστικά νοσοκομειακής χρήσης. Η 1Β είναι νοσοκομεία και ΕΟΠΠΥ, και το 1Γ, απ’ αρχής του νόμου, ήταν νοσοκομεία, ΕΟΠΠΥ και φαρμακεία».

Οπότε, ποιο είναι το νέο των ανακοινώσεων; «Αυτό που κατάλαβα εγώ είναι πως ο ΕΟΠΠΥ θα στέλνει απευθείας στα ιδιωτικά νοσοκομεία κάποια κατηγορία φαρμάκων που δεν έχει διευκρινιστεί, ενώ θα δίνονται και μέσα από ιδιωτικά φαρμακεία», απαντά η ίδια.

Τα φαρμακεία των νοσοκομείων δεν αναφέρθηκαν και πάλι. «Δεν είναι ότι διεκδικούμε να δίνουμε τα φάρμακα. Έχουμε ως προτεραιότητα και πρώτη υποχρέωση την εξυπηρέτηση των νοσηλευομένων. Η νομοθεσία όμως, που αφορά τα Φάρμακα Υψηλού Κόστους καθορίζει ότι στο πλαίσιο της ολοήμερης λειτουργίας των φαρμακείων του νοσοκομείου μπορούν κατόπιν προγραμματισμού και βάσει των δυνατοτήτων (βλ. αριθμό ατόμων) να διαμορφώσουν το πρόγραμμα εξυπηρέτησης των ασθενών αυτής της κατηγορίας. Είμαστε 15 τα μεγάλα νοσοκομεία που εξυπηρετούμε με τα αντιρετροϊκά φάρμακα το σύνολο των ασθενών που λαμβάνουν αντιρετροϊκή αγωγή». Η αντιρετροϊκή αγωγή αφορά κυρίως την αντιμετώπιση του συνδρόμου της επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας που προκαλείται από τον ιό HIV.

«ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΕΛΟΥΜΕ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΑ MEDIA ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΟΥΝ ΤΗΝ ΑΛΥΣΙΔΑ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΥ. ΣΥΝΑΙΝΕΤΙΚΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΝΑ ΦΤΙΑΞΟΥΜΕ ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΕΝΑ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΠΟΥ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΟ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΑΣΘΕΝΗ».

Οι φαρμακοποιοί των νοσηλευτικών ιδρυμάτων κάνουν ένα βήμα μπροστά, ώστε να βοηθηθούν οι ασθενείς που ταλαιπωρούνται στις αναμονές «ενώ τα φαρμακεία των νοσοκομείων είναι υποστελεχωμένα. Για παράδειγμα, το Σισμανόγλειο, όπου είμαι διευθύντρια, έχει 750 κλίνες έχει 2 φαρμακοποιούς. Έχουμε ήδη πολλά προβλήματα. Θεωρούμε υποχρέωσή μας να αναδείξουμε τα θέματα και να βοηθήσουμε στις λύσεις, από τη στιγμή που βλέπουμε πως υπάρχει ένας παραγωγικός υπουργός και ένα ενεργό team. Τα νοσοκομεία θέλουν προσωπικό, τα φαρμακεία τους είναι από τα πλέον υποστελεχωμένα τμήματα. Αλλά δεν κρυβόμαστε στο πρόβλημα. Θέλουμε να βοηθήσουμε. Μας ενδιαφέρει ο συνδυασμός της αλυσίδας, ώστε να καλυφθούν τυχόν ελλείψεις ή προβλήματα σε αυτήν, όπως το να αρρωστήσει ένας συνάδελφος».

iStock

Το πρόβλημα με τις αποστολές φαρμάκων με courier

Υπάρχουν καταγγελίες πολιτών, σύμφωνα με τις οποίες κατά τη χρήση της δυνατότητας αποστολής  των φαρμάκων τους με courier, πλήρωσαν για τα έξοδα αποστολής. Δεν ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις, αλλά κάποιοι λένε ότι έχει συμβεί και αυτό είναι πρόβλημα.

«Τα νοσοκομεία και ο ΕΟΠΠΥ παίρνουμε τα φάρμακα με εκπτώσεις, αφού γίνονται μεγάλες παραγγελίες», επισημαίνει η κ. Μακριδάκη. Τα χρήματα που κερδίζονται δι’ αυτής της οδού, πηγαίνουν στο 20ευρω ανά συνταγή και τα μεταφορικά. Θα αιτιολογούσα το θέμα των courier, αν γινόταν ό,τι και στην Ευρώπη. Για παράδειγμα, στη Γαλλία ή τις Σκανδιναβικές χώρες, υπάρχει πιστοποιημένη και συγκεκριμένη διαδικασία που τσεκαρίστηκε και την περίοδο του Covid-19. Η μόνη υπηρεσία που βλέπουμε εμείς είναι αυτή που χρησιμοποιείται για τα αντιικά Paxlovid. Βέβαια, σταματάει την Παρασκευή το πρωί και αρχίζει τη Δευτέρα μετά τις 12:00. Το κενό το καλύπτουν τα νοσοκομειακά φαρμακεία. Όταν δημιουργήθηκε πρόβλημα με τα Paxlovid, δηλώσαμε την παρουσία μας. Το ίδιο κάνουμε και τώρα».

Η ίδια επισήμανε επίσης ότι δεν υπάρχει δυνατότητα αποστολής για όλα τα φάρμακα, καθώς «οφείλουμε να τηρούμε όλες τις συνθήκες διαχείρισης, διανομής, μεταφοράς και φύλαξης, ώστε να είναι ασφαλή για την τελική χρήση από τον ασθενή. Δεν μπορεί να μετακινείται σαν ένα προϊόν από σούπερ μάρκετ. Θα πρέπει να ζητάμε κατ’ αρχάς την ποιότητα και την ασφάλεια των κοστοβόρων φαρμάκων, που είναι ακριβά γιατί χρειάστηκε μια συγκεκριμένη και δαπανηρή διαδικασία για να βρεθούν, να παραχθούν και να διακινηθούν».

iStock

Υπέρ των νοσοκομειακών φαρμακείων τάχθηκαν οι ασθενείς με καρκίνο

Η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) εξέδωσε ανακοίνωση Τύπου στην οποία καταγγέλλει την απουσία των ασθενών από τη σύσκεψη που συγκάλεσε ο κ. Γεωργιάδης.

Στα της διάθεσης των Φαρμάκων Υψηλού Κόστους από ιδιωτικά φαρμακεία, αναφέρεται ότι «είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, με την προϋπόθεση της διασφάλισης της επάρκειάς τους και μίας διαφορετικά δομημένης διαδικασίας, που θα ελέγχει αυστηρά και θα παρακολουθεί τα αποτελέσματα. Ωστόσο, θεωρούμε ότι στην περίπτωση των νοσοκομειακών φαρμάκων δεν αποτελεί τη βέλτιστη επιλογή.

»Αν πραγματικά θέτουμε τον ασθενή ως προτεραιότητα, θα πρέπει τα φάρμακα νοσοκομειακής χρήσης να διανέμονται απευθείας από τα φαρμακεία των νοσοκομείων, ανεξαρτήτως του κόστους τους, προκειμένου να εξασφαλιστεί η άμεση και χωρίς ταλαιπωρία πρόσβαση των ασθενών στις θεραπείες τους.

»Δεν έχει καμία λογική να αναγκάζεται ο ασθενής να αναζητεί το φάρμακο για να το πάει στο νοσοκομείο όπου θα του το χορηγήσουν. Η διαδικασία αυτή αποτελεί έναν επιπλέον ενδιάμεσο κρίκο, παντελώς άχρηστο, που τίποτε δεν προσφέρει στον ασθενή, αλλά αντίθετα τον επιβαρύνει».

Παρατέθηκε το παράδειγμα της «φθηνής ετοποσίδης» (φάρμακο που δεν είναι ακριβό, αλλά ήταν σε έλλειψη για μήνες, εν αντιθέσει με το Φάρμακο Υψηλού Κόστους της σχετικής θεραπείας) ως απάντηση «στο γιατί τα φάρμακα νοσοκομειακής χρήσης, ανεξαρτήτως της αξίας τους, θα πρέπει να χορηγούνται αποκλειστικά από τα φαρμακεία των νοσοκομείων».