ΟΙ ΣΚΥΛΟΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΩΣΟΥΝ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥΣ

Οι κλινικές μελέτες σε σκύλους που πάσχουν από καρκίνο μπορούν να ωφελήσουν τόσο τους τετράποδους φίλους μας όσο και τον άνθρωπο, με την ανάπτυξη εξατομικευμένων θεραπειών.

Μεταξύ όσων με έχει διδάξει η ζωή μου με έναν καρδιοπαθή σκύλο είναι πως τα φάρμακα που πωλούνται ως κτηνιατρικά συνήθως ξεκινούν ως δυνητικές λύσεις για τους ανθρώπους, πριν διαπιστωθεί στις έρευνες ότι ενώ ωφελούν τα τετράποδα σκοτώνουν τα δίποδα. Και vice versa.

Βέβαια, υπάρχουν και φορές που οι μελέτες μπορούν να ευεργετήσουν και τα δυο είδη. Για παράδειγμα, σε περιπτώσεις όγκων που αναπτύσσουν οι καλύτεροί μας φίλοι και μοιάζουν πολύ με όγκους που εντοπίζονται στο είδος μας.

Η προτεραιότητα που δίνεται στον άνθρωπο έχει ως συνέπεια σε διάστημα δεκαετιών να μην ανακαλύπτονται νέα φάρμακα που χρειάζονται τα κατοικίδιά μας. Για παράδειγμα, ο καρκίνος των οστών στους σκύλους έχει 26.000 νέα περιστατικά παγκοσμίως τον χρόνο – και αναλογίες με το οστεοσάρκωμα, τον συνηθέστερο τύπο καρκίνου των οστών στους νέους ανθρώπους. Εντούτοις, η θεραπεία που εφαρμόζεται στα κατοικίδια είναι 35 ετών και, όπως μπορείς να καταλάβεις, δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική.

Οι άνθρωποι έχουμε 30% πιθανότητες να επιβιώσουμε του οστεοσαρκώματος, εάν τα κύτταρα επεκταθούν και σε άλλα μέρη του σώματος. Οι σκύλοι με μεταστατικό οστεοσάρκωμα πεθαίνουν σε διάστημα από 8 έως 10 εβδομάδες, ακόμα και όταν λαμβάνουν θεραπεία.

Freepik

Μελέτη που κάνει τώρα το Tufts University σε σκύλους –και είναι στη φάση των κλινικών δοκιμών– ενδέχεται να αυξήσει το ποσοστό επιβίωσης και για εμάς, αλλά και για τα συμπαθέστατα τετράποδα. Στο video που ακολουθεί θα δεις την Jellybean, που πήρε μέρος στις μελέτες του Tufts τον Οκτώβριο του 2020 και δυο χρόνια μετά ήταν ακόμα ζωντανή. Σε δυο μήνες οι όγκοι μειώθηκαν και σε πέντε εξαφανίστηκαν.

Η επένδυση σχεδόν 3 δισ. δολαρίων

Ό,τι γίνεται στο Tufts University εντάσσεται στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Cancer Moonshot. Την επανεκκίνηση έκανε ο Τζο Μπάιντεν το 2022, ζητώντας από το Κογκρέσο χορηγία +2.800.000.000 δολαρίων για τον προϋπολογισμό του 2024.

«Οι μελέτες που θα γίνουν έχουν σχεδιαστεί για να γεμίσουν ένα κενό γνώσης το οποίο δεν καλύπτεται επαρκώς από παραδοσιακές μελέτες σε ποντίκια ή από δεδομένα που δεν μπορούν ακόμη να συγκεντρωθούν εύκολα σε ανθρώπους», είπε η Amy LeBlanc, διευθύντρια του Προγράμματος Συγκριτικής Ογκολογίας στο Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των ΗΠΑ.

Freepik

Το πρόγραμμα επιβλέπει κλινικές δοκιμές σε σκύλους με καρκίνο, οι οποίες πραγματοποιούνται από το Tufts και άλλα 21 κτηνιατρικά πανεπιστήμια στις ΗΠΑ και τον Καναδά. Παράλληλα, διερευνώνται και καλύτερες θεραπείες για νεφρική νόσο, καρδιακές παθήσεις, αρθρίτιδα και νευρολογικές παθήσεις των καλύτερών μας φίλων.

Γιατί είναι φθηνότερες, αλλά και αποτελεσματικές οι μελέτες σε σκύλους

Όπως αναφέρει το Wired, όταν συγκρίνονται δείγματα ιστού από όγκο οστεοσαρκώματος σκύλων και ανθρώπων δεν διακρίνονται διαφορές. Αυτό όμως που είναι πολύ σπάνιο για εμάς είναι 10 φορές πιο συχνό στους σκύλους μας. Γι’ αυτό και γίνονται σχετικές έρευνες.

