Ο ΣΩΣΤΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΝΑ ΜΕΤΡΑΣ ΤΗΝ ΠΙΕΣΗ ΣΟΥ

Η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης σώζει ζωές. Το θέμα είναι να γίνεται σωστά αλλά, σύμφωνα με τους ειδικούς, συνήθως δεν γίνεται.

Εδώ και χρόνια υπάρχουν αντικρουόμενα ευρήματα μελετών σχετικά με τον σωστό τρόπο να μετράμε την πίεσή μας. Οι ερευνητές του Harvard έδωσαν τέλος σε αυτή τη διαμάχη.

H υπέρταση απασχολεί 1,28 δισεκατομμύρια ανθρώπους, ηλικίας από 30 έως 79 ετών. Στην Ελλάδα το ποσοστό είναι στο 17,71% για τους άνδρες και το 22,49% για τις γυναίκες, με τις πιθανότητες να αυξάνονται όσο μεγαλώνουμε.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το 46% ενηλίκων δεν ξέρει πως έχει υψηλή αρτηριακή πίεση, η οποία ανήκει στις κυρίαρχες αιτίες πρόωρου θανάτου παγκοσμίως (ευθύνεται για το 50% του συνόλου των θανάτων από αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και καρδιοπάθειες), όταν δεν φροντίζεται όπως της πρέπει.

Αν την αγνοήσουμε, αυξάνουμε τον κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών, όπως η στεφανιαία νόσος και τα εμφράγματα, τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και η νεφρική ανεπάρκεια.

Η σωτηρία μας είναι η ρύθμιση της πίεσης, της οποίας βασική προϋπόθεση είναι η τακτική μέτρηση. Από ό,τι φαίνεται όμως, είναι πολύ εύκολο να το κάνουμε λάθος. Ακόμα και αν κάνουμε ό,τι ακριβώς μας έχουν πει οι επαγγελματίες υγείας.

Πριν προχωρήσω στο «παρασύνθημα», ας δούμε τι είναι η υπέρταση, σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ): «Η αρτηριακή υπέρταση είναι η αυξημένη πίεση του αίματος στο εσωτερικό του τοιχώματος των μεγάλων αρτηριών του σώματος. Καταγράφεται με δύο αριθμούς, π.χ. 150/95 και μετριέται σε χιλιοστά στήλης υδραργύρου. Ο μεγαλύτερος αριθμός αποτελεί την «συστολική» πίεση, η οποία είναι γνωστή ως «μεγάλη» πίεση και ο μικρότερος καταγράφει την «διαστολική» πίεση, γνωστή ως «μικρή» πίεση. Αρτηριακή υπέρταση εμφανίζουν τα άτομα στα οποία είτε η συστολική τους πίεση είναι ≥ 140 χιλιοστά στήλης υδραργύρου, είτε η διαστολική τους είναι ≥ 90 χιλιοστά στήλης υδραργύρου».

iStock

Πώς μετράμε σωστά την πίεση

Πρόσφατη μελέτη αποκάλυψε πως οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μετρούν σωστά την πίεση τους.

Εσείς είστε καθιστοί ή ξαπλωμένοι όταν μετράτε την πίεσή σας; Αν ξαπλώνετε, μπορεί τα νούμερα να είναι λάθος και έτσι αυξάνεται ο κίνδυνος καρδιακής νόσου, εγκεφαλικού, ακόμη και θανάτου.

Προηγούμενες μελέτες οδηγούσαν σε αντικρουόμενα ευρήματα, γι' αυτό και οι ερευνητές του Harvard αποφάσισαν να παρακολουθήσουν συμμετέχοντες στην πρωτοβουλία «Κίνδυνος Αθηροσκλήρωσης στις Κοινότητες» (Atherosclerosis Risk in Communities-ARIC), για περισσότερα από 27 χρόνια, αξιολογώντας τη συσχέτιση των μετρήσεων σε καθιστή και σε ξαπλωμένη θέση με τα καρδιαγγειακά προβλήματα.

