ΝΕΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

Τα εμβόλια κατά του καρκίνου είναι μία από τις πιο ελπιδοφόρες ανακαλύψεις της ιατρικής. Ευτυχώς, η συνεχιζόμενη έρευνα φέρνει στο προσκήνιο θετικές εξελίξεις και για τον τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού.

Ο τριπλά αρνητικός καρκίνος του μαστού (TNBC) παραμένει μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στην ογκολογία. Αφορά περίπου 10-15% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού και είναι συχνότερος σε νεότερες γυναίκες και σε άτομα που φέρουν μεταλλάξεις στο γονίδιο BRCA1.

Περίπου 70% των ασθενών με BRCA1 μεταλλάξεις αναπτύσσουν τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού. Οι ασθενείς με τον συγκεκριμένο τύπο καρκίνου έχουν συχνά ηλικία κάτω των 50 ετών κατά τη διάγνωση, σε σύγκριση με άλλους τύπους καρκίνου του μαστού.

Δυστυχώς ο τύπος αυτός χαρακτηρίζεται από ταχεία ανάπτυξη, υψηλότερο βαθμό κακοήθειας και αυξημένη πιθανότητα μετάστασης. Αν και ορισμένοι ασθενείς ανταποκρίνονται καλά στη χημειοθεραπεία, γενικά, η πρόγνωση είναι λιγότερο ελπιδοφόρα σε σχέση με άλλους τύπους καρκίνου του μαστού.

iStock

Τι σημαίνει τριπλά αρνητικός καρκίνος του μαστού

Είναι μια επιθετική μορφή που δεν εκφράζει υποδοχείς για οιστρογόνα, προγεστερόνη ή το HER2, γεγονός που καθιστά τον TNBC ανθεκτικό στις συνήθεις θεραπείες ορμονοθεραπείας και στοχευμένων θεραπειών. Έτσι, οι επιλογές συχνά περιορίζονται στη χημειοθεραπεία.

Οι επιστήμονες που συνεχίζουν σταμάτηττα την έρευνα για νέες θεραπείες σημείωσαν πρόσφατα πρόοδο με την ανάπτυξη εμβολίων, για τα οποία μάλιστα προέβησαν σε σχετικές ανακοινώσεις.

Το ερευνητικό εμβόλιο βασίστηκε σε προκλινική έρευνα που είχε ξεκινήσει το 2010, με επικεφαλής τον Vincent Tuohy, Ph.D., επίτιμο πρόεδρο στο Ερευνητικό Ινστιτούτο Lerner της Cleveland Clinic αναφορικά με την καινοτόμο έρευνα για τον καρκίνο του μαστού.

Πώς λειτουργεί το εμβόλιο

Το εμβόλιο στοχεύει μια πρωτεΐνη γαλουχίας, την α-λακταλβουμίνη, η οποία δεν βρίσκεται πλέον μετά τη γαλουχία στους φυσιολογικούς, γηράσκοντες ιστούς του μαστού, αλλά υπάρχει στους περισσότερους τριπλά αρνητικούς καρκίνους του μαστού. Εάν αναπτυχθεί καρκίνος του μαστού, το εμβόλιο έχει σχεδιαστεί για να ωθήσει το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτεθεί στον όγκο και να τον εμποδίσει να αναπτυχθεί.

iStock

Από το 2021 διενεργείται συνεχιζόμενη κλινική δοκιμή που αξιολογεί την ασφάλεια και παρακολουθεί την ανοσολογική απόκριση του εμβολίου. Η μελέτη της φάσης 1, που διεξήχθη στην κεντρική πανεπιστημιούπολη της Cleveland Clinic ,συμπεριέλαβε 26 ασθενείς τριών κατηγοριών:

• Ασθενείς που ολοκλήρωσαν τη θεραπεία για καρκίνο του μαστού πρώιμου σταδίου, τριπλά αρνητικό τα τελευταία 3 χρόνια και είναι επί του παρόντος απαλλαγμένες από όγκους, αλλά διατρέχουν υψηλό κίνδυνο μετάστασης.
• Γυναίκες που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού και έχουν επιλέξει προληπτική μαστεκτομή για να μειώσουν τον κίνδυνο. Κατά κύριο λόγο, πρόκειται για γυναίκες με μεταλλάξεις BRCA1, BRCA2 και PALB2.
• Ασθενείς με τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού πρώιμου σταδίου, που έχουν λάβει προεγχειρητική χημειο-ανοσοθεραπεία, έχουν υποστεί χειρουργική επέμβαση και λαμβάνουν θεραπεία με πεμπρολιζουμάμπη, ενώ έχοντας υπολειμματικό καρκίνο στον ιστό του μαστού, βρίσκονται σε κίνδυνο υποτροπής.

Σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι μελέτες

Η ομάδα μελέτης, που διαπίστωσε ότι το υπό έρευνα εμβόλιο ήταν γενικά καλά ανεκτό και παρήγαγε ανοσολογική απόκριση στις περισσότερες ασθενείς, παρουσίασε όλα τα ευρήματα σχετικά με τυχόν παρενέργειες, μέγιστη ανεκτή δόση κ.ά. στο ετήσιο συνέδριο της Εταιρείας Ανοσοθεραπείας κατά του Καρκίνου.

iStock

Τώρα, μετά την πρώτη φάση που αξιολόγησε την ασφάλεια, σχεδιάζεται μελέτη φάσης 2 για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του εμβολίου. Η δοκιμή αναμένεται να ξεκινήσει το 2025 και προβλέπεται να διαρκέσει περίπου 2 έως 3 χρόνια.

Αν και οι έρευνες αυτού του είδους παίρνουν αρκετά χρόνια για να μπορέσουν να φτάσουν ως θεραπείες σε μια ευρεία ομάδα ασθενών, ο δρόμος έχει ανοίξει. Οι πιο δύσκολες περίπτωσεις θα μπορούν σε λίγα χρόνια να κάνουν χρήση του εμβολίου, ενώ ο απώτερος στόχος είναι η πρόληψη.

Όπως δήλωσε ο G. Thomas Budd, MD., ερευνητής του Ινστιτούτου Καρκίνου της Cleveland Clinic και επικεφαλής της μελέτης φάσης 1: «Μακροπρόθεσμα, ελπίζουμε ότι αυτό μπορεί να είναι ένα προληπτικό εμβόλιο που θα μπορέσει να χορηγηθεί σε υγιείς γυναίκες για να αποφευχθεί η ανάπτυξη αυτής της εξαιρετικά επιθετικής ασθένειας».

Η στρατηγική πρόληψης και θεραπείας του καρκίνου μέσω των εμβολίων συνεχίζεται με ελεγχόμενες δοκιμές. Στόχο έχουν να συγκρίνουν τις μεμονωμένες κλασικές ογκολογικές θεραπείες σε σχέση με αυτές που συνοδεύονται από ένα εμβόλιο. Τα αποτελέσματα είναι ελπιδοφόρα και οι επιστήμονες δηλώνουν αισιόδοξοι. Ας παραμείνουμε κι εμείς, λοιπόν!