ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΑ ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΝΗΣΥΧΩΝ ΠΟΔΙΩΝ

Στα 24 της, η δημοσιογράφος Andrea Javor διαγνώστηκε με διαβήτη. Τις νύχτες όμως ένα άλλο περίεργο σύμπτωμα την κρατούσε ξύπνια: Το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών. Η ίδια διηγείται πως είναι να ζεις με μια πάθηση που δυσκολεύει τρομακτικά τη ζωή σου, η οποία όμως μένει για χρόνια αδιάγνωστη, αφού κανείς γιατρός δεν την παίρνει στα σοβαρά.

Για δύο δεκαετίες, η Andrea Javor ταλαιπωρούνταν από ένα εξαιρετικά ασυνήθιστο σύμπτωμα: Τα βράδια, όταν ξάπλωνε, τα πόδια της δεν μπορούσαν να ησυχάσουν. Έτρεμαν, τινάζονταν, κινούνταν από μόνα τους, μέχρι που το σώμα αλλά και η ψυχολογία της κατέρρεαν από εξάντληση.

Όταν χρειαζόταν να κάνει κάποια βιντεοκλήση για τη δουλειά, δεν μπορούσε να μείνει σε μια θέση και αναγκάζονταν να βηματίζει πάνω κάτω. Στη διάρκεια των πτήσεων, καθόταν και σηκωνόταν συχνά από τη θέση της, ενώ κάποτε σε μία αίθουσα κινηματογράφου άρχισε να χτυπά τους τετρακέφαλούς της με δύναμη, σε μια προσπάθεια να κάνει τα πόδια της να σταματήσουν να τινάζονται. Τις νύχτες, όταν για ώρες δεν μπορούσε να ηρεμήσει και να κοιμηθεί, «έσπαγε» και έκλαιγε από απελπισία.

Ήταν στα 20 της περίπου όταν το περίεργο αυτό σύμπτωμα που είχε ήδη για καιρό άρχισε να γίνεται ανυπόφορο. Ήταν την ίδια εποχή που διαγνώσθηκε με διαβήτη τύπου 1. Όσο κι αν προσπαθούσε να μοιραστεί το πρόβλημα της με τον παθολόγο της για να καταλάβει τι της συμβαίνει και να βρει μια λύση, εκείνος επέμενε να μην δίνει σημασία και να εστιάζει συνεχώς στη διαχείριση και την αντιμετώπιση του διαβήτη. Και η ίδια καταλάβαινε πως o διαβήτης ήταν ένα σοβαρό πρόβλημα και δεν το υποτιμούσε, εξίσου σοβαρό θεωρούσε το πρόβλημα στα πόδια της, που την κρατούσε ξύπνια τις 6 από τις 7 μέρες της εβδομάδας.

Πηγαίνοντας από τον ένα γιατρό στον άλλο, προσπαθώντας να βρει κάποιον που θα έδινε σημασία στο πρόβλημα της, που χρόνιζε πια, η Andrea κατάφερε τελικά να έχει μια συγκεκριμένη διάγνωση. Επρόκειτο για το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών. Αν και δεν πρόκειται για κάποια ασθένεια που απειλεί τη ζωή, οι επιπτώσεις που έχει το σύνδρομο αυτό στον ύπνο, τη σεξουαλική ζωή και την ψυχική υγεία των ασθενών που πάσχουν είναι τεράστια.

Η Andrea Javor Φωτογραφία: Instagram

Το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών υπάρχει

Οι αντιδράσεις των γύρω, όπως σημειώνει η Andrea Javor, μπορεί να επιδεινώνουν και αυτές το αίσθημα απομόνωσης και απόγνωσης των ασθενών. «Απογοητευόμουν από τις αντιδράσεις των ανθρώπων γύρω μου όταν τους έλεγα το πρόβλημα μου. Συνήθως μου έλεγαν πως αποκλείεται να συμβαίνει αυτό που περιγράφω. Τις σπάνιες φορές μέσα σε αυτές τις δεκαετίες που συνάντησα κάποιον με το ίδιο πρόβλημα, σχεδόν ξέσπαγε σε κλάματα, επειδή γνώριζε κι αυτός για πρώτη φορά κάποιον που καταλάβαινε τι περνούσε. Μόλις άρχισα να μιλάω ανοιχτά για το πρόβλημά μου, γρήγορα συνειδητοποίησα ότι ανήκα σε μια σπάνια κατηγορία ανθρώπων που γνώριζαν τη δυσκολία να ζεις με μια περίεργη, άγνωστη και μυστηριώδη πάθηση».

»Αν μετά από πολλές συζητήσεις ο γιατρός σας δεν σας παίρνει στα σοβαρά, ήρθε η ώρα να βρείτε έναν άλλο γιατρό. Εγώ χρειάστηκε να επισκεφθώ αρκετούς προτού βρω τον έναν που συνεργάστηκε υπομονετικά μαζί μου για να θεραπεύσει το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών σε συνδυασμό με τον διαβήτη τύπου 1».

