Ο ΛΟΓΟΣ ΠΟΥ ΑΥΞΗΘΗΚΑΝ ΟΙ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟΙ ΠΟΝΟΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ COVID-19
Οι μυοσκελετικοί πόνοι που αισθάνεσαι τα τελευταία χρόνια μάλλον δεν είναι ιδέα σου. Αν πέρασες κι εσύ Covid-19, ίσως να άφησε το σημάδι της στους μυς και τις αρθρώσεις σου. Τουλάχιστον αυτό υποστηρίζουν οι μελετητές που αναγκάστηκαν να διερευνήσουν το μαζικό φαινόμενο.
Αν δεν το άκουγα από πάρα πολύ κόσμο εκεί έξω, δεν θα το έκανα θέμα (μεταφορικά και κυριολεκτικά). Γνωρίζω ότι έχω μυοσκελετικά προβλήματα, όπως τον πόνο στη μέση, τα οποία επιδεινώνονται μετά από ιογενείς λοιμώξεις και έχω μάθει να ζω με αυτά. Μετά τη νόσηση με Covid-19 όμως, η κατάσταση ξέφυγε, κάνοντάς με να υποφέρω πάρα πολύ και για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς να βρίσκω ανακούφιση, ενώ παράλληλα άκουγα γύρω μου όλο και πιο συχνά παρόμοια περιστατικά.
Τους περισσότερους από εμάς (έχω γίνει μέλος σε διάφορες ομάδες στα social media) οι γιατροί κατέταξαν σε ένα ιδιότυπο είδος ινομυαλγίας –που είναι και δεν είναι– μην μπορώντας να βρουν άλλη εξήγηση. Δεν ξέρω αν το έχετε υπόψη σας, αλλά η ινομυαλγία είναι η πάθηση που υποτίθεται ότι έχεις όταν οι εξετάσεις σου βγαίνουν «καθαρές», ενώ εσύ πονάς πολύ.
Τελικά, όσο κι αν με έψαξαν οι γιατροί, κατέληξαν ότι η επιδείνωση της κατάστασής μου μάλλον οφείλεται σε αυτό που ευρέως αποκαλείται Long Covid και περιλαμβάνει μια μεγάλη γκάμα συμπτωμάτων. Άλλωστε, η Covid-19 είναι, όπως έχουμε καταλάβει, μια νόσος που πυροδοτεί την έξαρση του... χειρότερου εαυτού μας: Μπορεί να μιμηθεί τόσες πολλές διαφορετικές καταστάσεις και να προκαλέσει τόσους πολλούς τύπους συμπτωμάτων σε διάφορα οργανικά συστήματα. Γιατί να εξαιρέσουμε το μυοσκελετικό;
Πώς συνδέεται η Covid-19 με την ινομυαλγία
«Η νόσηση από Covid-19 επηρεάζει σχεδόν όλα τα συστήματα του σώματος, όπως της καρδιάς, των πνευμόνων, των νεφρών, του δέρματος, του μυοσκελετικού και του εγκεφάλου», αναφέρει ο Νικόλαος Μπέλλος, MD, ειδικός παθολόγος και συμπληρώνει:
«Άλλα συμπτώματα που έχουν παρατηρηθεί και ενδεχομένως να οφείλονται στην γενικότερη διατάραξη του οργανισμού μετά το πέρας της νόσησης από Covid-19, είναι: κούραση, πόνοι στις αρθρώσεις, μυϊκοί πόνοι».
«Περισσότερο από το 40% των ασθενών με Long Covid βιώνουν πόνο που μοιάζει με ινομυαλγία και εντοπίζεται σε πολλαπλά σημεία στο σώμα», σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η Tonix Pharmaceuticals. Τα δεδομένα της εν λόγω αναδρομικής μελέτης, που περιλάμβανε περισσότερους από 50.000 ασθενείς με συμπτώματα Long Covid, καταδεικνύουν επίσης ότι ένα υψηλό ποσοστό συμμετεχόντων ανέφερε χρήση οπιοειδών – να σημειώσω εδώ ότι και σε μένα συνταγογραφήθηκαν οπιοειδή με την ένδειξη «επί έντονου πόνου», τα οποία απέφυγα.
Το σπουδαίο εύρημα, ωστόσο, παραμένει: Το 40% των ασθενών με Long Covid έχει συμπτώματα πολυεστιακού πόνου παρόμοια με ινομυαλγία! Δεν το λες και αμελητέο. Γιατί όμως η λοίμωξη από τον κορονοϊό μπορεί να προκαλέσει τέτοιους πόνους;
Μυοσκελετικοί πόνοι: Tους προκαλούν οι ιοί;
Ο πιο πιθανός «ένοχος» είναι η συνολική φλεγμονή που συνοδεύει μια ιογενή λοίμωξη, η οποία μπορεί να επηρεάσει μυς και αρθρώσεις. Θα έχετε ίσως παρατηρήσει ότι και σε άλλες πιο βαριές ιώσεις, όπως είναι η γρίπη, πονάει το σώμα μας.
