Ο ΛΟΓΟΣ ΠΟΥ Ο ΟΡΟΣ ΑΣΠΕΡΓΚΕΡ ΔΕΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΠΙΑ

Γιατί ο όρος Άσπεργκερ δεν χρησιμοποιείται πια ως διάγνωση και πώς είναι η σωστή ορολογία για τα άτομα με αυτή τη διαταραχή;

Αν θέλουμε να μιλάμε για συμπεριληπτικότητα και να θεωρούμε εαυτούς πολιτικά ορθούς, οι λέξεις που χρησιμοποιούμε για να αναφερθούμε στις διάφορες διαταραχές ή διαφορετικότητες έχουν σημασία. Ο αυτισμός είναι μία από αυτές που έχουν δεχθεί τα μεγαλύτερα λεκτικά και νοηματικά πλήγματα.

Ποιος ξεχνά την ατάκα του Κυριάκου Μητσοτάκη που προκάλεσε σάλο το 2018 στη Βουλή, όταν προκειμένου να αντικρούσει την επιχειρηματολογία της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, έκανε λόγο για «επιχειρήματα που επαναλαμβάνονται με αυτιστικό τρόπο». Οι γονείς των παιδιών με αυτισμό, πάντως, σίγουρα τη θυμούνται ακόμα.

Στο ίδιο πεδίο κατάχρηση γίνεται συχνά και με τον όρο «Άσπεργκερ», που λίγοι γνωρίζουν πως πλέον δεν χρησιμοποιείται. Ενώ το Σύνδρομο Άσπεργκερ αποτελούσε κάποτε διάγνωση που οι ειδικοί χρησιμοποιούσαν για μία νευροαναπτυξιακή διαταραχή με ήπια συμπτώματα δυσκολίας στην κοινωνική επικοινωνία και διάδραση, περιορισμένες ή επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, αλλά όχι σημαντικές γλωσσικές ή γνωστικές καθυστερήσεις, τα τελευταία χρόνια δεν αποτελεί καν επίσημη διάγνωση.

iStock

Ο ειδικός παιδαγωγός Φώτης Παπαναστασίουεξηγεί στο OW πώς αναφερόμαστε πλέον στα άτομα που παλιά λέγαμε ότι «έχουν Άσπεργκερ» και γιατί.

Τα άτομα με Άσπεργκερ ανήκουν στη Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος

Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται πολύ συχνά ο όρος «Άσπεργκερ» για τα άτομα υψηλής λειτουργικότητας που βρίσκονται στο Φάσμα του Αυτισμού. Ένας όρος που πλέον δεν είναι δόκιμος και δεn συναντάται στα ταξινομικά συστήματα.

Από το 2013 που κυκλοφόρησε το DSM-5, η τελευταία έκδοση του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου της Αμερικάνικης Ψυχιατρικής Εταιρείας, ο συγκεκριμένος όρος έχει καταργηθεί. Επίσης, στο DSM 5 δεn συμπεριλαμβάνονται όροι που χρησιμοποιούνταν ως διάγνωση μέχρι τότε, όπως το σύνδρομο Rett και η ΔΑΔ (Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή) μη αλλιώς προσδιοριζόμενη.

iStock

Πλέον, έχει επικρατήσει πως τα άτομα που παρουσιάζουν τα συμπτώματα των ατόμων που έχουν διαγνωστεί με Άσπεργκερ ανήκουν στη Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ).  Η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος είναι μια σύνθετη αναπτυξιακή διαταραχή που επηρεάζει κύρια την πράξη, τη λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία και την αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους. Είναι μία διά βίου κατάσταση που συνήθως εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της πρώιμης παιδικής ηλικίας, αν και τα λειτουργικά προβλήματα μπορούν να εμφανιστούν αργότερα.

Τα ενδιαφέροντα και τα έργα του ατόμου (δραστηριότητες και δεξιότητες υποχρέωσης, παιχνιδιού και ελεύθερου χρόνου) μπορεί να είναι πολύ περιορισμένα, να επιδίδεται συχνά σε αυτο-ερεθιστικές συμπεριφορές (στερεοτυπίες), να αντιστέκεται στις αλλαγές του περιβάλλοντος ή στις αλλαγές της καθημερινής ρουτίνας καθώς και στις αισθητηριακές εμπειρίες.

Σύμφωνα με την τελευταία έκδοση του DSM-5, βασικά χαρακτηριστικά της διαταραχής αποτελούν:

1. Τα ελλείμματα στην κοινωνική αλληλεπίδραση και επικοινωνία.
2. Τα περιορισμένα και επαναληπτικά μοτίβα: συμπεριφοράς, ενδιαφερόντων και δραστηριοτήτων.

Η βαρύτητα καταγράφεται σύμφωνα με το επίπεδο στήριξης που απαιτείται, την ύπαρξη ή μη Νοητικής Αδυναμίας, την ύπαρξη ή μη Διαταραχή της Γλωσσικής Έκφρασης, την ύπαρξη ή μη Κατατονίας που ως χαρακτηριστικά, θα πρέπει να αναφέρονται στη τελική διάγνωση.

Τα επίπεδα βαρύτητας της ΔΑΦ είναι:

• Επίπεδο 1 - «Ανάγκη Υποστήριξης»
• Επίπεδο 2 - «Ανάγκη Ενισχυμένης Υποστήριξης»
• Επίπεδο 3 - «Ανάγκη Ιδιαίτερης Ενισχυμένης Υποστήριξης»

Τα άτομα που μέχρι πρόσφατα λάμβαναν διάγνωση «Άσπεργκερ» πλέον κατατάσσονται στο επίπεδο 1 - «Ανάγκη Υποστήριξης» της Διαταραχής Αυτιστικού Φάσματος.

Ένας από τους βασικούς λόγους που έγινε αυτή η αλλαγή είναι πως μέσα από έρευνες διαπιστώθηκε πως υπάρχει σημαντική επικάλυψη των συμπτωμάτων του Άσπεργκερ και της Διαταραχής Αυτιστικού Φάσματος. Ωστόσο, πολλά άτομα με ΔΑΦ επιλέγουν να χρησιμοποιούν ακόμα τον όρο «Άσπεργκερ» θεωρώντας ότι τους αντιπροσωπεύει καλύτερα.

Ο Υπ. Δρ Φώτης Παπαναστασίου, MSc Σχολική Ψυχολογία, είναι ειδικός παιδαγωγός και συγγραφέας.