Ο ΛΟΓΟΣ ΠΟΥ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΕΥΟΝΤΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΝΑ ΚΟΨΟΥΝ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ

Υπάρχει μια ιδιαιτερότητα στον γυναικείο οργανισμό που ενδέχεται να επηρεάζει τον τρόπο που εθίζεται στη νικοτίνη, ενισχύοντας την εξάρτηση από το κάπνισμα.

Πριν περάσω στο θέμα που αφορά τις γυναίκες και το κάπνισμα, επίτρεψέ μου να κάνω κάποιες χρήσιμες επισημάνσεις: Το 49,6% του παγκόσμιου πληθυσμού έχουν ως βιολογικό φύλο το θηλυκό. Παρ’ όλα αυτά, το 2021 ποσοστό μεγαλύτερο του 81% των προκλινικών μελετών που ασχολούνταν με την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα φαρμάκων γίνονταν αποκλειστικά σε αρσενικά ποντίκια. Στην πρώτη φάση οι γυναίκες εκπροσωπούνταν κατά ποσοστό 22%.

Ο αποκλεισμός τους από τη βιοϊατρική έρευνα έγινε στις αρχές του ’70, τότε που οι λευκοί άντρες θεωρούνταν ο «φυσιολογικός» ερευνητικός πληθυσμός. Επίσης, πολύ λίγες γυναίκες εργάζονταν στο ιατρικό πεδίο, ενώ τα κυμαινόμενα επίπεδα ορμονών τους τις καθιστούσαν μια πιο περίπλοκη ομάδα μελέτης.

Έτσι, οι κλινικές δοκιμές φαρμάκων που χρησιμοποιούμε όλοι τη σήμερον ημέρα έγιναν ως επί το πλείστον με άντρες συμμετέχοντες. Γεγονός που μεταξύ πολλών άλλων οδήγησε σε κενά γνώσης ως προς το πώς λειτουργούν οι δραστικές ουσίες στις γυναίκες και τις τυχόν παρενέργειες.

Το 1987, με την παρέμβαση του National Institutes of Health των ΗΠΑ άρχισε να αλλάζει η κατάσταση, πριν γίνει ομοσπονδιακός νόμος το 1993, οπότε και να αυξάνονται σταθερά οι αριθμοί.

Για αυτό και τώρα γίνονται διακρίσεις και είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε περισσότερα πράγματα. Για παράδειγμα, τους λόγους που οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερη δυσκολία στο να σταματήσουν το κάπνισμα από τους άντρες.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Μελέτη που διενήργησε η Ιατρική Σχολή του University of Kentucky έδειξε ότι η γυναικεία σεξουαλική ορμόνη (οιστρογόνα) μπορεί να παίζει βασικό ρόλο στον εθισμό στη νικοτίνη.

Τα ευρήματα παρουσιάστηκαν στο ετήσιο συνέδριο της American Society for Biochemistry and Molecural Biology τον Μάρτιο του 2024, στο Σαν Αντόνιο.

Ερευνητές ανακάλυψαν μια πιθανή σύνδεση με την πρωτεΐνη ολφακτομεδίνη, που εμπλέκεται στο σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου. Η νικοτίνη φαίνεται να καταστέλλει την παραγωγή της. Καθώς τα οιστρογόνα αυξάνουν την έκφρασή της, η αλληλεπίδραση μεταξύ αυτών των τριών στοιχείων μπορεί να εξηγήσει τον λόγο που οι γυναίκες αγωνίζονται περισσότερο με τον εθισμό στη νικοτίνη.

Οι ερευνητές ελπίζουν ότι αυτές οι εξελίξεις θα βοηθήσουν στη δημιουργία ειδικών θεραπειών διακοπής του καπνίσματος, προσαρμοσμένων στις γυναίκες.

Η συγγραφέας επικεφαλής της μελέτης, Sally Pauss, δήλωσε πως «μελέτες δείχνουν ότι οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερη τάση να αναπτύξουν εθισμό στη νικοτίνη από τους άντρες και είναι λιγότερο επιτυχημένες στο κόψιμο του καπνίσματος. Η δουλειά μας στοχεύει στην κατανόηση των λόγων που κάνουν τις γυναίκες πιο ευάλωτες στη διαταραχή της χρήσης νικοτίνης, για τη μείωση της διαφοράς μεταξύ των φύλων στη θεραπεία του εθισμού στη νικοτίνη.

»Η έρευνά μας έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει τη ζωή και την υγεία των γυναικών που παλεύουν με τη χρήση ουσιών. Εάν μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι τα οιστρογόνα καθοδηγούν την αναζήτηση και την κατανάλωση νικοτίνης μέσω των ολφακτομεδινών, μπορούμε να σχεδιάσουμε φάρμακα που θα μπορούσαν να εμποδίσουν αυτό το αποτέλεσμα στοχεύοντας στις αλλοιωμένες οδούς. Αυτά τα φάρμακα ελπίζουμε ότι θα διευκολύνουν τις γυναίκες να σταματήσουν τη νικοτίνη».

Οι ερευνητές επιχειρούν τώρα να επαναλάβουν τα ευρήματά τους και να καθορίσουν οριστικά τον ρόλο των οιστρογόνων.

Αυτή η γνώση θα μπορούσε να είναι χρήσιμη για άτομα που λαμβάνουν οιστρογόνα με τη μορφή αντισυλληπτικών ή θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης από το στόμα, κάτι που ενδεχομένως μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαταραχής χρήσης νικοτίνης.