Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ-ΚΑΡΔΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΜΦΙΔΡΟΜΗ: ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΥΤΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΕΞΙΑ ΣΟΥ;

Δεν επηρεάζει μόνο ο εγκέφαλος τον τρόπο που νιώθουμε, μα και η καρδιά τον τρόπο που σκεφτόμαστε. Πώς θα αξιοποιήσουμε αυτή τη γνώση για να ζούμε καλύτερα;

Από τότε που οι επιστήμονες ξεκίνησαν να μελετούν τα μονοπάτια επικοινωνίας μεταξύ εγκεφάλου και καρδιάς, η προσέγγισή τους υπήρξε κατά κύριο λόγο μονόπλευρη: Επικεντρώνονταν, δηλαδή, στον τρόπο που η καρδιά αντιδρά στις εντολές του εγκεφάλου. Με την πάροδο των ετών, όμως, γίνεται όλο και πιο εμφανές ότι η επικοινωνία αυτή είναι δυναμική, εξελισσόμενη, με το ένα όργανο να επηρεάζει διαρκώς τη λειτουργία του άλλου.

Η έρευνα σήμερα δείχνει ότι η καρδιά επικοινωνεί με τον εγκέφαλο με τέσσερις βασικούς τρόπους:

• Νευρολογικά (μέσω της μετάδοσης νευρικών ερεθισμάτων)
• Βιοχημικά (μέσω ορμονών και νευροδιαβιβαστών)
• Βιοφυσικά (μέσω κυμάτων πίεσης)
• Ενεργειακά (μέσω αλληλεπιδράσεων ηλεκτρομαγνητικού πεδίου)

Η επικοινωνία μέσω αυτών των αγωγών επηρεάζει σημαντικά τη δραστηριότητα του εγκεφάλου. Επιπλέον, η έρευνα αποδεικνύει ότι τα μηνύματα που στέλνει η καρδιά στον εγκέφαλο μπορούν να επηρεάσουν τη συνολική μας απόδοση. Όπως χαρακτηριστικά είχαν πει οι ερευνητές John και Beatrice Lacey, από τους πρώτους που ασχολήθηκαν με τη συγκεκριμένη υπόθεση, «η καρδιά επικοινωνεί με τον εγκέφαλο με τρόπους που επηρεάζουν σημαντικά τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε και αντιδρούμε στον κόσμο».

Τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι αυτά που ξέραμε δεν ισχύουν: ο εγκέφαλος πράγματι διεγείρεται από εξωτερικά ερεθίσματα, ενεργοποιώντας π.χ. την αντίδραση πάλης ή φυγής όταν αισθανθεί κίνδυνο, και προκαλώντας ταχυπαλμία ή ηρεμώντας μας σε στιγμές γαλήνης.

Οι σύγχρονες τεχνολογίες επεξεργασίας σήματος, όμως, που έχουν τη δυνατότητα να ανακτούν διαρκώς δεδομένα από φυσιολογικές διεργασίες όπως ο καρδιακός ρυθμός, η αρτηριακή πίεση και η νευρική δραστηριότητα, αποδεικνύουν ότι οι βιολογικές διεργασίες που συμβαίνουν μέσα μας ποικίλλουν με πολύπλοκους και μη γραμμικούς τρόπους.

Η βέλτιστη λειτουργία του οργανισμού μας, δηλαδή, είναι αποτέλεσμα συνεχών, δυναμικών, αμφίδρομων αλληλεπιδράσεων μεταξύ πολλαπλών νευρικών, ορμονικών και μηχανικών συστημάτων, που είναι αλληλένδετα –και ποτέ στατικά– σε οργανικό και ψυχολογικό επίπεδο.

Έχουμε, λοιπόν, να μιλάμε για ένα εγγενές καρδιακό νευρικό σύστημα που επηρεάζει τη δραστηριότητα στις περιοχές του μετωπιαίου και κινητικού φλοιού του εγκεφάλου, επηρεάζοντας ψυχολογικούς παράγοντες όπως τα επίπεδα προσοχής, η ανταπόκρισή μας στο κίνητρο, η αντιληπτική ευαισθησία μας και η συναισθηματική επεξεργασία. Όλα αυτά αποτελούν σήμερα αντικείμενα μελέτης της νευροκαρδιολογίας.

iStock

Πώς η σύνδεση εγκεφάλου-καρδιάς θα ενισχύσει τη σωματική και ψυχική ευεξία σου;

Την απάντηση επιχειρεί να δώσει ο Dr. Joe Dispenza, ερευνητής και συγγραφέας, ο οποίος λέει: «Εκεί που τοποθετείς την προσοχή σου τοποθετείς την ενέργειά σου». Επιμένει, λοιπόν, πως όταν ένας άνθρωπος καταφέρνει να χαλαρώνει, να ηρεμεί, να ανοίγεται, να επικεντρώνεται στην καρδιά του, να ρυθμίζει την αναπνοή του, τότε μπορεί σταδιακά να φτάσει σε μία ανώτερη συναισθηματική κατάσταση. Καλά κατάλαβες: αναφέρεται στον διαλογισμό.

