ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ: Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΑΝ

Σε μεγάλο βαθμό, η πανδημία Covid-19 έβαλε σε δεύτερη μοίρα τον προληπτικό έλεγχο, όμως ο καρκίνος του μαστού παραμένει ο πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες. Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Άλμα Ζωής αναλύει την κατάσταση και δίνει πολύτιμες συμβουλές.

Ο φόβος μήπως ασθενήσουμε με Covid-19 έβαλε για πάρα πολλούς μήνες στην άκρη ζητήματα ζωτικής σημασίας. Ακόμα και ιατρικές επεμβάσεις για προβλήματα υγείας που κρίθηκε ότι μπορούσαν να περιμένουν. Το ίδιο συνέβη και με τους προληπτικούς ελέγχους που –στην καλύτερη περίπτωση– ήμασταν συνηθισμένοι να κάνουμε.

«Η πανδημία επηρέασε καθοριστικά την καθημερινότητά μας, δημιουργώντας κατά κάποιο τρόπο μια εσφαλμένη αντίληψη πως ο χρόνος και οι υποχρεώσεις μας έχουν “παγώσει”», διαπιστώνει εκπρόσωπος του Πανελλήνιου Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο Μαστού Άλμα Ζωής.

«Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αλλάξουν οι προτεραιότητές μας, επηρεάζοντας, δυστυχώς, και την πρόληψη του καρκίνου του μαστού. Ο καρκίνος του μαστού, όμως, συνέχισε κανονικά να υπάρχει και να απειλεί ανθρώπινες ζωές».

Καρκίνος του μαστού και πρόληψη

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η ιατρική κοινότητα έχει εκφράσει έντονα την ανησυχία της για τις επιπτώσεις που θα έχουν οι αναβολές των προληπτικών εξετάσεων. Είναι βέβαιο πως χάθηκε πολύτιμος χρόνος σε περιστατικά που θα μπορούσαν να έχουν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί πιο άμεσα. Αυτό κάνει επιτακτική την επανάληψη ενός μηνύματος: Στον καρκίνο του μαστού, η πρόληψη σώζει ζωές.

ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΜΙΛΑΜΕ ΓΙΑ ΠΛΗΡΗ ΙΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΣΕ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΩΣ ΚΑΙ 95%, ΑΝ ΔΙΑΓΝΩΣΤΕΙ ΕΓΚΑΙΡΑ.

«Η επιστημονική έρευνα και εξέλιξη μας εφοδιάζουν συνεχώς με μεγαλύτερη γνώση γύρω από τη νόσο», τονίζει το Άλμα Ζωής. «Καινοτόμα φάρμακα, θεραπείες με λιγότερες παρενέργειες και υψηλότερη αποτελεσματικότητα, παρέχουν ποιότητα ζωής στις ασθενείς. Σήμερα, με την ανάπτυξη της εξατομικευμένης θεραπείας και τις πολλαπλές θεραπευτικές επιλογές, είμαστε σε θέση να μιλάμε για πλήρη ίαση του καρκίνου του μαστού σε ποσοστό έως και 95%, αν διαγνωστεί έγκαιρα. Και να χαρακτηρίζουμε τον μεταστατικό καρκίνο μαστού χρόνια νόσο».

iStock

Οι βασικές ιατρικές οδηγίες είναι:

• Κλινικός έλεγχος μαστού από γιατρό ειδικευμένο στον μαστό από 20 ετών.
• Μαστογραφία αναφοράς στην ηλικία των 35 ετών.
• Μαστογραφία ετησίως από 40 ετών και άνω.

Ο καρκίνος του μαστού στην Ελλάδα

Όπως επισημαίνει το Άλμα Ζωής, στην Ελλάδα δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ούτε το ποσοστό της έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του μαστού, ούτε τα ακριβή στοιχεία για την ασθένεια. Αιτία, η έλλειψη Εθνικού Αρχείου Νεοπλασιών και προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου (screening program). Τα στοιχεία αυτά είναι απαραίτητα για την παρακολούθηση μιας ασθένειας σε οποιαδήποτε χώρα.

Ανάλογα, δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για τη συμπεριφορά των γυναικών ως προς τη συχνότητα των ελέγχων τους. Ωστόσο, μπορούμε να δούμε μια σχετική εικόνα μέσα από έρευνα που έγινε σε συμμετέχουσες στο Greece Race For the Cure, τον συμβολικό αγώνα δρόμου και περίπατο ενάντια στον καρκίνο του μαστού, το 2019.

«Μέσα από δείγμα 850 γυναικών, 18-65 ετών, το συντριπτικό ποσοστό 87,4% απάντησε πως συμμορφώνεται με τις ιατρικές οδηγίες, αναγνωρίζοντας κατά πλειοψηφία μάλιστα τη μαστογραφία ως πιο σημαντική μέθοδο πρόληψης», αναφέρει ο Σύλλογος.

