Η ΠΡΩΤΗ ΒΡΕΤΑΝΙΔΑ ΠΟΥ ΑΠΕΚΤΗΣΕ ΜΩΡΟ ΕΠΕΙΤΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΜΗΤΡΑΣ
Η ακλόνητη επιθυμία, το μεγαλείο της αδελφικής αγάπης και οι πρωτοποριακές ιατρικές εξελίξεις χάρισαν σε μία Βρετανίδα τη μητρότητα έπειτα από μεταμόσχευση μήτρας.
Το μεγαλείο της αδελφικής αγάπης και οι θαυματουργές τεχνολογικές εξελίξεις στην ιατρική ήταν οι δύο καθοριστικοί παράγοντες που συνέβαλαν στο να έρθει, τον Φεβρουάριο του 2025, στον κόσμο ένα υγιέστατο μωρό, η μικρούλα Έιμι, την οποία οι γονείς της, η 36χρονη Γκρέις και ο 37χρονος Άνγκους, περίμεναν εδώ και τουλάχιστον 7 χρόνια.
Ο λόγος για το πρώτο παιδί που γεννήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο από μητέρα μέσω μεταμόσχευσης μήτρας. Τη μήτρα που στην Γκρέις δώρισε η ίδια της η αδερφή, όταν αποφάσισε με τον άνδρα της ότι δεν έχει σκοπό να αποκτήσει άλλα παιδιά.
Τι σημαίνει για μια γυναίκα να γεννιέται χωρίς μήτρα;
Η Γκρέις γεννήθηκε με μια σπάνια πάθηση, το σύνδρομο Mayer-Rokitansky-Küster-Hauser (MRKH), εξαιτίας της οποίας η μήτρα λείπει ή είναι υπανάπτυκτη, ωστόσο οι ωοθήκες είναι λειτουργικές. Όταν μεγάλωσε αρκετά ώστε να σκεφτεί το ενδεχόμενο να αποκτήσει παιδιά, η επιλογή που της δόθηκε από τους γιατρούς ήταν αυτή της παρένθετης μητρότητας ή της υιοθεσίας. Ωστόσο, για εκείνη το να αποκτήσει το δικό της μωρό ήταν «πραγματικά σημαντικό», όπως αποκαλύπτει μιλώντας στο BBC.
To 2018 οι επιστήμονες έλεγξαν κατά πόσο θα μπορούσαν να της μεταμοσχεύσουν τη μήτρα της μητέρας της για να μπορέσει να πραγματοποιηθεί αυτή η διαδικασία. Τέτοιες μεταμοσχεύσεις γίνονται από το 2014, αρχικά στη Σουηδία και έπειτα σε 135 ακόμα χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Κίνας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ινδίας και της Τουρκίας, φέρνοντας στον κόσμο περίπου 65 μωρά.
Ωστόσο, η μήτρα της γυναίκας αποδείχθηκε ακατάλληλη.
Έτσι, στα τέλη του 2019, προθυμοποιήθηκε να δωρίσει τη μήτρα της η αδερφή της, η Έιμι. Ήταν τότε που το ζευγάρι αποφάσισε πως αν αποκτούσε κόρη, θα την ονόμαζε προς τιμήν της έτσι. Ωστόσο, η πρώτη επέμβαση μεταμόσχευσης των αδελφών απέτυχε και στη συνέχεια φαινόταν αμφίβολη για αρκετά χρόνια, ειδικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid.
Η ομάδα των 30 γιατρών του νοσοκομείου Churchill στην Οξφόρδη προσπάθησε ξανά τον Φεβρουάριο του 2023 και 17 ώρες μετά κατάφερε να αφαιρέσει τη μήτρα της Έιμι και να τη μεταμοσχεύσει στην Γκρέις.
Το πρώτο σπουδαίο βήμα είχε μόλις γίνει. Μάλιστα, τότε ήταν η μοναδική επιτυχημένη μεταμόσχευση μήτρας στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο ερχομός της Έιμι μέσω μεταμόσχευσης μήτρας αλλάζει τα δεδομένα στη μητρότητα
Κατά τη διάρκεια των δύο ετών που ακολούθησαν, το ζευγάρι έκανε θεραπεία γονιμότητας, ενώ οι δύο αδελφές συμμετείχαν σε συνεδρίες συμβουλευτικής. Η Γκρέις είχε την πρώτη της περίοδο περίπου δύο εβδομάδες μετά τη μεταμόσχευση και έμεινε έγκυος στην πρώτη προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Όπως αναφέρει η χειρουργός που ηγήθηκε της ομάδας μεταμοσχεύσεων, Isabel Quiroga, η όλη διαδικασία εγκυμονούσε διάφορους κινδύνους και για τις δύο γυναίκες, όμως «η δημιουργία ζωής έκανε τη ζωή όλων καλύτερη – και δεν υπάρχει τίποτε σημαντικότερο από αυτό».
