ΥΠΑΡΧΕΙ ΦΑΡΜΑΚΟ ΠΟΥ ΑΠΟΤΡΕΠΕΙ ΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ;

Καθώς η είδηση ότι φάρμακο που αποτρέπει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού θα χορηγείται πλέον και στη Μεγάλη Βρετανία, ζητάμε τη γνώμη Έλληνα ειδικού για τη σκοπιμότητα της λήψης του.

Η είδηση που τελευταία συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον στη Μ. Βρετανία έρχεται από τον χώρο της ιατρικής και αφορά στις γυναίκες: Εγκρίθηκε φάρμακο (ένας μη-στεροειδής αναστολέας της αρωματάσης) για την πρόληψη καρκίνου του μαστού που απευθύνεται σε γυναίκες με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.

Το φάρμακο αυτό, με κύρια δραστική ουσία την αναστροζόλη, έχει εγκριθεί εδώ και χρόνια για τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση. Το NHS, όμως, αποφάσισε να επεκτείνει τη χρήση του φαρμάκου, οπότε πλέον περί τα 300.000 άτομα που ανήκουν σε ομάδα μέτριου ή υψηλού κινδύνου για καρκίνο του μαστού μπορούν να επωφεληθούν από αυτό το προληπτικό εργαλείο.

Στην ανακοίνωσή του το NHS αναφέρει ότι παρόλο που δεν θα αποφασίσουν όλες οι γυναίκες που ανήκουν σε αυτές τις ομάδες να δοκιμάσουν το φάρμακο, υπολογίζεται ότι αν το 25% αυτών αποφασίσει να το πάρει, περί τα 2.000 περιστατικά καρκίνου του μαστού ανά τη χώρα θα μπορέσουν να αποτραπούν.

Ο εν λόγω αναστολέας χρησιμοποιείται εδώ και πολλά χρόνια στις ΗΠΑ, όχι μόνο προληπτικά μα και θεραπευτικά. Για την ακρίβεια, στην Αμερική υπάρχουν διάφορα φάρμακα που χρησιμοποιούνται προληπτικά για τον καρκίνο του μαστού.

Τα ευρήματα ερευνών έχουν δείξει ότι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση που ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου και έλαβαν το συγκεκριμένο φάρμακο, μείωσαν τον κίνδυνο να αναπτύξουν τη νόσο κατά 50%.

Οι γιατροί στην Αγγλία υποδέχτηκαν την απόφαση αυτή του NHS με ενθουσιασμό, ωστόσο τονίζουν ότι η λήψη του φαρμάκου δεν θα πρέπει να βάλει σε δεύτερη μοίρα τον συστηματικό έλεγχο των γυναικών (με τις καθιερωμένες μαστογραφίες) και τον υγιή τρόπο ζωής που ο γιατρός θα συστήσει ως ουσιαστικό μέτρο πρόληψης.

iStock

Γιατί δεν χορηγείται ευρέως το προληπτικό φάρμακο για τον καρκίνο του μαστού;

Αναπόφευκτα αναρωτιέται κανείς, αφού οι έρευνες δείχνουν καλά αποτελέσματα στην αποτροπή του καρκίνου στις ομάδες αυτές (δηλαδή στις γυναίκες μετρά την εμμηνόπαυση), γιατί δεν καθιερώνεται να χορηγείται το φάρμακο αυτό ευρέως; Ο κ. Αλέξης Ματίκας, MD, MSc, PhD Associate Professor of Oncology και Senior Consultant στο Karolinska Institutet εξηγεί στο OW:

«Ως πρωτογενή προφύλαξη για καρκίνο μαστού, δηλαδή χορήγηση φαρμάκων σε υγιείς γυναίκες με υψηλό κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου μαστού, έχουν αξιολογηθεί σε κλινικές μελέτες 2 ομάδες φαρμάκων: SERM, όπως η ταμοξιφαίνη, και αναστολείς αρωματάσης, όπως αναστροζόλη και εξεμεστάνη. Αμφότερες κατηγορίες φαρμάκων έχει δειχθεί σε μεγάλες μελέτες ότι ελαττώνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου μαστού. Ειδικά για την αναστροζόλη, στη μελέτη IBIS-II πάνω σε 3864 γυναίκες με υψηλό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου μαστού φάνηκε ότι η λήψη αναστροζόλης καθημερινά για 5 χρόνια ελάττωσε στο μισό τα περιστατικά καρκίνου μαστού (85 περιπτώσεις έναντι 165 στην ομάδα που δεν έλαβε αναστροζόλη). Τα αποτελέσματα αυτά οδήγησαν στην πρόσφατη έγκριση της ένδειξης της πρωτογενούς προφύλαξης στη Μεγάλη Βρετανία, όπου υπολογίζεται ότι αν μόνο το 25% των περίπου 289.000 γυναικών που πληρούν τα κριτήρια για θεραπεία με αναστροζόλη δεχτούν να λάβουν θεραπεία, αυτό θα οδηγήσει σε 2.000 λιγότερα περιστατικά καρκίνου μαστού και εξοικονόμηση 15 εκατομμυρίων λιρών.

»Οι λόγοι που η χρήση της αναστροζόλης –αλλά και των υπόλοιπων φαρμάκων των οποίων η προφυλακτική δράση στηρίζεται από δεδομένα μεγάλων μελετών– δεν έχει γενικευθεί σε όλες τις χώρες και για όλες τις γυναίκες είναι τρεις: κατ' αρχάς καμία από τις μελέτες πρωτογενούς προφύλαξης δεν έχει δείξει όφελος επιβίωσης. Με άλλα λόγια, γυναίκες που λαμβάνουν την προφυλακτική θεραπεία δεν ζούνε περισσότερο από αυτές που δεν τη λαμβάνουν, παρά το μικρότερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου μαστού (πηγή). Αυτό μπορεί να οφείλεται σε διάφορους λόγους, όπως το σχετικά μικρό μέγεθος των μελετών, η ηλικία των ασθενών και η καλή σχετικά πρόγνωση του καρκίνου του μαστού σε χώρες με οργανωμένο πληθυσμιακό έλεγχο και εντόπιση της νόσου σε πολύ πρώιμο στάδιο. Δεύτερον, η χρήση αναστροζόλης μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως εξάψεις, μυοσκελετικά άλγη και οστεοπόρωση, αν και ευτυχώς ο κίνδυνος για σοβαρές παρενέργειες όπως καρδιαγγειακά συμβάματα δεν φαίνεται να αυξάνει λόγω της αναστροζόλης. Τέλος, ο ορισμός της γυναίκας υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου μαστού δεν είναι σαφής και πολλές φορές ποικίλλει στη βιβλιογραφία. Συγκεκριμένα πάντως για τις γυναίκες με ακραία υψηλό κίνδυνο, όπως φορείς μεταλλάξεων στα γονίδια BRCA1 και BRCA2, προτείνεται προφυλακτική μαστεκτομή και όχι χορήγηση αναστροζόλης».