ΙΟΣ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΝΕΙΛΟΥ: ΓΙΑΤΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ ΠΡΩΤΗ ΣΕ ΘΑΝΑΤΟΥΣ;

Πόσο επικίνδυνος είναι ο ιός του Δυτικού Νείλου και γιατί η Ελλάδα είναι πρώτη σε θανάτους στην Ευρώπη; Μια νευρολόγος απαντά και συμβουλεύει.

Ο ιός του Δυτικού Νείλου εξελίσσεται σε μάστιγα των μεσογειακών χωρών τα τελευταία χρόνια, πλήττοντας ιδιαίτερα την Ελλάδα που, αν και δεύτερη πανευρωπαϊκά σε καταγεγραμμένα κρούσματα (πρώτη είναι η Ιταλία), έρχεται πρώτη σε θανάτους ασθενών. Γιατί συμβαίνει αυτό; Έχουμε λόγους να ανησυχούμε; Και τι πρέπει να προσέξουμε για να μη νοσήσουμε, αλλά και να μην καταλήξουμε στο νοσοκομείο;

Το OW επικοινώνησε με τη Μαρία Παναγιώτου, Επιμελήτρια Ά της Νευρολογικής Κλινικής του ΓΝΑ Γεώργιος Γεννηματάς, η οποία απάντησε σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα, καθώς και στο πώς εμπλέκεται μια νευρολόγος με τη σοβαρή αυτή ασθένεια.

Τι πρέπει να ξέρεις για τον ιό του Δυτικού Νείλου

Ο ιός του Δυτικού Νείλου ονομάστηκε έτσι γιατί αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά στην επαρχία του Δυτικού Νείλου στην Ουγκάντα το 1937. Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ είναι μία λοίμωξη κρούσματα της οποίας εμφανίζονται εδώ δεκαετίες σε παγκόσμιο επίπεδο, ωστόσο στη χώρα μας καταγράφηκαν για πρώτη φορά το 2010. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι την εξάπλωσή του μπορεί να επηρεάζει και η κλιματική κρίση.

Σύμφωνα με τους πίνακες του ΕΟΔΥ παρατηρήθηκε σημαντική πτώση στα κρούσματα από το 2010 και μετά, όμως μετά το 2018 (με εξαίρεση το 2021) αυξήθηκαν πάλι και αναλογικά αυξήθηκε ο αριθμός θανόντων.

AP Photo

Ο κύριος τρόπος μετάδοσης του ιού είναι τα μολυσμένα κουνούπια, τα οποία μολύνονται όταν τσιμπούν μολυσμένα πουλιά. Στη συνέχεια τα κουνούπια τσιμπούν άλλα ζώα ή ανθρώπους και τους μολύνουν.

Ο ιός δεν μεταδίδεται άμεσα από άτομο σε άτομο (π.χ. με την επαφή), ωστόσο μπορεί να μεταδοθεί από μεταμόσχευση οργάνου ή μετάγγιση αίματος. Σπανιότατα μπορεί να μεταφερθεί από τη μητέρα στο έμβρυο ή μέσω του μητρικού γάλακτος. Και παρόλο που το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού δεν κινδυνεύει από αυτόν, τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, ειδικά αν έχουν συνοδά νοσήματα, μπορεί να χρειαστούν νοσηλεία σε ΜΕΘ. Και τότε είναι που, σύμφωνα με την κ. Παναγιώτου, ενδέχεται να ξεκινήσουν τα προβλήματα.

Ιός του Δυτικού Νείλου: Συμπτώματα, κίνδυνοι, αντιμετώπιση

– Γιατί στην Ελλάδα καταγράφονται οι περισσότεροι θάνατοι από τον ιό του Δυτικού Νείλου;

Αρχικά, είμαστε από τις χώρες της Μεσογείου που πλήττονται πιο πολύ από τον ιό. Οι βόρειες χώρες δεν έχουν τόσο μεγάλες περιόδους καλοκαιριού, άρα δεν έχουν τόσα κουνούπια. Ας μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα κατείχε από παλιά την πρωτιά στην ελονοσία. Δεν γνωρίζω, ωστόσο, τι μέτρα έχει λάβει η πολιτεία για την κατάσταση αυτή. Κανονικά θα πρέπει να γίνονται αεροψεκασμοί. Τα πρώτα χρόνια, μετά τα πρώτα κρούσματα, είχαμε πολλούς αεροψεκασμούς. Φέτος έγιναν;

[Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του OW αεροψεκασμούς πραγματοποίησε τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2023 η περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας σε περιοχές της Θεσσαλονίκης και της Ημαθίας, ενώ τον Απρίλιο είχαν πραγματοποιηθεί αεροψεκασμοί στον Υδροβιότοπο Εθνικού Πάρκου Σχοινιά].

Από εκεί και πέρα είναι γεγονός ότι η Ελλάδα ως χώρα έχει υψηλό αριθμό θανάτων στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, γιατί έχουμε πολυανθεκτικά μικρόβια. Ένας ασθενής, λοιπόν, που θα χρειαστεί να νοσηλευτεί στη μονάδα εξαιτίας του συγκεκριμένου ιού και μπορεί να είναι ανοσοκατεσταλμένος ενδέχεται να παρουσιάσει επιπλοκές λόγω κάποιου άλλου μικροβίου. Τα τελευταία χρόνια επικρατεί ο μύκητας Candida Auris. Για τον λόγο αυτό το υπ. Υγείας προσπαθεί τελευταία να μειώσει τον αριθμό μικροβίων των μονάδων, αυξάνοντας τα μέτρα και τους ελέγχους.

AP Photo

– Ποια είναι τα συμπτώματα και πόσο επικίνδυνο είναι να πεθάνει κάποιος από αυτόν τον ιό;

Το 80% των ασθενών που θα μολυνθούν από τον ιό του Δυτικού Νείλου δεν θα εμφανίσει κανένα σύμπτωμα.

Το 20% μπορεί να εμφανίσει παθολογικά συμπτώματα: πονοκεφάλος, αρθραλγίες, μυαλγίες και γαστρεντερικά με εμέτους, αυτά δηλαδή μιας γριπώδους συνδρομής.

Αυτό που θα οδηγήσει τους ασθενείς με συμπτώματα στον γιατρό είναι το γεγονός ότι αυτά δεν περνούν γρήγορα. Μπορεί, δηλαδή, να διαρκέσουν και δύο εβδομάδες.

Ένα σημαντικό ποσοστό των ασθενών που δεν αναρρώνουν θα χρειαστεί νοσηλεία και κάποιοι από αυτούς θα αναπτύξουν εγκεφαλίτιδα. Αυτή είναι και η πιο σοβαρή επιπλοκή της λοίμωξης, αφού δείχνει ότι ο ιός έχει περάσει στο κεντρικό σύστημα του οργανισμού.

Φυσικά δεν πεθαίνουν όλοι οι ασθενείς με εγκεφαλίτιδα. Όμως όσο μεγαλύτερη είναι η ηλικία και όσο αυξάνονται τα συνοδά προβλήματα τόσο χειρότερη είναι η πρόγνωση.

– Υπάρχει θεραπεία για τον ιό του Δυτικού Νείλου;

Για τον ιό του Δυτικού Νείλου δεν υπάρχει ούτε προληπτικό εμβόλιο ούτε θεραπεία. Η διάγνωσή του γίνεται κατά κανόνα ενδονοσοκομειακά (δύσκολα ένας ασθενής που το περνά σαν γρίπη θα διαγνωστεί) και η αντιμετώπιση περιλαμβάνει υποστηρικτικά μέσα, κυρίως καλή ενυδάτωση του ασθενούς.

Υπάρχουν δύο αντιικά φάρμακα και μία ανοσοσφαιρίνη που χορηγούνται στο νοσοκομείο, όμως κανένα δεν έχει αποδειχθεί ότι βοηθά 100%. Ίσως καλύτερα αποτελέσματα να εμφανίζουν ασθενείς που έχουν λάβει ιντερφερόνη, το ένα από τα δύο αντιικά. Σε κάθε περίπτωση, η αντιμετώπιση γίνεται επί των συμπτωμάτων.

iStock

– Μπορεί η λοίμωξη αυτή να αφήσει μακροχρόνιες επιπλοκές;

Μπορεί να αφήσει τις επιπλοκές μιας μακροχρόνιας νοσηλείας, με βλάβες στα νεφρά ή στην κίνηση, τη λεγόμενη πολυνευροπάθεια της μονάδας.

Αν, βέβαια, ο ασθενής έχει περάσει εγκεφαλίτιδα είναι πιθανό να παραμείνει επιληψία. Εξάλλου, ανάλογα με την έκταση της βλάβης ένα σύμπτωμα της εγκεφαλίτιδας είναι η επιληψία που συχνά διακρίνεται με διαταραχή της συμπεριφοράς.

– Έχουμε λόγο να ανησυχούμε;

Οι νέοι και υγιείς άνθρωποι δεν έχουν λόγο να ανησυχούν για τον ιό του Δυτικού Νείλου. Ακόμα λιγότερο οι γονείς με μικρά παιδιά, αφού τα περισσότερα περνούν τη λοίμωξη ασυμπτωματικά.

Προσοχή απαιτείται σε παιδιά με υποκείμενα νοσήματα και πολύ περισσότερο σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, με ανοσοκαταστολή κ.λ.π.

Γεγονός είναι, πάντως, ότι καθώς τα περιστατικά ιού του Δυτικού Νείλου έχουν αυξηθεί σε σύγκριση με το παρελθόν και με το κουνούπι τίγρης να ενδημεί πλέον στην Ελλάδα, είναι σημαντικό να λαμβάνουμε τα μέτρα και να ακολουθούμε τις οδηγίες που δίνει ο ΕΟΔΥ.