Η ΑΝΕΛΠΙΣΤΗ ΔΡΑΣΗ ΕΝΟΣ ΓΝΩΣΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ

Σύμφωνα με νέα μελέτη, ένα διαδεδομένο φάρμακο για καρδιακές παθήσεις ενδέχεται να έχει θετική επίδραση σε περιπτώσεις ασθενών με βίαιη συμπεριφορά.

Οι β-αναστολείς (βήτα αναστολείς ή βήτα αποκλειστές) είναι κατηγορία φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση μη φυσιολογικών καρδιακών ρυθμών και για την προστασία της καρδιάς από δεύτερο έμφραγμα του μυοκαρδίου μετά από ένα πρώτο. Χρησιμοποιούνται ευρέως και για τη θεραπεία της υψηλής αρτηριακής πίεσης (υπέρταση). Πλέον, δεν είναι η πρώτη επιλογή για την αρχική θεραπεία.

Πρόκειται για ανακάλυψη του Σκοτσέζου γιατρού και φαρμακολόγου Sir James Black (1924–2010), που του είχε δώσει το Νόμπελ της Ιατρικής το 1988 (ήταν ένας από τους τρεις επιστήμονες που το μοιράστηκαν εκείνη τη χρονιά, για ανακαλύψεις σχετικές με φάρμακα).

Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα των διεθνών βραβείων για πολιτισμικά και επιστημονικά επιτεύγματα, «πολλές από τις διαδικασίες του σώματος ελέγχονται από ουσίες γνωστές ως ορμόνες. Αυτές απορροφώνται από τα κύτταρα των υποδοχέων στην επιφάνεια του κυττάρου. Η ορμόνη που λέγεται αδρεναλίνη, κάνει την καρδιά να διοχετεύει αίμα πιο δυνατά και την αρτηριακή πίεση να αυξάνεται».

Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, ο James Black ανέπτυξε τη δραστική ουσία προπρανολόλη, έναν β-αναστολέα με ηρεμιστική δράση για την καρδιά, που εμποδίζει τον υποδοχέα της αδρεναλίνης. Η ανακάλυψή της είχε χαιρετιστεί ως μεγάλη ανακάλυψη στη θεραπεία των καρδιακών παθήσεων. Έγινε το φάρμακο με τις περισσότερες πωλήσεις στον κόσμο.

Τα «παράπλευρα οφέλη» και η σχέση με τις ορμόνες

Η ικανότητα που έχουν οι β-αναστολείς να διαταράσσουν τη δραστηριότητα ορμονών όπως η αδρεναλίνη και η νοραδρεναλίνη βοηθά εδώ και μισό αιώνα ασθενείς με καρδιαγγειακά προβλήματα να διαχειριστούν τους μη φυσιολογικούς καρδιακούς ρυθμούς. Επίσης, έχουν προστεθεί σε ουκ ολίγες θεραπείες, από το γλαύκωμα έως την ημικρανία.

Ενδεχομένως η πιο ενδιαφέρουσα χρήση να έχει να κάνει με το άγχος και το PTSD (διαταραχή τραύματος και μετατραυματικού στρες). Ο τρόπος που επιδρούν οι β-αναστολείς σε ορμόνες πιστεύεται πως μπορεί να είναι χρήσιμος για τη θεραπεία ποικίλων προβλημάτων συμπεριφοράς.

iStock

Νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο PLOS Medicine, δείχνει πως η δράση τους μπορεί να μειώσει την επιθετικότητα και τη βίαιη συμπεριφορά. Στη μελέτη λήφθηκαν υπόψη αρχεία υγείας 1.400.000 ασθενών που λαμβάνουν β-αναστολείς, Κάθε ασθενής παρακολουθήθηκε για έως και 8 χρόνια. Οι ερευνητές εστίασαν σε συσχετίσεις μεταξύ της χρήσης βήτα-αναστολέων και ψυχιατρικών προβλημάτων, βίαιου εγκλήματος και αυτοκτονικής συμπεριφοράς.

Από την καρδιά στη βίαιη συμπεριφορά

Οι επιστήμονες εξεπλάγησαν όταν διαπίστωσαν πως δεν υπήρχαν ενδείξεις ότι η χρήση τους είναι αποτελεσματική στη μείωση του άγχους, τουλάχιστον σε όσους έκαναν εισαγωγές σε νοσοκομεία για προβλήματα σχετικά με το στρες.

Φάνηκε ωστόσο ότι το φάρμακο θα μπορούσε να συνδέεται με 13% χαμηλότερο κίνδυνο κατηγοριών για βίαιο έγκλημα.

«Οι β-αναστολείς συσχετίστηκαν με μειωμένες βίαιες ποινικές κατηγορίες σε άτομα με ψυχιατρικές διαταραχές», δήλωσε η Seena Fazel, ερευνήτρια του University of Oxford που πήρε μέρος στη μελέτη. Τόνισε το εξής: «Η χρήση του φαρμάκου για τη διαχείριση της επιθετικότητας και της βίας θα μπορούσε να βελτιώσει τα αποτελέσματα των ασθενών».

Οι συγγραφείς σημείωσαν ότι είναι χρήσιμο να ενημερωθούν μελλοντικές έρευνες για πιθανές νέες χρήσεις των κοινών φαρμάκων για την καρδιά.

«Τα ευρήματα μας ωθούν να σκεφτούμε πιθανές θεραπευτικές οδούς, προτείνοντας επομένως να διερευνηθεί περαιτέρω η χρήση β-αναστολέων για τον έλεγχο της επιθετικότητας και της βίας».

Το πώς οι β-αναστολείς μπορούν να επηρεάσουν επιθετικές συμπεριφορές είναι ακόμα ασαφές. Οι ερευνητές εικάζουν πως παίζει ρόλο μια σειρά από πιθανούς μηχανισμούς. Εάν επικυρωθούν τα ευρήματα, αυτά τα φάρμακα θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμα στη διαχείριση της επιθετικότητας σε ψυχιατρικούς ασθενείς.