Σύμφωνα με έρευνα που διενήργησε το αμερικανικό Ίδρυμα Συνδρόμου Ανήσυχων Ποδιών το 2022, οι ασθενείς που πάσχουν από το σύνδρομο είναι τέσσερις φορές πιθανότερο να εκδηλώσουν κατάθλιψη και να έχουν αυτοκτονικές σκέψεις σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό.

iStock

Μια περίεργη, άγνωστη και μυστηριώδης πάθηση

Αν και τα ακριβή αίτια του συνδρόμου δεν είναι γνωστά, πρόκειται για ένα κατά βάση νευρολογικό πρόβλημα. «Το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών ξεκινά από τον εγκέφαλο και όχι από τα πόδια», εξηγεί ο Andy Berkowski, νευρολόγος και ιδρυτής μιας κλινικής ύπνου που ειδικεύεται σε σύνθετα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι και επηρεάζουν τον ύπνο τους. Τα άτομα που πάσχουν από το σύνδρομο συχνά περιγράφουν την αίσθηση που έχουν στα πόδια τους με διαφορετικούς τρόπους. Άλλοι αναφέρουν ανεξέλεγκτη κίνηση, ανησυχία τη νύχτα, αδυναμία να αποκοιμηθούν, αίσθηση καψίματος, φαγούρας, μυρμηγκιάσματος ή πόνου στα πόδια.

Επειδή τα συμπτώματα του συνδρόμου ποικίλλουν από ασθενή σε ασθενή, αυτό μπορεί να οδηγήσει τους γιατρούς σε λανθασμένη διάγνωση. Επιπλέον, οι γιατροί που έχουν μπροστά τους έναν ασθενή που αντιμετωπίζει και άλλα προβλήματα υγείας, απειλητικά για τη ζωή, μπορεί να το παραβλέψουν δίνοντας προτεραιότητα αλλού, όπως συνέβη στην περίπτωση της Andrea Javor. Σύμφωνα με τα στατιστικά, το 15% του πληθυσμού πάσχει από σύνδρομο ανήσυχων ποδιών, αλλά πολύ λιγότεροι λαμβάνουν πραγματικά διάγνωση.

Το να νιώθεις ότι δεν είσαι μόνος όταν βιώνεις μια δύσκολη κατάσταση είναι το ήμισυ του παντός. Με την πάροδο των ετών, η Andrea Javor αναζήτησε διαδικτυακές ομάδες υποστήριξης για να καταλάβει τι έχει λειτουργήσει για άλλους ανθρώπους στην προσπάθειά τους να βρουν λύση για την πάθησή τους. Αφού έπεσε πάνω σε διάφορες αναξιόπιστες και γελοίες συμβουλές στο διαδίκτυο (ένα κομμάτι σαπούνι κάτω από το σεντόνι της δεν βοήθησε καθόλου), ανακάλυψε κάποια forum ασθενών που τη βοήθησαν να εκφράσει την απογοήτευσή της και να νιώσει λιγότερο μόνη και απομονωμένη. Για τα άτομα με σύνδρομο ανήσυχων ποδιών, ακόμη και η επιβεβαίωση και η αναγνώριση ότι η πάθησή τους υπάρχει μπορεί να είναι αρκετή για να τους ανακουφίσει και να τους ενδυναμώσει.

iStock

Συστάσεις για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων

Επειδή στην πραγματικότητα δεν υπάρχει θεραπεία, οι γιατροί που κάνουν τη διάγνωση προσπαθούν να βοηθήσουν τους ασθενείς μέσα από τη διαχείριση των συμπτωμάτων. Οι τρεις βασικές συστάσεις είναι :

1. Οι ουσίες που επιτείνουν το πρόβλημα

Η καφεΐνη, η νικοτίνη, το αλκοόλ και ορισμένα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως τα αντισταμινικά, είναι ουσίες που επιδεινώνουν τα συμπτώματα.

2. Η απαιτούμενη σωματική άσκηση

Ο γιατρός προσπαθεί να βρει τη χρυσή τομή, αφού η υπερβολική ή πολύ λίγη άσκηση μπορεί να επιδεινώσει το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών. Η ακριβής ποσότητα άσκησης που ενδείκνυται διαφέρει από άτομο σε άτομο.

iStock

3. Προσοχή στον ύπνο

Η διατήρηση υγιών και σταθερών συνηθειών ύπνου είναι επίσης ζωτικής σημασίας, καθώς η κακή ποιότητα ύπνου και η έλλειψή του έχουν συνδεθεί με την εμφάνιση του συνδρόμου.