Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΚΟΛΟΝΟΣΚΟΠΗΣΗ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΙΟ ΕΥΚΟΛΗ ΜΕ ΑΥΤΑ ΤΑ TIPS

Η κολονοσκόπηση είναι μια εξέταση που απαιτεί μια ορισμένη προετοιμασία για να γίνει σωστά. Που σημαίνει την κατάποση ενός υγρού που μάλλον δεν το λες ευχάριστο. Ευτυχώς, μερικά tips κάνουν το «πριν» λίγο πιο εύκολο.

Έρχεται μία ωραία ημέρα, λίγο πριν ή λίγο μετά τα πενήντα σου χρόνια, που σου σφηνώνεται η ιδέα ότι πρέπει να κάνεις κολονοσκόπηση. Στην επιβάλλει ο γιατρός σου, η φίλη που εργάζεται Ευαγγελισμό και πολλά έχουν δει τα μάτια της, η ροή στον «τοίχο» της Google, που και ξέρει από πρώτο χέρι ότι έχεις εμμονή με την υγεία. Ας χρησιμοποιήσω πρώτο ενικό: Μισός αιώνας ζωής, ένας φίλος με «εύρημα» στην κολονοσκόπηση και τα φίδια με έζωσαν.

Το ραντεβού σε ιδιωτικό ιατρείο κλείστηκε για μια Πέμπτη, ώστε να μην πληγεί το πολύτιμο σαββατοκύριακο από το πριν και το μετά. «Οι οδηγίες στο mail σας», είπε η γραμματέας αυστηρά κι ένα παράλογο αίσθημα ανακούφισης με κυρίευσε. Ήταν σαν να είχα κάνει ήδη την εξέταση. Αυτό που συμβαίνει δηλαδή σε όλους τους αναβλητικούς τύπους σαν εμένα, που μόλις προγραμματίσουν κάτι, νιώθουν ότι έχουν κιόλας ξεμπερδέψει. Δεν είχα καν αρχίσει.

Τρεις μέρες πριν την κολονοσκόπηση

Οι οδηγίες για την προετοιμασία ήταν σαφείς: Δυο-τρεις μέρες πριν από την εξέταση ακολουθείς ειδική διατροφή. Η λίστα με τα ναι και τα όχι αναρτήθηκε στην πόρτα του ψυγείου. Αποφεύγονται γάλα, φρούτα με φλούδια, λαχανικά, όσπρια, ξηροί καρποί, ψωμί ολικής άλεσης, σουσάμι και κάθε είδους σπόρος. Το ενδεδειγμένο μενού απαρτίζεται από κρέας ή ψάρι, κοτόπουλο, βρασμένο αβγό, πατάτες, ζωμούς (αλλά χωρίς ίνες λαχανικών), ζελέ, κομπόστα, χαμομήλι, ρύζι, μακαρόνια και λευκό ψωμί.

iStock

Απόλυτα συνεπής –λόγω της νεύρωσής μου που έχει να κάνει με τη διατήρηση της υγείας– δεν έκανα ούτε μία παρασπονδία. «Ευκολάκι» η προετοιμασία», σκέφτηκα.

Η «κάθαρση»

Η επιμονή, η υπομονή, η στοχοπροσήλωση, αλλά κυρίως η εφευρετικότητα με βοήθησαν να τη βγάλω καθαρή όταν ήρθε η ώρα του καθαρτικού, που κατανάλωσα εκείνη την ίδια μέρα του απογευματινού μου ραντεβού με το κολονοσκόπιο. Στις έξι το πρωί άνοιξα το πρώτο από τα δύο μπουκαλάκια με το καθαρτικό. Διάβασα ξανά τις οδηγίες:

«Μεταφέρετε το περιεχόμενο στο κύπελλο. Προσθέστε νερό ή χυμό μήλου, τσάι ή χαμομήλι στο φάρμακο έως ότου το επίπεδο του διαλύματος φτάσει μέχρι την γραμμή ( περίπου 0,5 L). Πιείτε σταδιακά μέσα σε μία ώρα το υγρό που περιέχεται στο κύπελλο. Γεμίζετε το κύπελλο στη συνέχεια άλλες 5 φορές με νερό. Πίνετε. Με τον ίδιο τρόπο πίνετε και το 2ο μπουκαλάκι. Μέχρι τις δώδεκα το μεσημέρι να έχετε τελειώσει όλα τα υγρά. Δύο ώρες πριν το ραντεβού δεν πίνετε κανένα υγρό…

Να νικήσει η ειλικρίνεια; Το καθαρτικό δεν καταπίνεται ούτε με χυμό μήλου, ούτε με χαμομήλι, ούτε με τσάι… Τίποτα δεν μπορούσε να φτιάξει τη γεύση του φαρμάκου, που πρέπει να καταναλωθεί σε συγκεκριμένο χρόνο. Το κινητό πήρε φωτιά προς αναζήτηση συστάσεων από φίλους που είχαν κάνει κολονοσκόπηση. Κλειστά στόματα. Δεν θέλουν ούτε να το θυμούνται.

Συμβουλές για πρωτάρηδες

Με μία απροσδιόριστη αηδία στο στόμα από τις πρώτες γουλιές του εξωτικού «κοκτέιλ» –το είχα διαλύσει στον πολλά υποσχόμενο χυμό μήλου– επιδόθηκα σε ένα φρενήρες σερφάρισμα στο διαδίκτυο για να αντιγράψω ιδέες. Οι περισσότερες αναρτήσεις ήταν απλή αντιγραφή των γενικών συμβουλών.