Αυτό συμβαίνει επειδή κατά τη διάρκεια των ιώσεων το σώμα απελευθερώνει έναν μεγάλο αριθμό πρωτεϊνών που ονομάζονται κυτοκίνες, με σκοπό να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα για να καταπολεμήσει αποτελεσματικά το παθογόνο.
Σύμφωνα με τον Dr Jacob Hascalovici, νευρολόγο με ειδίκευση στον χρόνιο πόνο, μία από τις συνέπειες αυτών των προφλεγμονωδών κυτοκινών είναι ότι μπορούν να ερεθίσουν πολύ τους μυς και τις αρθρώσεις.
Δεν είναι μόνο η Covid-19 που πυροδοτεί τέτοια ανοσολογική απόκριση. Η ενόχληση στη μέση και οι μυϊκοί πόνοι αναφέρονται από τους ασθενείς και σε άλλες ιογενείς και βακτηριακές λοιμώξεις, όπως η γρίπη, οι αδενοϊοί και οι ρινοϊοί. Και παρόλο που αυτή η αντίδραση του σώματος είναι μια φυσιολογική αντίδραση στα παθογόνα, μπορεί να προκαλέσει ουκ ολίγα μυοσκελετικά προβλήματα.
Με την Covid-19, πολλές από τις ενοχλήσεις και τους πόνους που αναφέρθηκαν αφορούσαν μυς και μαλακούς ιστούς γύρω από τις αρθρώσεις, ενδεχομένως και ταχύτερη φθορά των μεσοσπονδύλιων δίσκων. «Αν τώρα, υπήρχαν ήδη προβλήματα στη σπονδυλική στήλη και τις αρθρώσεις, η μόλυνση φαίνεται ότι τα επιδείνωσε», σύμφωνα με τον Νευροχειρουργό Dr Patrick Doherty.
Τι έδειξαν οι πρόσφατες έρευνες
Την πιο διαφωτιστική δουλειά έκανε μια ομάδα μελετητών που πραγματοποίησε συστηματική ανασκόπηση 54 πρωτότυπων ερευνών, με αφορμή την έξαρση των μυοσκελετικών παθήσεων στη μετά Covid-19 εποχή:
«Εκδηλώσεις ρευματολογικού ενδιαφέροντος, όπως πόνος στις αρθρώσεις, νεοεμφανιζόμενη φλεγμονώδης αρθρίτιδα και ινομυαλγία αναφέρονται συχνά μετά τη νόσηση από Covid-19, αναδεικνύοντας τον πιθανό ρόλο του SARS-CoV-2 ως έναυσμα για την ανάπτυξη αυτοάνοσων παθήσεων και ρευματικών μυοσκελετικών παθήσεων», αναφέρουν.
Άλλο ενδιαφέρον εύρημα είναι το ακόλουθο: Ο επιπολασμός της αρθραλγίας βρέθηκε να κυμαίνεται από 2% έως 65% μέσα σε ένα χρονικό πλαίσιο που κυμαίνεται από 4 εβδομάδες έως 12 μήνες μετά την οξεία λοίμωξη SARS-CoV-2.
Τέλος, μια πρόσφατη αν και αρκετά περιορισμένη μελέτη Ολλανδών επιστημόνων έριξε φως στη βλάβη των μυών μετά τη λοίμωξη από κορονοϊό. Σε αυτήν πήραν μέρος 25 ασθενείς με σύνδρομο Long Covid οι οποίοι παραπονέθηκαν για σημαντικά μειωμένη αντοχή στην άσκηση.
Από τους συμμετέχοντες λήφθηκαν βιοψίες αίματος και σκελετικών μυών, με στόχο τη μελέτη των βιολογικών παραγόντων που συμβάλλουν στην περιορισμένη ικανότητα άσκησης μετά την Covid-19 και συγκρίθηκαν με ανάλογα δείγματα ασθενών που είχαν αναρρώσει πλήρως και δεν παρουσίαζαν συμπτώματα Long Covid.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η μειωμένη αντοχή στην άσκηση σχετίζεται με μεταβολικές αλλοιώσεις των σκελετικών μυών και συγκεκριμένα με μείωση της δραστηριότητας των μιτοχονδριακών ενζύμων (οι ουσίες που είναι υπεύθυνες για τον μεταβολισμό και τις καύσεις) και άλλα σημάδια βλάβης του μυϊκού ιστού.
Γιατί να ελπίζεις σε καλύτερες μέρες
Είτε ανήκεις σε αυτούς που πριν από την Covid-19 δεν ήξεραν τι θα πει πόνος και τώρα έμαθαν, είτε σε αυτούς που δυστυχώς ήξεραν πολύ καλά και τώρα ξαναθυμήθηκαν, αν άκουσες πρώτη φορά τη λέξη ινομυαλγία ή αυτοάνοσο, ή ακόμη κι αν δεν μπορείς να αποδώσεις στη γυμναστική όπως πριν, έχεις κάθε λόγο να ελπίζεις.
Τα συμπτώματα του Long Covid υποχωρούν κάποια στιγμή. Τουλάχιστον τώρα μπορείς να είσαι βέβαιος ότι ο πόνος σου δεν είναι ψυχολογικός και δεν αρκεί να... διαχειριστείς το άγχος σου, όπως ίσως έχεις ακούσει.