Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΒΛΑΠΤΕΙ (ΠΟΙΚΙΛΟΤΡΟΠΩΣ) ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΑΣ

Η κλιματική κρίση απειλεί την υγεία δισεκατομμυρίων ανθρώπων, ειδικά εκείνων που συμβάλλουν λιγότερο στη δημιουργία του προβλήματος. Ποια είναι η λύση;

Μέχρι πριν λίγα χρόνια, τη θεωρούσαμε μακρινό σενάριο. Πιστεύαμε ότι είχαμε καιρό να αλλάξουμε την κατάσταση. Όπως όμως δείχνουν τα πράγματα, ούτε καιρό έχουμε ούτε θέληση, με αποτέλεσμα να βιώνουμε ήδη τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, όχι μόνο στο περιβάλλον, αλλά και στην υγεία μας.

Η έκθεση «Υγεία στην κλιματική έκτακτη ανάγκη – μια παγκόσμια προοπτική» του οργανισμού InterAcademy Partnership εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους η κλιματική κρίση επηρεάζει την υγεία μας, κάνοντας αναφορά στη θνησιμότητα και τη νοσηρότητα που σχετίζεται με τους καύσωνες, τα ακραία φαινόμενα (όπως πλημμύρες και ξηρασίες), τη μείωση της απόδοσης των καλλιεργειών, τις αλλαγές στην κατανομή των ζωονόσων, τις πυρκαγιές και την έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Για την ολοκλήρωσή της χρειάστηκαν τρία χρόνια και πάνω από 80 επιστήμονες.

«Δισεκατομμύρια άνθρωποι κινδυνεύουν, γι’ αυτό χρειάζεται να δράσουμε προς όφελος της υγείας και της ισότητας στην υγεία», δήλωσε ο Robin Fears, ένας από τους συγγραφείς της.

Οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στην υγεία

Οι καρδιαγγειακές και αναπνευστικές παθήσεις, οι νόσοι που μεταδίδονται μέσω της τροφής ή του νερού, ο υποσιτισμός και η ψυχική υγεία είναι παράμετροι της υγείας που επηρεάζονται από την κλιματική αλλαγή. Υπάρχει, επίσης, αυξανόμενος κίνδυνος αναγκαστικής μετανάστευσης με τις όποιες αρνητικές συνέπειες αυτή έχει για την υγεία.

Άρθρο στο Nature Climate Change αναφέρει, για παράδειγμα, ότι το ⅓ των θανάτων που σχετίζονται με τις υψηλές θερμοκρασίες τις τελευταίες δεκαετίες μπορεί να αποδοθεί στην κλιματική αλλαγή. Επιπλέον, η υπερβολική έκθεση στη ζέστη θα μειώσει την ικανότητα σωματικής εργασίας και περίπου ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι αναμένεται να μην μπορούν να εργαστούν με ασφάλεια κάποιους μήνες του έτους (ακόμη και στη σκιά).

«Πολιτικές και δράσεις που περιορίζουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ωφελούν την υγεία βραχυπρόθεσμα», λέει ο Andrew Haines, Καθηγητής Περιβαλλοντικής Αλλαγής και Δημόσιας Υγείας στο London School of Hygiene & Tropical Medicine.

iStock

Για παράδειγμα, σημαντικό ποσοστό της συνολικής επιβάρυνσης της υγείας οφείλεται στα αιωρούμενα σωματίδια και τα αέρια του θερμοκηπίου, που έχουν αρκετές κοινές πηγές εκπομπής (π.χ. τα ορυκτά καύσιμα). Η σταδιακή κατάργηση αυτών των ανθρωπογενών πηγών ατμοσφαιρικής ρύπανσης προβλέπεται να αποτρέψει εκατομμύρια πρόωρους θανάτους.

Η κλιματική αλλαγή ήδη επηρεάζει την επισιτιστική ασφάλεια. Τα διατροφικά μοντέλα με αυξημένη κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και οσπρίων και μειωμένη πρόσληψης κόκκινου κρέατος θα επέτρεπαν σημαντικές μειώσεις στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, καθώς και μείωση των απαιτήσεων σε νερό και γη. Επίσης, θα μειωνόταν ο κίνδυνος εμφάνισης αρκετών μη μεταδοτικών νόσων, όπως οι καρδιακές παθήσεις.

Επιπλέον, η δράση για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής θα μπορούσε να περιορίσει την εξάπλωση μολυσματικών ασθενειών. Για παράδειγμα, ο πληθυσμός που κινδυνεύει από δάγκειο πυρετό και ελονοσία μπορεί να αυξηθεί έως και 4,7 δισ. άτομα έως το 2070 σε σχέση με το 1970-99, ιδιαίτερα σε πεδιάδες και αστικές περιοχές.

iStock

Ποιος πληρώνει το τίμημα

Η έκθεση τονίζει ότι η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την υγεία όλων των ανθρώπων, αλλά οι όποιες επιπτώσεις δεν κατανέμονται δίκαια. «Επιβαρύνονται περισσότερο τα άτομα που ζουν στο περιθώριο ή ομάδες από τα πιο χαμηλά κοινωνικοοικονομικά στρώματα. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής επιδεινώνουν τις ανισότητες και τις αδικίες που ήδη βιώνουν ευάλωτοι πληθυσμοί», λέει η Sherilee Harper, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα. Κάτι που έρχεται να προστεθεί στο ότι ο τόπος και οι συνθήκες κατοικίας σου μπορεί να σου στερήσουν μέχρι και 30 χρόνια ζωής.

Μάλιστα, αν και οι κοινωνικά, πολιτικά και γεωγραφικά αποκλεισμένες ομάδες διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ωστόσο δεν εκπροσωπούνται επαρκώς σε φορείς και στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.