ΠΑΙΡΝΕΤΕ ΦΑΡΜΑΚΑ; ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟ ΓΚΡΕΙΠΦΡΟΥΤ

Έχετε αδυναμία στο γκρέιπφρουτ, αλλά ακολουθείτε κάποια φαρμακευτική αγωγή; Ίσως χρειαστεί να κρατήσετε αποστάσεις από το συγκεκριμένο φρούτο. Αν και προσφέρει πολύτιμα θρεπτικά συστατικά, ο συνδυασμός του με ορισμένα φάρμακα μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την αποτελεσματικότητά τους.

Βάζετε γκρέιπφρουτ στις σαλάτες σας και το προσθέτετε στα πιάτα σας, γιατί δίνει χρώμα και γεύση. Κάθε πρωί πίνετε (ή θα θέλατε να πίνετε!) ένα ποτήρι από τον χυμό του, γιατί είναι πλούσιος σε βιταμίνη C και κάλιο, ενώ αποτελεί το «μαγικό» συστατικό του αγαπημένου σας κοκτέιλ.

Τα καλά νέα είναι ότι το γκρέιπφρουτ προσφέρει θρεπτικά συστατικά απαραίτητα για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού μας. Τα «όχι και τόσο καλά νέα» είναι ότι, αν ακολουθείτε φαρμακευτική αγωγή, ίσως χρειαστεί να το αποχωριστείτε, μιας και μπορεί να επηρεάσει τη δράση ορισμένων φαρμάκων.

Πώς το γκρέιπφρουτ αλληλεπιδρά με φάρμακα

Η αλληλεπίδραση αυτή, που μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση ή μείωση της ποσότητας ορισμένων φαρμάκων στον οργανισμό, οφείλεται σε μια ομάδα χημικών ουσιών που υπάρχουν στο γκρέιπφρουτ, τις φουρανοκουμαρίνες.

Οι φουρανοκουμαρίνες δεν αλληλεπιδρούν άμεσα με τα φάρμακα. Αντ’ αυτού, προσκολλώνται σε ένα ένζυμο στο έντερο, γνωστό ως CYP3A4, που είναι απαραίτητο για τον μεταβολισμό ορισμένων από αυτά. Στην ουσία, αναστέλλουν τη λειτουργία του ενζύμου, με αποτέλεσμα τα επίπεδα του φαρμάκου στο αίμα να αυξάνονται γρηγορότερα και να είναι υψηλότερα από το κανονικό.

Η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας γκρέιπφρουτ δεν είναι απαραίτητη, προκειμένου να υπάρξει αλληλεπίδραση. Ακόμα και ένα ποτήρι μπορεί να μειώσει την παραγωγή του παραπάνω εντερικού ενζύμου έως και 47%.

Υπάρχει και ένας δεύτερος μηχανισμός, με τον οποίο το γκρέιπφρουτ επηρεάζει κάποια φάρμακα. Στην περίπτωση αυτή, εμποδίζει τη δράση πρωτεϊνών-φορέων, οι οποίες μεταφέρουν τις φαρμακευτικές ουσίες στα κύτταρα του σώματος. Έτσι, μειώνεται η ποσότητα φαρμάκου στο αίμα και μπορεί να περιοριστεί η δράση του.

georgia de lotz/ unsplash

Ποια φάρμακα επηρεάζει το γκρέιπφρουτ

Πολλά από τα φάρμακα που αλληλεπιδρούν με το γκρέιπφρουτ συνταγογραφούνται συχνά και είναι απαραίτητα για αρκετές κοινές και σοβαρές καταστάσεις. Mεταξύ αυτών είναι φάρμακα για την καρδιά, την κατάθλιψη, τις αλλεργίες (αντιισταμινικά), την υπέρταση (αναστολείς διαύλων ασβεστίου), την χοληστερόλη (στατίνες). Ωστόσο, δεν επηρεάζονται όλα τα φάρμακα των παραπάνω κατηγοριών, ενώ αλληλεπιδράσεις μπορεί να υπάρξουν ακόμη και με μη συνταγογραφούμενα σκευάσματα.

Η σοβαρότητα της αλληλεπίδρασης μπορεί να διαφέρει από ασθενή σε ασθενή. Ταυτόχρονα εξαρτάται από το σκεύασμα και την ποσότητα γκρέιπφρουτ που καταναλώνετε.

ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΜΙΚΡΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΓΚΡΕΪΠΦΡΟΥΤ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙ ΜΕ ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΦΑΡΜΑΚΑ.

Ποιες είναι οι πιθανές παρενέργειες

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες εξαρτώνται από το φάρμακο και τα επίπεδά του στο αίμα και μπορεί να περιλαμβάνουν ζάλη, πτώση της αρτηριακής πίεσης, αρρυθμίες, γαστρεντερική αιμορραγία, νεφρική βλάβη κ.ά.

Εάν γνωρίζετε ότι τα φάρμακά σας αλληλεπιδρούν με το συγκεκριμένο φρούτο, ζητήστε από τον γιατρό σας να σας περιγράψει πιθανές παρενέργειες και να σας εξηγήσει το πώς να τις αναγνωρίζετε.

Τι χρειάζεται να προσέχετε

• Ρωτήστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας για να μάθετε αν το φάρμακό σας ανήκει σε αυτά που επηρεάζονται, αν και πόσο χυμό γκρέιπφρουτ μπορείτε να πίνετε, ποια άλλα φρούτα επηρεάζουν με παρόμοιο τρόπο την αγωγή σας (π.χ. το εσπεριδοειδές φράπα).
• Διαβάστε με προσοχή το φυλλάδιο με τις πληροφορίες του σκευάσματος που λαμβάνετε.
• Εάν πρέπει να αποφύγετε τελείως το γκρέιπφρουτ, ελέγχετε και τις ετικέτες των χυμών που αγοράζετε, γιατί μπορεί να το περιέχουν.

Isaac Quesada/ Unsplash

Τι μπορείτε να κάνετε

Η απλούστερη λύση είναι να διακόψετε την κατανάλωση γκρέιπφρουτ. Αν για κάποιο λόγο δεν θέλετε να το βγάλετε από τη διατροφή σας, ρωτήστε τον γιατρό σας, αν μπορείτε να πάρετε κάποιο άλλο σκεύασμα.

Σε περίπτωση που η δόση φαρμάκου που λαμβάνετε είναι χαμηλή ή μέτρια, ίσως να μπορείτε να απολαύσετε μια στο τόσο ένα ποτηράκι χυμό, αλλά θα χρειαστεί και πάλι να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.

Αν, τώρα, σκέφτεστε ότι αρκεί να λαμβάνετε την αγωγή σας σε διαφορετικό χρόνο από το γκρέιπφρουτ, καλό είναι να γνωρίζετε ότι η πρακτική αυτή δεν αποτρέπει την αλληλεπίδραση. Οι επιδράσεις του γκρέιπφρουτ σε ορισμένα φάρμακα μπορούν να διαρκέσουν πάνω από 24 ώρες. Έτσι, ακόμη και αν το φάρμακο που παίρνετε χορηγείται μία φορά την ημέρα, θα πρέπει να αποφεύγετε το γκρέιπφρουτ και τον χυμό του καθ’ όλη τη διάρκεια της θεραπείας.

Η Λιάνα Πούλια είναι Κλινική Διαιτολόγος Διατροφολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Κλινικής Διαιτολογίας, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.