Οι ερευνητές τονίζουν πως είναι σημαντικό ότι οι σκύλοι δεν υπόκεινται στις ΗΠΑ –ή όπου αλλού– στους ίδιους ομοσπονδιακούς κανονισμούς που περιορίζουν τις επιλογές θεραπείας για τους ανθρώπους. Οι κτηνίατροι είναι πιο ελεύθεροι να χρησιμοποιούν υπάρχοντα φάρμακα εκτός ετικέτας (σε ενδείξεις για τις οποίες δεν έχουν πάρει έγκριση), ώστε να διαχειριστούν ασθένειες για τις οποίες δεν υπάρχουν επί του παρόντος ικανοποιητικές θεραπείες. Συνολικά, αυτό σημαίνει πιο γρήγορες και φθηνότερες κλινικές δοκιμές.

Freepik

Οι σκύλοι αναπτύσσουν φυσικά όγκους σε παρόμοιο περιβάλλον διαβίωσης με τους ανθρώπους, εν αντιθέσει με τα ποντίκια των εργαστηρίων, στα οποία προκαλούν όγκους οι ερευνητές. Επίσης, οι σκύλοι ανταποκρίνονται στις θεραπείες με τρόπους παρόμοιους με τους ανθρώπους, όπως έχουν δείξει αρκετές κλινικές μελέτες τα τελευταία χρόνια, ενώ ο κύκλος της ζωής τους μπορεί να βοηθήσει τους ερευνητές να δουν τα αποτελέσματα πιο γρήγορα από ό,τι σε μια ανθρώπινη μελέτη.

Όπως τονίζει η Amy LeBlanc, «η δουλειά που κάνουμε με τους σκύλους βοηθά να κατανοήσουμε γενικότερα πιο καλά τον καρκίνο. Οι εξετάσεις αίματος και οι επακόλουθες αναλύσεις DNA, για παράδειγμα, παρέχουν σημαντικές πληροφορίες για τα γονίδια που οδηγούν στην εμφάνιση και την ανάπτυξη των καρκίνων. Είμαστε έτοιμοι να δημοσιεύσουμε έναν σημαντικό όγκο δεδομένων φέτος και να δείξουμε τι μπορούμε να μάθουμε για τα σκυλιά με οστεοσάρκωμα: πού δηλαδή μοιραζόμαστε βασικές ομοιότητες, αλλά και πού διαφέρουμε».

Ναι, οι σκύλοι μας μπορούν να μας βοηθήσουν και με τον καρκίνο

Οι ιατρικές εταιρείες έχουν αναγνωρίσει τις δυνατότητες των δεδομένων για τον καρκίνο των κατοικίδιων ζώων, ειδικά στον τομέα της ιατρικής ακριβείας. Πρόκειται για τις εξατομικευμένες θεραπείες που λαμβάνουν ασθενείς, ειδικές για τα γονίδια του καθενός, στοχεύοντας στις μεταλλάξεις. Αυτή η εξατομικευμένη προσέγγιση θεωρείται το «άγιο δισκοπότηρο» της θεραπείας του καρκίνου. Βασίζεται ωστόσο, στην ανάλυση τεράστιων ποσοτήτων γενετικών πληροφοριών.

iStock

Όπως τονίζουν ερευνητές, η απόκτηση αρκετών δεδομένων για την αξιόπιστη πρόβλεψη της απόδοσης ενός φαρμάκου είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις όσον αφορά την ανάπτυξη μιας νέας θεραπείας για τον καρκίνο. Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Ιανουάριο, ο επίκουρος καθηγητής επιστήμης βιοϊατρικών δεδομένων του Stanford, James Zou, και οι συνεργάτες του έδειξαν ότι οι σκύλοι μπορούν να βοηθήσουν στην επέκταση της «δεξαμενής» χρήσιμων κλινικών δεδομένων.

Με τη βοήθεια ενός υπολογιστικού μοντέλου, η ομάδα συνέκρινε τις γενετικές μεταλλάξεις και τα αποτελέσματα θεραπείας σκύλων με καρκίνο. Χρησιμοποιήθηκε σύνολο δεδομένων από σχεδόν 800 σκύλους, που έλαβαν θεραπεία για διαφορετικούς τύπους καρκίνου σε αμερικανικές κτηνιατρικές κλινικές (και οι ιστοί των όγκων τους είχαν μελετηθεί για την ανίχνευση μεταλλάξεων).

Με βάση μια σύγκριση με δεδομένα από μικρό αριθμό ανθρώπινων μελετών, η ομάδα διαπίστωσε ότι οι σκύλοι και οι άνθρωποι που έχουν παρόμοιες γενετικές μεταλλάξεις και λαμβάνουν παρόμοιες θεραπείες έχουν παρόμοια κλινικά αποτελέσματα. Κατά συνέπεια, τα δεδομένα των σκύλων μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους.