ΠΟΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΠΑΝΤΑ ΣΤΟ ΑΝ ΕΧΕΙΣ ΑΥΤΟΑΝΟΣΟ

Υπάρχει μία αιματολογική εξέταση που μπορεί να σου δείξει αν έχεις ή αν κινδυνεύεις από κάποιο αυτοάνοσο. Είναι, όμως, αρκετή για να σου δώσει λύση στο πρόβλημα;

Πολλαπλή σκλήρυνση, ρευματοειδής αρθρίτιδα, διαβήτης τύπου 1… Τα αυτοάνοσα νοσήματα έχουν συγκεκριμένα ονόματα και «πάνε πακέτο» με μια σειρά συμπτωμάτων, τα οποία μπορεί να εκδηλώνονται με διαφορετική ένταση, σε διαφορετικές περιόδους.

Η διαχείριση των αυτοάνοσων νοσημάτων μοιάζει δαιδαλώδης, μέχρι τουλάχιστον να μπορέσεις να εντοπίσεις τη ρίζα τους: τι είναι αυτό που σε κάνει να πονάς, να νιώθεις έναν διαρκή εκνευρισμό, να μη μπορείς να κοιμηθείς τη νύχτα, να ιδρώνεις, να στεγνώνει το στόμα σου; Αν καταφέρεις να το βρεις, είσαι εξαιρετικά τυχερός! Μπορείς έτσι να μπεις σε έναν δρόμο, αν όχι οριστικής θεραπείας, τουλάχιστον αντιμετώπισης. Τι γίνεται, όμως, όταν κανείς δεν μπορεί να σου δώσει μια σαφή απάντηση για το τι σου συμβαίνει;

Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη εξέταση που να απαντά στο αν έχεις κάποιο αυτοάνοσο ή όχι, και ποιο μπορεί να είναι αυτό;

To 30% του πληθυσμού υποφέρει από κάποιο αυτοάνοσο

Τα τελευταία χρόνια, τα αυτοάνοσα νοσήματα δείχνουν να έχουν πάρει διαστάσεις επιδημίας. Η αιτία τους είναι ακόμα άγνωστη, σύμφωνα με τους επιστήμονες, ωστόσο δείχνουν να επιβαρύνονται από το χρόνιο στρες, την κακή διατροφή, το κάπνισμα, την παχυσαρκία, την ατμοσφαιρική ρύπανση. Μάλιστα, μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2023 από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Δρέσδης επιβεβαίωσε αυτό που καιρό τώρα συζητάμε: ότι η νόσηση με κορονοϊό αυξάνει έως και κατά 43% την εμφάνιση κάποιου αυτοάνοσου νοσήματος μερικούς μήνες αργότερα.

Σύμφωνα με την γυναικολόγο Dr. Sarah Gottfried, που έχει ειδίκευση στις ορμόνες και τη διατροφή, τα άτομα με κάποιο αυτοάνοσο υπολογίζεται ότι αντιπροσωπεύουν σήμερα το 30% του πληθυσμού. «Αυτό τουλάχιστον δείχνουν τα αποτελέσματα των εξετάσεων στα αντιπυρηνικά αντισώματα. Πρόκειται για αντισώματα που δρουν ενάντια στον πυρήνα των κυττάρων μας», συμπληρώνει η ίδια.

Με αφορμή το νέο της βιβλίο «The Autoimmune Cure», η Gottfried –που επίσης διαγνώστηκε με αυτοάνοσο πριν από μερικά χρόνια– καλεί τα άτομα που πασχίζουν να βρουν γιατί δεν είναι καλά να μετρήσουν τα αντιπυρηνικά αντισώματα στο αίμα τους ή να προχωρήσουν σε κάποια άλλη εξέταση που μπορεί να υποδείξει κάποιο προ-αυτοάνοσο ή αυτοάνοσο νόσημα.

«Τα άτομα με αυτοαντισώματα μπορεί να μην έχουν ακόμα κάποια διάγνωση. Είναι άνθρωποι σαν εμένα που είχαν θετικά αντιπυρηνικά αντισώματα, όμως κανείς δεν μπορούσε να πει τι τους συμβαίνει. Αυτό θεωρείται προ-αυτοάνοσο ή λανθάνουσα ασθένεια και το αποτέλεσμα στην εξέταση αίματος μπορεί να βγει θετικό 7 έως 14 χρόνια πριν τη διάγνωση», λέει η ίδια.

iStock

Συμπληρώνει πως η εξέταση αυτή υπάρχει εδώ και 30 χρόνια και αποτελεί έναν εξαιρετικό τρόπο να εντοπίσει κανείς τη ρίζα του προβλήματός του ή να προγνώσει μια μελλοντική ασθένεια, ακόμα και πριν ξεκινήσουν τα συμπτώματα.