Οι μετρήσεις υπέρτασης ορίστηκαν για συστολικές μετρήσεις (ο μεγαλύτερος αριθμός) τουλάχιστον 130 mm Hg ή διαστολικές μετρήσεις (ο χαμηλότερος αριθμός) τουλάχιστον 80 mm Hg.

Φάνηκε, λοιπόν, πως η υπέρταση σε ύπτια θέση (ξαπλωμένη) συσχετίστηκε σημαντικά με χειρότερα καρδιαγγειακά αποτελέσματα, ακόμη και σε συμμετέχοντες που έδειξαν φυσιολογική αρτηριακή πίεση σε καθιστή θέση.

Μεταξύ των συμμετεχόντων, το 16.4% των ατόμων χωρίς υπέρταση σε καθιστή θέση εμφάνισαν υπέρταση σε ύπτια, ενώ το 73,5% των ατόμων με καθιστή υπέρταση είχαν επίσης υπέρταση σε ύπτια θέση.

iStock

Σύμφωνα με τα ευρήματα, σε σύγκριση με την υπέρταση μόνο σε καθιστή θέση, η υπέρταση σε ύπτια θέση ενέχει μεγαλύτερους κινδύνους για:

• στεφανιαία νόσο (+60%)
• καρδιακή ανεπάρκεια (+83%)
• εγκεφαλικό (+86%)
• θανατηφόρα στεφανιαία νόσο (+50%)
• θνησιμότητα από όλες τις αιτίες (+43%)

Τα αποτελέσματα της μελέτης θεωρούνται γενικεύσιμα (οι συμμετέχοντες ήταν κυρίως Λευκοί και Μαύροι) και το προσωπικό της ARIC υποβλήθηκε σε αυστηρή εκπαίδευση για να διασφαλίσει την εγκυρότητα των μετρήσεων. Οι ερευνητές είχαν εκτενείς πληροφορίες για την υγεία των συμμετεχόντων προκειμένου να διασφαλίσουν ότι άλλα στοιχεία δεν αλλοιώνουν τα δεδομένα. Το συμπέρασμα ήταν ότι είναι πιο χρήσιμο να λαμβάνεται η αρτηριακή πίεση σε θέση όπως όταν διαβάζουμε ξαπλωμένοι.

Δεν είναι ξεκάθαρο γιατί η ένταση σε ύπτια θέση είναι διαφορετική από την καθιστή θέση, ούτε γιατί θα ήταν καλύτερος δείκτης της αρτηριακής πίεσης. Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που οι ερευνητές βρίσκουν εναλλακτικούς τρόπους μέτρησης της αρτηριακής πίεσης.

Τι αποκαλύπτει η πίεση που αυξάνεται κατά τη διάρκεια του ύπνου;

Η νυχτερινή υπέρταση, όπου η αρτηριακή πίεση αυξάνεται κατά τη διάρκεια του ύπνου, έχει ήδη συνδεθεί με καρδιαγγειακό κίνδυνο. Η υπέρταση σε ύπτια θέση αντανακλά πιθανώς παρόμοια δυναμική, προσφέροντας ένα παράθυρο στο πώς συμπεριφέρεται η αρτηριακή πίεση εκτός των συνηθισμένων επισκέψεων σε κλινική.

Ενώ η μελέτη υποστηρίζει σοβαρά την εξέταση της υπέρτασης σε ύπτια θέση, ανοίγει επίσης την πόρτα σε περαιτέρω ερωτήματα. Θα μπορούσαν οι στοχευμένες θεραπείες για την υπέρταση σε ύπτια θέση να βελτιώσουν τα αποτελέσματα; Πώς αλληλεπιδρά αυτή η κατάσταση με τη νυχτερινή υπέρταση; Η μελλοντική έρευνα θα μπορούσε να διερευνήσει αυτές τις οδούς και να βελτιώσει τις προσεγγίσεις για τη διαχείριση της αρτηριακής πίεσης σε διαφορετικά πλαίσια.

Προς το παρόν, το μήνυμα είναι σαφές: Η υπέρταση σε ύπτια θέση αξίζει προσοχής. Μπορεί να προσφέρει ένα σημαντικό κομμάτι του παζλ για την πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων και τη διάσωση ζωών.