Τότε, όταν δηλαδή η καρδιά είναι χαλαρή και πιο ανοιχτή, ενεργοποιείται και ο εγκέφαλος μέσω του παρασυμπαθητικού συστήματος. «Αυτή η εποικοδομητική, συνεκτική συχνότητα που συμβαίνει μεταξύ αυτών των δύο κέντρων δημιουργεί στη συνέχεια υψηλότερα πλάτη ενέργειας, προκαλώντας αφύπνιση στον εγκέφαλο και το σώμα», λέει ο ίδιος.

«Ως εκ τούτου, η καρδιά ενημερώνει τον εγκέφαλο ότι είναι ασφαλές να δημιουργήσει, να αφυπνιστεί και να μετατοπίσει τη συνείδησή του από την απλή επιβίωση. Όταν συμβαίνει αυτό, ανακαλύπτουμε νέες δυνατότητες γιατί δεν είμαστε πλέον παγιδευμένοι σε περιορισμένα συναισθήματα επιβίωσης. Η καρδιά λέει στον εγκέφαλο: Γεια, είμαι το δημιουργικό κέντρο. Βγες από την αναλυτική σου σκέψη για να αρχίσουμε να ονειρευόμαστε νέες δυνατότητες, για να αλλάξουμε και να επεκτείνουμε τη ζωή σου. Αυτή η ενέργεια είναι ταυτόχρονα εξαιρετικά εξειδικευμένη και ραφιναρισμένη, μα ταυτόχρονα και υπέροχα απλή».

Για να βρεθούμε σε αυτή την κατάσταση, βέβαια, χρειάζεται να μη βιώνουμε διαρκώς στρες, να μη νιώθουμε συνεχώς απειλή ή ανησυχία για το μέλλον. Χρειάζεται να ζούμε στο παρόν, με καρδιά ανοιχτή και γεμάτη ενέργεια. Ο διαλογισμός είναι ίσως η μόνη διαθέσιμη μέθοδος στον δυτικό κόσμο για να το πετύχουμε αυτό.

iStock

«Δεν χρειάζεσαι κάτι έξω από εσένα για να νιώσεις αγάπη»

Με τον Dr. Dispenza φαίνεται να συμφωνεί και η διατροφολόγος και συγγραφέας Kimberly Snyder, η οποία χαρακτηρίζεται ως «πρωτοπόρος σε θέματα ευεξίας». Σε συνέντευξή της σε δημοφιλή εκπομπή, η Snyder δίνει έμφαση στη νοημοσύνη της καρδιάς και στο πώς καλλιεργώντας τη σύνδεση καρδιάς-εγκεφάλου μπορούμε να βελτιώσουμε την αυτοσυγκέντρωσή μας, να μετριάσουμε το στρες και να οξύνουμε τη διαίσθησή μας.

Και εκείνη μας καλεί να «ανοίξουμε» την καρδιά μας: «Υπάρχει αυτό το κέντρο ισχύος μέσα μας που όταν αρχίζουμε να αφυπνίζουμε μας δίνει ενέργεια, καλύτερη υγεία, βαθύτερες σχέσεις που όλοι αναζητάμε. Αρκεί να στρέψουμε την προσοχή μας στην καρδιά μας. Έρευνα που δημοσιεύεται στην American Journal of Cardiology δείχνει ότι αυτό και μόνο αρχίζει να επανασυνδέει το νευρικό μας σύστημα. Η καρδιά στέλνει περισσότερα σήματα στον εγκέφαλο και αυτό αλλάζει τις αντιλήψεις μας. Το επόμενο που αλλάζει είναι οι σκέψεις μας. Έπειτα τα συναισθήματά μας, η απόκρισή μας στο στρες. Και έτσι, τελικά, αλλάζουμε τη ζωή μας. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν το γνωρίζουν αυτό! Κι όμως, είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο, ενώ αποδεικνύεται και βιωματικά. Απλά δοκίμασέ το!»