«Η μεγαλύτερη αύξηση σε αυτοάνοσα έχει παρατηρηθεί στους άντρες και στους έφηβους. Για την ακρίβεια, τα ποσοστά φαίνεται να έχουν τριπλασιαστεί από το 1988 μέχρι σήμερα. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό και δείχνει ότι πρέπει να αντιδράσουμε έγκαιρα, προτού τα αυτοάνοσα επιτεθούν σαν τσουνάμι.

»Πώς θα αντιδράσουμε; Αναζητώντας λύσεις που θα κάνουν τη ζωή μας καλύτερη, μέσω της διατροφής μας, του ύπνου μας, της σωματικής μας κατάστασης. Θα στραφούμε σε ανοσοτροποποιητές, όπως η βιταμίνη D, η κουρκουμίνη, η ναλτρεξόνη σε χαμηλές δόσεις, και σε καινοτόμες θεραπείες, όπως η ψυχεδελική θεραπεία», προτείνει η Gottfried, σε συνεννόηση πάντα με τον γιατρό που έχει αναλάβει να μας παρακολουθεί.

Να κάνω εξέταση για αντιπυρηνικά αντισώματα;

Είναι, λοιπόν, τα «αντιπυρηνικά αντισώματα» η εξέταση που χρειάζεται να κάνεις για να μάθεις αν η αιτία που υποφέρεις είναι κάποιο αυτοάνοσο;

Πράγματι, η εξέταση αυτή χρησιμοποιείται στη διερεύνηση ασθενών με αυτοανοσία. Για την ακρίβεια, σύμφωνα με τους ειδικούς, η εξέταση αυτή χρησιμοποιείται συνήθως για να αποκλειστεί ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (SLE), επειδή το 95 έως 99% των ασθενών με ΣΕΛ έχουν θετικά ΑΝΑ. Ωστόσο, οι αυξημένες τιμές σε αντιπυρηνικά αντισώματα μπορεί να συνδέονται και με αμέτρητες άλλες ασθένειες, ενώ η λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων μπορεί να προκαλέσουν ψευδώς θετικό ή ψευδώς αρνητικό αποτέλεσμα.

Συνεπώς δεν είναι απαραίτητο ότι αν εμφανιστούν αντιπυρηνικά αντισώματα, έπειτα από χρόνια θα εμφανιστεί και κάποιο αυτοάνοσο. Εξάλλου, αξιολογείται και το επίπεδο των αντισωμάτων, το ποσο υψηλή είναι η τιμή τους, όχι μόνο το αν είναι θετικά.

iStock

«Τα αντιπυρηνικά αντισώματα είναι μία γενική εξέταση που είναι ωφέλιμο να γίνεται εφόσον κανείς έχει συμπτώματα για κάποιο αυτοάνοσο. Πρέπει, ωστόσο, να γνωρίζουν οι ασθενείς πως υπάρχει περίπτωση να δώσει θετικό αποτέλεσμα χωρίς πράγματι το άτομο να έχει κάποιο αυτοάνοσο και το αντίστροφο, δηλαδή να υπάρχει αυτοάνοσο και το αποτέλεσμα να βγει αρνητικό. Από εκεί και πέρα, υπάρχουν ακόμα πολλές ακόμα επιμέρους εξετάσεις που μπορεί να συστήσει ο γιατρός, οι οποίες μπορεί να δείξουν από ποιο ακριβώς αυτοάνοσο υποφέρει το άτομο», λέει στο OW η Δρ Ηλιάνα Παντελίδου, Παθολόγος, Διευθύντρια Παθολογικής Κλινικής Ιατρικού Κέντρου Ψυχικού. Συνεπώς, τα αντιπυρηνικά αντισώματα δεν συνδέονται πάντα με κάποιο αυτοάνοσο.

Όπως καταλήγει και η Gottfried, «η γνώση είναι δύναμη και το γεγονός ότι έχουμε σήμερα όλες αυτές τις διαθέσιμες εξετάσεις μόνο θετικά μπορούμε να το εκμεταλλευτούμε». Η εξέταση αυτή, λοιπόν, μπορεί να λειτουργήσει ως ένα ακόμα όπλο στη φαρέτρα μας, στο πλαίσιο μιας ολιστικής αντιμετώπισης και διαχείρισης του τόσο περίπλοκου αυτού ζητήματος υγείας.