Η ΕΞΕΤΑΣΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΞΕΡΑΜΕ ΠΩΣ ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ ΓΙΑ ΤΗ ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ

Ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός γιατρών και ερευνητών προτείνουν να περάσουμε σε έναν νέο τρόπο ελέγχου της χοληστερόλης, ο οποίος θεωρείται πιο ενδεικτικός πιθανού κινδύνου από ό,τι τσεκάρουμε συνήθως.

Σε έναν κόσμο όπου οι καρδιαγγειακές ασθένειες είναι η αιτία 56.000 θανάτων κάθε μέρα, δηλαδή ενός ανθρώπου κάθε 1,5 δευτερόλεπτα), και με το σύνολο των πασχόντων να έχει παρουσιάσει αύξηση της τάξεως του 60% από το 1990 (12.100.000) έως το 2021 (20.500.000), ερευνητές προσπαθούν να βρουν πιο εξελιγμένους και έγκυρους τρόπους πρόγνωσης. Πέραν της «καλής» και της «κακής» χοληστερόλης, των οποίων οι τιμές είναι το «ευαγγέλιο» των καρδιολόγων, εδώ και δεκαετίες.

Μέσα στα χρόνια δοκιμάστηκαν διάφορες άλλες θεωρίες. Η τιμή της HDL-καλής χολησερόλης (λιποπρωτεΐνες υψηλής πυκνότητας) και της LDL-κακής χοληστερόλης (λιποπρωτεΐνες χαμηλής πυκνότητας) συνδυάστηκε με την ολική και τα τριγλυκερίδια (υπάρχουν στις λιποπρωτεΐνες μέσης και πολύ χαμηλής πυκνότητας), για να προσδιοριστεί αν υπάρχει κίνδυνος ή όχι.

Έπειτα προστέθηκε στην εξίσωση η λιποπρωτεΐνη Lpa και έπειτα η θυρεοτρόπος ορμόνη, THS, ενώ πάντα λαμβάνονταν υπ’ όψιν η κληρονομικότητα (κατ’ αρχάς κριτήριο όσων μας συμβαίνουν) και ο τρόπος ζωής (άσκηση, διατροφή, κάπνισμα κ.ά.).

Τώρα, ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός γιατρών και ερευνητών προτείνουν πως μάλλον ήρθε η ώρα να αφήσουμε πίσω τις παλιές συνήθειες και να περάσουμε σε έναν νέο τρόπο ελέγχου της χοληστερόλης: Τη μέτρηση της απολιποπρωτεΐνης Β («apoB»).

Είναι πολλοί πια αυτοί που επιμένουν ότι πρόκειται για δυνητικά πιο ακριβή δείκτη κινδύνου καρδιακής προσβολής.

Τι είναι η απολιποπρωτεΐνη Β

Η έρευνα δείχνει ότι ο καρδιακός κίνδυνος καθορίζεται από τον αριθμό και τον τύπο των σωματιδίων χοληστερόλης στο αίμα. Όχι τόσο από την ίδια τη χοληστερόλη.

iStock

Υπάρχουν αυξανόμενα στοιχεία τις τελευταίες δεκαετίες που δείχνουν πως η μέτρηση του αριθμού των σωματιδίων apoB στο αίμα προβλέπει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο με μεγαλύτερη ακρίβεια, από ό,τι η τυπική εξέταση καλής/κακής χοληστερόλης. Παρ’ όλα αυτά, οι τρέχουσες κατευθυντήριες οδηγίες το προσφέρουν μόνο ως επιλογή για ορισμένους ασθενείς υψηλού κινδύνου.

Γιατί είναι σημαντικός ο αριθμός της απολιποπρωτεϊνης Β

Η χοληστερόλη είναι μια λιπαρή ουσία. Δεν είναι υδατοδιαλυτή. Έτσι –όπως και τα τριγλυκερίδια– μεταφέρεται με μικρά σωματίδια που είναι γνωστά ως λιποπρωτεΐνες. Δηλαδή, οι λιποπρωτεΐνες είναι μεταφορείς της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων.

Όπως αναφέρει μεγάλο μικροβιολογικό και ερευνητικό εργαστήριο της Αθήνας «η υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη (HDL ή «καλή χοληστερόλη») παίρνει τη χοληστερόλη από τους ιστούς και τη μεταφέρει πίσω στο ήπαρ, είτε για ανακύκλωση, είτε για απέκκριση στη χολή. Δεδομένου ότι η HDL λειτουργεί για να απαλλαγεί ο οργανισμός από την περίσσεια χοληστερόλης, είναι προτιμότερο τα επίπεδα της HDL να είναι υψηλά.

iStock

»Η χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη (LDL ή «κακή χοληστερόλη») μεταφέρει επίσης την περίσσεια χοληστερόλης, έχει όμως την τάση να τη μεταφέρει στις αρτηρίες και μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη της αθηροσκλήρωσης. Έτσι, είναι καλύτερο να είναι χαμηλά επίπεδα της LDL ώστε να μειώνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης αθηρωματικής νόσου».

Οι απολιποπρωτεΐνες είναι πρωτεϊνικά συστατικά των λιποπρωτεϊνών. Δύο, οι apoΑ και apoB, εξυπηρετούν σημαντικές λειτουργίες ελέγχου χοληστερόλης στο σώμα.

Η apoB είναι πρωτεΐνη στο εξωτερικό των σωματιδίων που μεταφέρουν LDL. Όπως οι επιστήμονες αποκτούν μια καλύτερη κατανόηση για τις καρδιακές παθήσεις/νόσους, παρατηρούν πως τα σωματίδια apoB μπορεί να κολλήσουν στο αρτηριακό τοίχωμα, να προκαλέσουν πάχυνση και, τελικά, αθηρωματικές πλάκες. Ως εκ τούτου, ο συνολικός αριθμός τους φαίνεται να έχει μεγαλύτερη σημασία από τη συνολική ποσότητα χοληστερόλης που μεταφέρουν.

Οι επικίνδυνες ενδείξεις χοληστερόλης

Αν δυο άνθρωποι έχουν την ίδια χοληστερόλη, πιο επικίνδυνη είναι η συνθήκη αυτού που έχει περισσότερα σωματίδια να προσκολλώνται στο αρτηριακό τοίχωμα. Επίσης, μπορεί κάποιος να έχει φυσιολογικά επίπεδα «κακής» χοληστερόλης και να παθαίνει καρδιακή προσβολή επειδή έχει μεγαλύτερη τιμή στην απολιποπρωτεΐνη Β.

Καθηγητής καρδιολογίας στo Νorthwestern University τόνισε στην Washington Post ότι η σχετική εξέταση μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντική σε άτομα κάτω των 40 χρόνων, καθώς οι νεότεροι άνθρωποι με ασυμφωνία μεταξύ επιπέδων apoB και φυσιολογικής LDL διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου.