Η ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ ΣΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΜΑΣ ΚΑΝΕΙ ΑΝΤΙΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΥΣ

Μπορεί η ποιότητα του αέρα στον εργασιακό χώρο να επηρεάσει τις νοητικές μας λειτουργίες; Νέα στοιχεία από το Harvard δείχνουν ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση στους εσωτερικούς χώρους μπορεί να ρίξει σημαντικά τις επιδόσεις μας.

Μπαίνεις σε ένα γραφείο με καινούργια έπιπλα, ευχάριστη διακόσμηση, φρεσκοβαμμένο. Πώς καταστρέφεις την –κατά γενική ομολογία– όμορφη αυτή εικόνα; Κάνεις ένα μεταπτυχιακό στην περιβαλλοντική υγεία και μετά σκέφτεσαι πόσο επιβαρυμένη είναι η ατμόσφαιρα στον χώρο αυτό (δυστυχώς, εξίσου επιβαρυμένη είναι η ατμόσφαιρα και στο σπίτι μας). Ναι, μετά το μεταπτυχιακό μου άλλαξε τελείως ο τρόπος σκέψης μου. Το ερώτημα είναι: Πώς αυτή η ατμοσφαιρική ρύπανση επηρεάζει την υγεία μας;

«Ίσως να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ο αέρας σε έναν αστικό δρόμο με μέτρια κίνηση μπορεί στην πραγματικότητα να είναι πιο καθαρός από τον αέρα στον χώρο μας. Ορισμένοι βλαβεροί ατμοσφαιρικοί ρύποι μπορεί να υπάρχουν σε υψηλότερες συγκεντρώσεις σε εσωτερικούς χώρους παρά σε εξωτερικούς. Αν και παλαιότερα δινόταν λιγότερη προσοχή στην ατμοσφαιρική ρύπανση σε εσωτερικούς χώρους, τα τελευταία χρόνια οι απειλές από την έκθεση σε αυτήν έχουν γίνει πιο εμφανείς», αναφέρει η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος στην ιστοσελίδα της.

Με δεδομένο, λοιπόν, ότι πολλοί περνάμε μεγάλο μέρος του εργασιακού μας χρόνου σε χώρους με κλειστές πόρτες και παράθυρα, αντιλαμβανόμαστε πόσο εκτεθειμένοι ενδεχομένως να είμαστε.

Ατμοσφαιρική ρύπανση & νοητικές λειτουργίες

Η ποιότητα του αέρα στο γραφείο ή στο σπίτι (μιας και διανύουμε εποχές τηλεργασίας) μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στη γνωστική λειτουργία μας, αναφέρει πρόσφατη έρευνα της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Harvard. Όπως συμπέραναν οι επιστήμονες, η επιβαρυμένη ατμόσφαιρα είχε ως αποτέλεσμα να μειωθεί ο χρόνος απόκρισης και η ικανότητα συγκέντρωσης των συμμετεχόντων και να επηρεαστεί αρνητικά η παραγωγικότητά τους.

Η μελέτη, που διήρκησε έναν χρόνο, περιλάμβανε 300 περίπου υπαλλήλους γραφείου διαφορετικών ειδικοτήτων (δικηγόροι, μηχανικοί κ.ά.) από έξι χώρες (Κίνα, Ινδία, Μεξικό, Ταϊλάνδη, Ηνωμένο Βασίλειο, Ηνωμένες Πολιτείες). Οι συμμετέχοντες ήταν μεταξύ 18 και 65 ετών, δούλευαν τουλάχιστον τρεις ημέρες την εβδομάδα σε κάποιο κτιριακό συγκρότημα γραφείων και είχαν μόνιμο πόστο εργασίας.

Η ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΡΥΘΜΟΥ ΕΞΑΕΡΙΣΜΟΥ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΣΕ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΔΟΣΕΩΝ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ.