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΟΙ ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ ΣΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ.

«Επισημαίνουμε πως αυτά τα νούμερα δίνουν μόνο μια αίσθηση και αφορούν κοινό ίσως πιο ευαισθητοποιημένο, δεδομένου ότι οι ερωτώμενες συμμετείχαν στο Greece Race for the Cure. Δυστυχώς, στη συγκεκριμένη μελέτη δεν είχαμε απαντήσεις από γυναίκες που ζουν στη νησιωτική Ελλάδα ή σε απομακρυσμένες περιοχές».

Τι εμποδίζει τον τακτικό προληπτικό έλεγχο;

Ακόμα και πριν από την πανδημία, υπήρχαν γυναίκες που αμελούσαν τον τακτικό προληπτικό έλεγχο. Από εκείνες οι οποίες συμμετείχαν στην έρευνα, οι περισσότερες επικαλέστηκαν οικονομικούς λόγους ή έλλειψη χρόνου.

Ωστόσο, ο Σύλλογος τονίζει ότι οι μαστογραφίες συνταγογραφούνται και πραγματοποιούνται δωρεάν στα δημόσια Νοσοκομεία. Οπότε, πίσω από την αμέλεια κρύβονται διάφορες αιτίες. «Οι ευθύνες της καθημερινότητας, το αίσθημα πως “δεν θα συμβεί σε εμάς”, ή ακόμα και ο φόβος πιθανού ευρήματος, είναι ανασταλτικοί παράγοντες για την πραγματοποίηση των απαιτούμενων προληπτικών ελέγχων. Το σημαντικό, βέβαια, είναι να αντιληφθούμε πως στον καρκίνο του μαστού ο προληπτικός έλεγχος σώζει ζωές. Γι’ αυτό το επαναλαμβάνουμε με κάθε ευκαιρία».

Επίσης, υπογραμμίζεται ότι η υλοποίηση ενός επίσημου προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου από το Υπουργείο Υγείας, όπως συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, θα είχε πολύ καλά αποτελέσματα όσον αφορά το ποσοστό των έγκαιρων διαγνώσεων στην Ελλάδα.

iStock

Ο καρκίνος του μαστού δεν είναι πια ταμπού

Το Άλμα Ζωής ιδρύθηκε το 1988, για να δώσει φωνή στις γυναίκες με καρκίνο μαστού, καλύπτοντας βασικές ανάγκες τους. «Από τη στιγμή της ίδρυσής μας, σκοπός μας είναι να είμαστε δίπλα σε κάθε γυναίκα που βίωσε ή βιώνει καρκίνο του μαστού, παρέχοντάς της κατάλληλη ψυχοκοινωνική στήριξη και ενημέρωση για όλα τα θέματα που αφορούν στην υγεία, την επαγγελματική ζωή και την καθημερινότητά της», λέει ο Σύλλογος.

«Όταν ξεκινήσαμε, ο καρκίνος του μαστού αποτελούσε μεγάλο ταμπού για τις γυναίκες που νοσούσαν. Σχεδόν κανείς δεν τον ανέφερε με το όνομά του, αλλά ως “επάρατη νόσο”. Σήμερα, η αλλαγή στον τρόπο που αντιδρά ο κόσμος στο άκουσμα της νόσου είναι μεγάλη. Μια διάγνωση καρκίνου μαστού δεν ισοδυναμεί με “θανατική καταδίκη”. Ως Σύλλογος, συνεχίζουμε να διεκδικούμε και την ποιοτική φροντίδα των ασθενών. Να συμβάλλουμε στην εξάλειψη της άγνοιας σχετικά με την ασθένεια και τις μεθόδους πρόληψης και έγκυρης διάγνωσης, μέχρι να μην υπάρχει πια κανένας θάνατος από καρκίνο του μαστού».

Με την εμπειρία των τελευταίων ετών, το Άλμα Ζωής έχει δώσει επίσης έμφαση στην ενημέρωση και ενδυνάμωση των ασθενών με μεταστατικό καρκίνο μαστού, έχοντας οργανώσει δράσεις προκειμένου η μεταστατική νόσος να τοποθετηθεί στην πραγματική της διάσταση.

Οι ελπιδοφόρες εξελίξεις

«Τα τελευταία χρόνια, η έρευνα γύρω από τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού έχει δώσει πολλά και υποσχόμενα αποτελέσματα», προσθέτει ο Σύλλογος. «Τα μηνύματα που λαμβάνουμε από τους γιατρούς είναι ενθαρρυντικά. Εξετάσεις όπως ο γονιδιακός έλεγχος –που αποτελεί και πρόγραμμα του Συλλόγου Άλμα Ζωής σε συνεργασία με το ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος– μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά στην πρόληψη, στην έγκαιρη διάγνωση, αλλά και στη στοχευμένη θεραπεία».

• Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερα εντοπισμένος καρκίνος στις γυναίκες.
• Υπολογίζεται πως 1 στις 8 γυναίκες θα νοσήσουν από καρκίνο μαστού σε κάποια φάση της ζωής τους.
• Σύμφωνα με δεδομένα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Globocan 2020), στην Ελλάδα η εκτίμηση για νέες διαγνώσεις καρκίνου του μαστού το 2020 ήταν 7.772.
• Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο καρκίνος του μαστού αποτελεί σταθερά τη 2η αιτία θανάτου των γυναικών από καρκίνο, μετά τον καρκίνο του πνεύμονα.
• Στην Ευρώπη μόνο, προ πανδημίας μιλούσαμε για 500.000 νέες διαγνώσεις κάθε χρόνο και 125.000 θανάτους από την ασθένεια.

ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ ΤΟΥΣ.

Βασικές συμβουλές για γυναίκες που νοσούν

Η πιο σημαντική συμβουλή σε μια ασθενή με καρκίνο μαστού είναι να θυμάται πως δεν είναι μόνη.

«Υπάρχουν τρόποι να διαχειριστεί αυτό που συμβαίνει. Όλες εμείς στο Άλμα Ζωής έχουμε βρεθεί στη θέση της, γνωρίζουμε πώς νιώθει και είμαστε ζωντανή απόδειξη πως μετά τον καρκίνο υπάρχει ποιότητα ζωής. Με τη στήριξη από το περιβάλλον της και από επαγγελματίες υγείας, και με την έγκυρη ενημέρωση από τον γιατρό της, ενδυναμωμένη, θα κινηθεί βήμα-βήμα σε όσα θα κληθεί να αντιμετωπίσει.

»Να υπενθυμίσουμε πως είναι σημαντικό οι ασθενείς να έχουν ουσιαστική επικοινωνία με τον γιατρό τους για τα ιατρικά ζητήματα. Παράλληλα, να γνωρίζουν πως μπορούν να λάβουν την απαραίτητη ψυχολογική υποστήριξη».

Ερωτήματα και αγωνίες

Οι γυναίκες που έρχονται σε επικοινωνία με το Άλμα Ζωής είναι κατά πλειοψηφία είτε ασθενείς με καρκίνο μαστού, είτε γυναίκες που θέλουν να συνεισφέρουν στη δράση του.

«Κρίνοντας από τα τηλεφωνήματα ασθενών που δεχόμαστε, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το κομμάτι των κοινωνικών δικαιωμάτων που απορρέουν από την ασθένεια. Γι' αυτό έχει γίνει μια ολοκληρωμένη καταγραφή των δικαιωμάτων, η οποία είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα του Συλλόγου. Εκεί αναφέρονται ζητήματα όπως τα εργασιακά δικαιώματα και οι ασφαλιστικές και κοινωνικές παροχές. Για πιο εξειδικευμένα θέματα, οι ενδιαφερόμενες μπορούν να απευθύνονται και σε νομική σύμβουλο του Συλλόγου».

Επιπλέον, οι γυναίκες αναζητούν υποστήριξη σε σχέση με:

• την αντιμετώπιση των συναισθημάτων μετά τη διάγνωση και του φόβου που δημιουργεί ο επανέλεγχος,
• τη διαχείριση των αλλαγών που μπορεί να προκαλέσει η επέμβαση ή/και οι ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμάκων στο σώμα τους,
• την ανακοίνωση της κατάστασης στην οικογένειά τους,
• τη διαχείριση του κοινωνικού/εργασιακού περιβάλλοντος,
• την τροποποίηση καθημερινών συμπεριφορών, ώστε να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους.

«Τον τελευταίο χρόνο υπήρξαν πολλές απορίες για θέματα Covid-19 σε συνδυασμό με τον καρκίνο του μαστού. Ένα από αυτά ήταν τα ραντεβού για εμβολιασμό. Επίσης, εντοπίσαμε επιπρόσθετη ανησυχία και ανασφάλεια στις γυναίκες με καρκίνο του μαστού, η οποία εκφράστηκε στα τηλεφωνήματα στη γραμμή στήριξης 210 8 253 253», λέει το Άλμα Ζωής.

«Μέσα από την Τηλεφωνική Γραμμή Στήριξης του Συλλόγου, την Κοινωνική Υπηρεσία και το πρόγραμμα ατομικής συμβουλευτικής, καταφέραμε να είμαστε δίπλα στις γυναίκες που χρειάστηκαν τη στήριξή μας. Έτσι, σχηματίσαμε και μια πιο σαφή εικόνα για τις ανάγκες τους στη διάρκεια της πανδημίας».