ΚΑΗΚΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΗΛΙΟ; ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΥΤΟ ΓΙΑ ΤΟ ΔΕΡΜΑ ΣΟΥ

Όλοι ξέρουμε πόσο επικίνδυνος είναι πλέον ο ήλιος. Ευκαιρία να μάθουμε τι ακριβώς σημαίνει ηλιακό έγκαυμα για το δέρμα και πόσο κινδυνεύουμε από ένα ή περισσότερα καψίματα.

Κάποτε μπορεί να καιγόσουν ελαφρά από τον ήλιο και να σου άρεσε. Ήταν η ένδειξη ότι πήγες στη θάλασσα και ότι ξεκίνησαν οι διακοπές, ενώ το κάψιμο σου χάριζε ένα φυσικό κόκκινο χρώμα στο πρόσωπο που σε έκανε να λάμπεις.

Τα πράγματα όμως άλλαξαν και πιθανότατα το νιώθεις στο πετσί σου. «Η ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Μελέτες καταδεικνύουν ότι τόσο η υπεριώδης (UVA UVB), όσο και η υπέρυθρη ακτινοβολία και το ορατό φως επηρεάζουν αρνητικά το δέρμα», μας είπε η Χαριτωμένη Βαβούλη, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος, Επιμελήτρια Α' στην Α' Κλινική Αφροδισίων και Δερματικών Νόσων Ιατρικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α, Νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός».

Πλέον τα ηλιακά εγκαύματα δεν θεωρούνται ούτε αθώα ούτε ευχάριστα, και οι περισσότεροι προσπαθούμε (δικαίως) να τα αποφύγουμε με τη χρήση αντηλιακών προϊόντων και την περιορισμένη έκθεση στον ήλιο. Βλέπεις, πολλές μελέτες έχουν καταδείξει ότι όσο περισσότερα εγκαύματα πάθουμε, τόσο περισσότερο αυξάνονται οι πιθανότητες για καρκίνο του δέρματος.

Ηλιακό έγκαυμα: Πώς σχετίζεται με τον καρκίνο του δέρματος

Πρόσφατη έκθεση της Αμερικανικής Ένωσης για την Έρευνα του Καρκίνου έδειξε αυξημένο κίνδυνο μεταξύ των γυναικών που εμφάνισαν τουλάχιστον 5 ηλιακά εγκαύματα μεταξύ των ηλικιών 15 έως 21. Μεταξύ των συμμετεχόντων, εκείνες που ανέφεραν μεγαλύτερο αριθμό ηλιακών εγκαυμάτων νωρίτερα στη ζωή είχαν 80% περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης μελανώματος τα επόμενα χρόνια και 68% πιθανότητα εμφάνισης βασικοκυτταρικού καρκινώματος.

iStock

Φυσικά, ένα ηλιακό έγκαυμα δεν αρκεί να φέρει την καταστροφή, ούτε τα περισσότερα σημαίνουν ότι θα αναπτύξεις οπωσδήποτε καρκίνο του δέρματος, εκτός κι αν ζεις στην Αυστραλία, όπου έχει παρατηρηθεί ότι 2 στους 3 θα αναπτύξουν κάποια μορφή καρκίνου του δέρματος πριν από τα 70ά γενέθλιά τους.

Τι σημαίνει ηλιακό έγκαυμα για το δέρμα

Για να λύσουμε τις απορίες, ας δούμε καταρχάς τι σημαίνει ηλιακό έγκαυμα για το δέρμα.

«Το έγκαυμα εμφανίζεται με συμπτώματα όπως κοκκίνισμα της επιδερμίδας, ευαισθησία στο άγγιγμα έως και πόνο, πρήξιμο και σε κάποιες περιπτώσεις φυσαλίδες, φουσκάλες. Μετά από μερικές μέρες παρατηρούμε το γνωστό ξεφλούδισμα. Στις περιοχές αυτές μπορεί αργότερα να εμφανιστούν κηλίδες, δυσχρωμίες, σπίλοι (ελιές), αγγειακές βλάβες, ρυτίδες, χαλάρωση, ενώ αυξάνεται η πιθανότητα καρκινογένεσης με την πάροδο του χρόνου», αναφέρει η κ. Βαβούλη.

Πρέπει να καταλάβεις ότι το ίδιο το ηλιακό έγκαυμα δεν προκαλεί καρκίνο του δέρματος. Είναι η υπερβολική έκθεση στην επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία που βλάπτει τα κύτταρα του δέρματος, αποδυναμώνοντάς τα και δημιουργώντας την ευκαιρία για σχηματισμό καρκίνου.