Τα συμπεράσματα των ερευνητών, που δημοσιεύονται στο περιοδικό Environmental Research Letters, αναφέρουν ότι αυξημένες συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων PM2.5 (σωματίδια με διάμετρο μικρότερη των 2,5 μίκρο, με κάθε μίκρο να ισούται με 0,001 του χιλιοστού) και χαμηλά ποσοστά αερισμού, άρα αυξημένες συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα (CO₂), συσχετίστηκαν με αυξημένους χρόνους απόκρισης και μειωμένη ακρίβεια σε μια σειρά γνωστικών τεστ. Μάλιστα, οι επιπτώσεις αυτές παρατηρήθηκαν σε συγκεντρώσεις που θεωρούνται συνηθισμένες σε εσωτερικούς χώρους.

iStock

«Τα ευρήματα δείχνουν ότι οι αυξήσεις στα επίπεδα PM2.5 σχετίζονται με οξείες μειώσεις στη γνωστική λειτουργία. Είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε αυτές τις βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις σε νεότερους ενήλικες», δήλωσε ο Jose Guillermo Cedeño Laurent, ερευνητής στο Τμήμα Περιβαλλοντικής Υγείας και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης. «Η μελέτη επιβεβαιώνει, επίσης, πώς τα χαμηλά ποσοστά αερισμού επηρεάζουν αρνητικά τη γνωστική λειτουργία. Η κακή ποιότητα της ατμόσφαιρας σε εσωτερικούς χώρους φαίνεται να επηρεάζει την υγεία και την παραγωγικότητα περισσότερο από ότι πιστεύαμε μέχρι τώρα», συμπληρώνει.

Παλαιότερη έρευνα του 2016, από την ίδια σχολή, δημοσίευσε παρόμοια αποτελέσματα, εστιάζοντας στα επίπεδα CO₂. Οι συμμετέχοντες επαναλάμβαναν για έξι μέρες το ίδιο τεστ ικανότητας επίλυσης προβλημάτων, ενώ στον χώρο επικρατούσαν διαφορετικές συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα και πτητικών οργανικών ενώσεων (VOCs). Καθώς τα επίπεδα CO₂ αυξάνονταν, οι βαθμολογίες των ατόμων μειώνονταν και το ίδιο συνέβη κατά την αύξηση των επιπέδων των πτητικών οργανικών ενώσεων.

«Παρατηρήσαμε εντυπωσιακές επιπτώσεις στην απόδοση λήψης αποφάσεων, όταν το μόνο που κάναμε ήταν μικρές προσαρμογές στην ποιότητα του αέρα στο κτίριο. Μάλιστα, οι συνθήκες δεν ήταν ακραίες, θα μπορούσαν να επικρατούν στα περισσότερα κτίρια, αν όχι όλα», δήλωσε ο Joseph Allen, καθηγητής στο Harvard T.H. Chan School of Public Health, που ηγήθηκε της μελέτης.

Unsplash Yustinus Tjiuwanda

Ανοίξτε το παράθυρο!

Αφού, λοιπόν, οι ατμοσφαιρικοί ρύποι στους χώρους εργασίας επηρεάζουν τις γνωστικές μας λειτουργίες, τι μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε την κατάσταση;

Βιβλιογραφική ανασκόπηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Διεθνούς Εταιρείας για την Ποιότητα του Αέρα και το Κλίμα σε Εσωτερικούς Χώρους αναφέρει ότι η αύξηση του ρυθμού εξαερισμού στα σχολεία μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση των επιδόσεων των μαθητών. Με άλλα λόγια, ανοίγουμε τα παράθυρα (αρκεί βέβαια να μην βρισκόμαστε σε περιοχή με σοβαρή ατμοσφαιρική ρύπανση ή ηχορύπανση) ή έστω την εσωτερική πόρτα μιας αίθουσας. Η ανανέωση του αέρα φαίνεται να κρατά το μυαλό λίγο πιο καθαρό και ίσως βοηθήσει στη λήψη καλύτερων αποφάσεων και στη… γέννηση περισσότερων ιδεών.