ΟΙ ΠΙΟ ΥΠΟΣΧΟΜΕΝΕΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΩΣΗ

Η ενδομητρίωση απασχολεί όλο και πιο έντονα τους επιστήμονες, που βρίσκονται πλέον κοντά στο φάρμακο για την οριστική της θεραπεία, αλλά και σε ένα τεστ σάλιου για πιο έγκαιρη διάγνωση.

Περισσότερες από 190 εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον πλανήτη υπολογίζεται ότι υποφέρουν από ενδομητρίωση, μια εξουθενωτική κατάσταση, η οποία πέρα από πόνο και φλεγμονές, μπορεί να παρεμποδίσει τη γονιμότητα. Το πρόβλημα εστιάζεται στην ανάπτυξη ιστού παρόμοιου με το ενδομήτριο στο εσωτερικό της μήτρας, έξω από αυτήν και σε περιοχές που δεν θα έπρεπε να υπάρχει, όπως η κοιλιά, οι ωοθήκες και οι σάλπιγγες.

Παρά τη μεγάλη συχνότητα της πάθησης, η ιατρική κοινότητα δεν έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να βρει μια οριστική θεραπεία. Τουλάχιστον όχι μέχρι τις αρχές του 2024, οπότε κάποια πολύ αισιόδοξα νέα έρχονται από τη Σκωτία και τη Γαλλία, φέρνοντας ελπίδες για μια νέα μη-ορμονική, μη-χειρουργική θεραπεία, καθώς και ένα τεστ σάλιου για πιο εύκολη διάγνωση.

Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της ενδομητρίωσης γίνεται προτεραιότητα

Μέχρι σήμερα εκατομμύρια γυναίκες εμφανίζουν συμπτώματα ενδομητρίωσης, συνήθως με εξαιρετικά έντονους πόνους περιόδου ή και πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή, κι όμως διαγιγνώσκονται με την πάθηση αρκετά καθυστερημένα, ακόμα και μια δεκαετία μετά τα πρώτα σημάδια.

Επιπλέον, οι διαθέσιμες θεραπείες προς το παρόν είναι είτε μέσω φαρμακευτικής αγωγής (με ορμονική θεραπεία), είτε χειρουργικά. Η πρώτη περιλαμβάνει φάρμακα που προκαλούν καταστολή της σύνθεσης των οιστρογόνων και αμηνόρροια, με αποτέλεσμα την ατροφία των ενδομητρικών εστιών. Η θεραπεία αυτή δείχνει να ανακουφίζει τα συμπτώματα από 60 έως 95%, χωρίς να προκαλεί εκτεταμένες συμφύσεις και πρόβλημα γονιμότητας.

Η χειρουργική παρέμβαση συνιστάται σε προχωρημένα στάδια της νόσου και ενδείκνυται σε νεότερες γυναίκες που θέλουν να βελτιώσουν την αναπαραγωγική τους ικανότητα. Η επιτυχία της αγγίζει το 60-80% αναφορικά με την ανακούφιση από τους πόνους και το 60% αναφορικά με την επίτευξη εγκυμοσύνης.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Η ανάγκη για αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση έχει οδηγήσει τους επιστήμονες να επιμείνουν περισσότερο και όχι μάταια. Πρόσφατες εξελίξεις από τη Σκωτία δείχνουν πως μια νέα, πολλά υποσχόμενη μη-ορμονική και μη-χειρουργική θεραπεία που αξιοποιεί το φάρμακο διχλωροξικό (DCA) μπορεί να προσφέρει σημαντική μείωση στον πόνο και βελτίωση στην ποιότητα ζωής των ασθενών. Αυτή τη στιγμή γίνονται δοκιμές και, αν η θεραπεία εγκριθεί, το DCA μπορεί να προαναγγελθεί ως η πρώτη θεραπεία για την ενδομητρίωση εδώ και 40 χρόνια.

Την ίδια ώρα, η γαλλική φαρμακευτική εταιρεία Ziwig ανέπτυξε ένα τεστ σάλιου που προσδιορίζει συγκεκριμένα microRNA ως βιοδείκτες για την ενδομητρίωση. Αυτή η ανακάλυψη θα μπορούσε ενδεχομένως να επισπεύσει τη διάγνωση, η οποία σήμερα κατά μέσο όρο γίνεται από επτά έως δώδεκα χρόνια μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Αξίζει να σημειωθεί πως ειδικά στη Γαλλία η αντιμετώπιση της πάθησης χαρακτηρίστηκε από τον Πρόεδρο Μακρόν ως εθνική προτεραιότητα. Αυτό αποδεικνύει την όλο και αυξανόμενη αναγνώριση των επιπτώσεών της στη ζωή των γυναικών και την επείγουσα ανάγκη εξεύρεσης οριστικής θεραπείας.

Θυμίζω ότι στην Ισπανία εδώ και έναν χρόνο έχει θεσπιστεί με νόμο τριήμερη άδεια εμμηνόρροιας για γυναίκες που, μεταξύ άλλων, πάσχουν από ενδομητρίωση, ενώ στη Γαλλία αντίστοιχη άδεια έχουν θεσπίσει μεμονωμένα ορισμένες μεγάλες εταιρείες.

Η σημασία της ολιστικής αντιμετώπισης της πάθησης

Οι ειδικοί δεν σταματούν εδώ, και επιμένουν στη σημασία των «πολυθεματικών θεραπευτικών προσεγγίσεων», αλλά και στον ρόλο των φυσικών εκχυλισμάτων.

Έτσι, μια μελέτη σε αρουραίους που αξιολόγησε τη θεραπευτική δυναμική του εκχυλίσματος φύλλων Rubus idaeus (το γνωστό σμέουρο) έδειξε πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα στη μείωση του μεγέθους των ενδομητριωτικών βλαβών.

Αναφορικά με τη χειρουργική θεραπεία, οι επιστήμονες επιμένουν πως απαιτείται διεπιστημονική προσέγγιση, με τη συμμετοχή γυναικολόγων, χειρουργών παχέος εντέρου και άλλων ειδικών, προκειμένου η ασθενής να έχει πιο θετικά περιεγχειρητικά αποτελέσματα, ειδικά όσον αφορά την αποφρακτική δυσκοιλιότητα, αλλά και τη συνολική ποιότητα ζωής.

Δεν ξέρουμε ακόμα πόσο σύντομα η οριστική θεραπεία της ενδομητρίωσης θα είναι διαθέσιμη, πάντως όλα δείχνουν πως είμαστε σε καλό δρόμο.