«Το ηλιακό έγκαυμα είναι βλάβη του δέρματος από την υπερβολική έκθεση στις υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου (UV). Προκαλείται κυρίως από την υπεριώδη ακτινοβολία UVB του ηλίου που φτάνει στην επιφάνεια της γης κυρίως τις μεσημεριανές ώρες.

iStock

»Κλινικά, το έγκαυμα από τη UVB εμφανίζεται 12-24 ώρες μετά την έκθεση, αλλά εάν αυτή είναι υπερβολική εμφανίζεται πολύ νωρίτερα. Τα αιμοφόρα αγγεία του δέρματος διαστέλλονται, δημιουργείται ερυθρότητα, φλεγμονή και πρήξιμο. Το σώμα στέλνει κύτταρα του ανοσοποιητικού για να επιδιορθώσει τη βλάβη. Ενώ ορισμένα κύτταρα του δέρματος μπορούν να επισκευαστούν, μερικά πεθαίνουν (στην ιατρική αυτό λέγεται απόπτωση κυττάρων της επιδερμίδας)», εξηγεί η κ. Βαβούλη.

Προσοχή στα πολλά εγκαύματα

Κάθε φορά που το δέρμα σου εκτίθεται σε υπεριώδες φως, αντιδρά παράγοντας περισσότερη μελατονίνη. Αυτό κάνει την επιδερμίδα να σκουρύνει, πράγμα που συμβάλλει στην προστασία των κυττάρων από περαιτέρω βλάβες. Αν και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο όσοι έχουν πιο ανοιχτόχρωμο δέρμα τείνουν να καίγονται πιο εύκολα, δεν σημαίνει ότι το μαύρισμα σε προστατεύει από τον καρκίνο, μην μπερδεύεσαι.

Το ηλιακό έγκαυμα ποικίλλει σε έκταση και βαρύτητα και τα σοβαρά εγκαύματα χρήζουν άμεσης ιατρικής αντιμετώπισης.

Το ηλιακό έγκαυμα που προκαλείται από την υπέρμετρη έκθεση στον ήλιο μπορεί να οδηγήσει και σε άλλες πολλές ασθένειες του δέρματος, συμπεριλαμβανομένης της λεύκης.

Δεδομένου ότι ο καρκίνος του δέρματος προκαλείται από τις σωρευτικές επιπτώσεις της έκθεσης στην UVB ακτινοβολία, είναι λογικό ότι τα επαναλαμβανόμενα ηλιακά εγκαύματα μπορούν να αυξήσουν τις πιθανότητες να αναπτύξει κανείς καρκίνο του δέρματος αργότερα. Αυτό βέβαια θα εξαρτηθεί κι από άλλους παράγοντες.

iStock

Ποιοι παράγοντες μεσολαβούν ανάμεσα σε ένα έγκαυμα και στην εμφάνιση καρκίνου

• Γενετική: Έχουν άλλοι στην οικογένειά σου εμφανίσει καρκίνο του δέρματος;
• Τόνος επιδερμίδας: Όσο πιο ανοιχτόχρωμη είναι η επιδερμίδα σου, τόσο πιο επιρρεπής είσαι να υποστείς έγκαυμα. Μερικοί άνθρωποι μπορούν να αναπτύξουν ηλιακό έγκαυμα μετά από λιγότερο από 15 λεπτά έκθεσης στον ήλιο!
• Η ποσότητα της καθημερινής έκθεσης στον ήλιο: Όσοι περνούν πολύ χρόνο σε εξωτερικούς χώρους χωρίς αντηλιακή προστασία διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του δέρματος.
• Ο αριθμός και η σοβαρότητα των ηλιακών εγκαυμάτων: Όσο περισσότερο το δέρμα σου έχει υποστεί βλάβη από τον ήλιο, τόσο λιγότερο ικανό είναι να προστατευτεί.
• Γενική υγεία και ανοσία: Ένας υγιής οργανισμός είναι καλύτερα εξοπλισμένος για να θεραπεύσει τον εαυτό του.
• Ηλικία: Ένα ηλιακό έγκαυμα στην παιδική ηλικία ή την εφηβεία υπερδιπλασιάζει τις πιθανότητες ενός ατόμου να αναπτύξει μελάνωμα αργότερα στη ζωή.
• Ποσότητα εγκαυμάτων: Ο κίνδυνος ενός ατόμου να αναπτύξει μελάνωμα διπλασιάζεται επίσης εάν είχε 5 ή περισσότερα ηλιακά εγκαύματα σε οποιαδήποτε ηλικία.
• Το μοτίβο έκθεσης στον ήλιο που πιστεύεται ότι οδηγεί σε μελάνωμα είναι αυτό της σύντομης, έντονης έκθεσης, για παράδειγμα ενός ηλιακού εγκαύματος με έντονα συμπτώματα.

Επομένως, ένα κάψιμο από μόνο του δεν σημαίνει τίποτε. Επειδή όμως οι συνέπειες από περισσότερα εγκαύματα συστηματοποιούνται σε βάθος χρόνου, απαραίτητο είναι να προσέχεις. Η πρόληψη μέσω της αντηλιακής προστασίας είναι ο καλύτερος τρόπος. Έχει σημασία το πότε και πώς βάζεις το αντηλιακό σου, τι αντηλιακό χρησιμοποιείς, αλλά και πότε εκτίθεσαι στον ήλιο. Ειδικά φέτος είναι μια χρονιά που το αντηλιακό είναι πιο χρήσιμο από ποτέ.