Η μικρούλα γεννήθηκε με καισαρική τομή και βάρος λίγο πάνω από 2 κιλά στο νοσοκομείο Queen Charlotte στο δυτικό Λονδίνο στις 27 Φεβρουαρίου 2025.
Όταν η Γκρέις την κράτησε για πρώτη φορά στην αγκαλιά της το συναίσθημα που βίωσε ήταν «απίστευτο» και «σουρεαλιστικό», όπως αποκαλύπτει η ίδια. «Ήταν συγκλονιστικό γιατί ποτέ δεν θα αφήσαμε τον εαυτό μας να πιστέψει πως θα καταφέρουμε να την έχουμε κοντά μας», λέει. «Ήταν πραγματικά υπέροχο».
Το ζευγάρι που ζει στο βόρειο Λονδίνο και έχει καταγωγή από τη Σκωτία ελπίζει τώρα να αποκτήσει ένα ακόμα παιδί χρησιμοποιώντας τη μεταμοσχευμένη μήτρα, όταν οι γιατροί δώσουν την έγκρισή τους.
Η ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΜΕΝΗ ΜΗΤΡΑ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΦΑΙΡΕΘΕΙ ΜΕΤΑ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΕΝΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ.
Έτσι, θα μπορέσει η Grace να σταματήσει να παίρνει καθημερινά τα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα που χρειάζεται αυτή τη στιγμή προκειμένου να διασφαλίσει ότι το σώμα της δεν θα απορρίψει τη μήτρα της αδερφής της. Η λήψη αυτών των φαρμάκων μπορεί να αυξήσει τους κινδύνους ανάπτυξης ορισμένων μορφών καρκίνου, ειδικά εάν ληφθούν για πολλά χρόνια. Η χειρουργός Isabel Quiroga λέει, πάντως, ότι αυτοί οι κίνδυνοι θα πρέπει να επιστρέψουν στην αρχική τους τιμή μόλις αφαιρεθεί η μήτρα.
Η δε χειρουργική ομάδα είπε στο BBC ότι μετά τη μεταμόσχευση της Γκρέις έχει πραγματοποιήσει άλλες τρεις μεταμοσχεύσεις μήτρας χρησιμοποιώντας νεκρούς δότες. Στόχος είναι να πραγματοποιήσουν συνολικά 15, ως μέρος μιας κλινικής δοκιμής.
Η γέννηση της Έιμι, βέβαια, ήταν μια ιδιαίτερα συγκινητική και για τους ίδιους τους γιατρούς. Μάλιστα, ο καθηγητής Ρίτσαρντ Σμιθ, χειρουργός γυναικολόγος στο Imperial College Healthcare, που ηγήθηκε της ομάδας μεταμόσχευσης, είπε ότι η γέννηση της Έιμι θα δώσει ελπίδα σε πολλές από τις 15.000 γυναίκες στο Ηνωμένο Βασίλειο που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία αλλά δεν έχουν λειτουργική μήτρα.
Ο ίδιος είναι επικεφαλής μιας φιλανθρωπικής οργάνωσης που ονομάζεται Womb Transplant UK, η οποία ανέλαβε τα έξοδα του NHS για την επέμβαση μεταμόσχευσης της Grace. Όλο το ιατρικό προσωπικό προσφέρθηκε να εργαστεί για τη διαδικασία αυτή εθελοντικά. (Για την ιστορία, η κάθε μεταμόσχευση κοστίζει περίπου 30.000 λίρες).
Η χειρουργική ομάδα έχει κρατική άδεια να πραγματοποιήσει συνολικά 15 μεταμοσχεύσεις μήτρας ως μέρος μιας κλινικής δοκιμής, πέντε με ζωντανούς και δέκα με νεκρούς δότες. Μέχρι στιγμής δεν έχουν γίνει γνωστές λεπτομέρειες για τις τρεις γυναίκες που έχουν λάβει μέχρι μήτρες από νεκρούς δότες οργάνων, πάντως για τέτοιες δωρεές απαιτείται επιπλέον συγκατάθεση από τις οικογένειες.