– Tip #1: Πιες το με καλαμάκι

Και τότε, εύρηκα: Θα σωζόμουν με ένα καλαμάκι, που θα οδηγούσε το καθαρτικό όσο πιο βαθιά στο στόμα γινόταν, αποφεύγοντας όσο θα ήταν δυνατό επαφή με τους γευστικούς κάλυκες. Κρίμα που δεν υπήρχε κάποιος να βιντεοσκοπήσει την προσπάθεια, που συνοδευόταν από μία τεράστια γκάφα μορφασμών, αλλά και κινήσεων του κεφαλιού και του λαιμού προκειμένου το ακατανόμαστο υγρό να έρθει στη μικρότερη δυνατή επαφή με την κοιλότητα του στόματος.

iStock

– Tip #2: Το παγωμένο νερό βοηθάει

Επόμενη ανακάλυψη: Το νερό είναι ο ασφαλέστερος γευστικά διαλύτης και μάλιστα παγωμένο. Όσο πέφτει η θερμοκρασία, τόσο αυξάνεται η ανοχή στο φάρμακο.

– Tip #3: Κάνε πλάνο

Αλλά αυτό που βοήθησε περισσότερο να αντέξω και να πάρω άριστα στην προετοιμασία για την κολονοσκόπηση –κρίνοντας από τα σχόλια του γιατρού με το πέρας της εξέτασης– ήταν η στρατηγική που χάραξα: υπολόγισα και διαίρεσα τον χρόνο προετοιμασίας με την ποσότητα του υγρού που έπρεπε να καταναλώσω, έβαλα τα ξυπνητήρια στο κινητό και όταν αυτά έδιναν σήμα έπινα γουλιά-γουλιά το περιεχόμενο του παγωμένου ποτού. Σε αυτό το σημείο βοήθησε και η μικρή εμπειρία του διαλογισμού: Μια βουτιά στο Ικάριο, ένα μονοπάτι στην Πάρνηθα, η συνάντηση με τις φίλες έγιναν εικόνες που απομάκρυναν τη σκέψη από τη γεύση. Δούλεψε.

Γιατί τόση ταλαιπωρία πριν την κολονοσκόπηση;

«Για να καθαρίσει το έντερο και να έχει ο ενδοσκόπος την καλύτερη δυνατή εικόνα», απαντά ο Ιωάννης Παπανικολάου, Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας - Γαστρεντερολογίας. Με δικά μου λόγια: Αν δεν μπορεί να δει καλά ο ειδικός επεμβατικός γαστρεντερολόγος, αυξάνονται οι πιθανότητες να διαφύγουν ευρήματα τα οποία εν δυνάμει εξελίσσονται σε καρκίνο του παχέος εντέρου. Ακόμη, όταν δεν έχει γίνει σωστή προετοιμασία, ο καθαρισμός θα είναι ατελής και οι πιθανότητες ανίχνευσης πολυπόδων μειώνονται.

iStock

Γιατί κακά τα ψέματα: Ο κύριος λόγος που ένας άνθρωπος υποβάλλεται σε κολονοσκόπηση είναι η πρόληψη ή η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου. Η εξέταση όχι μόνο δίνει τη δυνατότητα ακριβούς διάγνωσης και επιβεβαίωσής της με λήψη βιοψιών, αλλά με την ενδοσκοπική αυτή μέθοδο αφαιρούνται επί τόπου ασυμπτωματικοί προκαρκινικοί πολύποδες.

Εντάξει, αλλά η επιστήμη της φαρμακολογίας δεν μπορεί να δημιουργήσει ένα καθαρτικό φιλικό προς τον χρήστη;

«Τα νεότερα σκευάσματα είναι πιο εύγεστα και κυρίως καταναλώνονται με μικρότερο όγκο υγρών. Η προετοιμασία σήμερα γίνεται με δύο λίτρα αντί για τέσσερα που απαιτούνταν», απαντά ο καθηγητής κύριος Παπανικολάου. Υπάρχουν και τα νέα από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού που μιλάνε για την κατάποση χαπιών αντί για υγρό, αλλά μάλλον θα περιμένουμε μέχρι να γίνουν συνήθης πρακτική παντού.

Μετά την κολονοσκόπηση

Όλα τα πριν ξεχνιούνται όταν το μετά δεν έχει δυσάρεστες ανακοινώσεις: «Δύο μικρά πολυποδάκια που αφαιρέθηκαν. Θα γίνει βιοψία, αλλά δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας». Είχα ακόμη τον φλεβοκαθετήρα στο δεξί μου χέρι και ένιωθα σαν να είχα μεθύσει γλυκά, όπως ένα σαββατόβραδο της εφηβείας μου. Δουλειά του αναισθησιολόγου το κοκτέιλ, που κράτησε μακριά κάθε ανάμνηση της ενδοσκόπησης.

Ήμουν στ’ αλήθεια ασφαλής στη διάρκεια της εξέτασης; Μάλλον ναι, καθώς η εξέλιξη της τεχνολογίας και η εμπειρία των γαστρεντερολόγων μειώνει τις επιπλοκές. Αλλά για να παραμείνω ασφαλής έπρεπε να καλέσω ταξί, γιατί οδήγηση και κολονοσκόπηση δεν πάνε μαζί.

Σε πέντε χρόνια πάλι.

Ευχαριστούμε τον Ιωάννη Παπανικολάου, Αναπληρωτή Καθηγητής Παθολογίας - Γαστρεντερολογίας, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Β' Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Ηπατογαστρεντερολογική Μονάδα, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Αττικόν».