ΥΠΑΡΧΕΙ ΟΝΤΩΣ ΝΟΣΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΕΙ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ;

Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τις αρνητικές συνέπειες που έχει το κάπνισμα. Ωστόσο, επιστήμονες διερευνούν γιατί συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης μιας σοβαρής νόσου.

Ανάμεσα στους παράγοντες που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία μας, το κάπνισμα κατέχει συνήθως περίοπτη θέση. Παίζει ρόλο στις περισσότερες κύριες αιτίες θανάτου, όπως τις καρδιαγγειακές παθήσεις, τους καρκίνους και τις αναπνευστικές παθήσεις. Μόνο το 2019, έχασαν τη ζωή τους από το κάπνισμα 7.690.000 άνθρωποι.

Παραδόξως, έρευνες έχουν συνδέσει τη συγκεκριμένη συνήθεια με μειωμένο κίνδυνο για τη νόσο του Πάρκινσον. Μέχρι τώρα, δεν έχει αποσαφηνιστεί γιατί και πώς ακριβώς συμβαίνει αυτό.

Μελέτη από ερευνητές του Massachusetts General Hospital, η οποία δημοσιεύτηκε στην επιστημονική έκδοση npj Parkinson’s Disease αποκάλυψε πως χαμηλές δόσεις μονοξειδίου του άνθρακα, παρόμοιες με τα επίπεδα που παρατηρούνται στους καπνιστές, μπορούν να προστατεύσουν από τον νευροεκφυλισμό στα μοντέλα της νόσου του Πάρκινσον.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι το μονοξείδιο του άνθρακα μείωσε τη συσσώρευση της πρωτεΐνης α-συνουκλεΐνης, που σχετίζεται με το Πάρκινσον, και ενεργοποίησε μονοπάτια που περιορίζουν το οξειδωτικό στρες. Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι οι μοριακοί μηχανισμοί που ενεργοποιούνται από χαμηλή δόση μονοξειδίου του άνθρακα θα μπορούσαν να επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου. Οι επιστήμονες σχεδιάζουν μια κλινική δοκιμή της εν λόγω θεραπείας σε ασθενείς με Πάρκινσον.

Όπως εξήγησε ο Stephen Gomperts, ανώτερος συγγραφέας της έρευνας, θεράπων ιατρός στο Massachusetts General Hospital και αναπληρωτής καθηγητής νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Harvard, «επειδή το κάπνισμα συσχετίζεται σταθερά με μειωμένο κίνδυνο για τη νόσο του Πάρκινσον, αναρωτηθήκαμε αν οι παράγοντες στον καπνό του τσιγάρου μπορεί να προκαλούν νευροπροστασία. Προτείνουμε το μονοξείδιο του άνθρακα, εν μέρει επειδή παράγεται ενδογενώς, ως απόκριση στο στρες. Επίσης, έχει αποδειχθεί ότι έχει προστατευτικές ιδιότητες σε χαμηλά επίπεδα.

»Ακόμη, η υπερέκφραση της οξυγενάσης της αίμης-1 (ΗΟ-1), ενός ενζύμου που προκαλείται από το στρες και παράγει ενδογενές μονοξείδιο του άνθρακα, έχει βρεθεί ότι προστατεύει τους ντοπαμινεργικούς νευρώνες από νευροτοξικότητα σε πειραματικά μοντέλα της νόσου του Πάρκινσον με τρωκτικά».

«Τώρα, έχουμε ως στόχο να κάνουμε πολλαπλές κλινικές μελέτες Φάσης Ι και Φάσης ΙΙ, σε υγιείς ανθρώπους και σε άτομα με ποικίλες κλινικές καταστάσεις», κατέληξε ο Gomperts.

Προφανώς κανένας επιστήμονας δεν θα συστήσει να υιοθετήσει κάποιος το κάπνισμα ως μέσο προστασίας από το Πάρκινσον. Ωστόσο, αν διαπιστωθεί ο μηχανισμός με τον οποίο συνδέονται αυτά τα δύο, οι επιστήμονες δεν αποκλείεται να προσθέσουν στη φαρέτρα τους άλλα όπλα για την πρόληψη της νόσου, που δεν θα έχουν βλαβερές συνέπειες.