Η ΑΠΡΟΣΜΕΝΗ ΟΥΣΙΑ ΠΟΥ ΣΤΑΜΑΤΑΕΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΚΑΡΚΙΝΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ

Είναι δυνατόν ένας εισπνεόμενος παράγοντας να σταματήσει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων; Αυτό ερευνούν επιστήμονες, εστιάζοντας σε ώριμα φρούτα.

Το ανθρώπινο γονιδίωμα κωδικεύει περίπου 400 οσφρητικούς υποδοχείς, ενώ περιλαμβάνει και περίπου 600 ψευδογονίδια οσφητικών υποδοχέων. Το σύνολο δίνει μια από τις μεγαλύτερες οικογένειες γονιδίων που υπάρχουν στον άνθρωπο και ένα εξαιρετικό πεδίο έρευνας, ώστε να διαπιστωθεί κατά πόσο η σύνδεση οσμών και γονιδιακής έκφρασης μπορεί να συμβάλει στη «μάχη» μας εναντίον όσων απειλούν τη ζωή μας. Π.χ. ενάντια στα καρκινικά κύτταρα.

Πρόσφατη εργασία δείχνει ότι οσμές όπως αυτές που προέρχονται από ώριμα φρούτα ή τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση μπορούν να επηρεάσουν άμεσα την έκφραση των γονιδίων πέρα από τη μύτη. Δυνητικά, μπορούν να βοηθήσουν στη θεραπεία του καρκίνου και την επιβράδυνση της εξέλιξης των νευροεκφυλιστικών νόσων.

Ερευνητές του UC Riverside εξέθεσαν μύγες φρούτων (Drosophila melanogaster) και ποντίκια σε διαφορετικές δόσεις ατμών διακετυλίου, για 5 ημέρες. Το διακετύλιο είναι πτητική ένωση που απελευθερώνει η μαγιά σε φρούτα τα οποία υφίστανται τη διαδικασία ζύμωσης. Το φυσικό αυτό συστατικό πολλών τροφίμων, που προστίθεται σε άλλα για γευστικούς λόγους, είναι και υποπροϊόν της ζυθοποιίας.

iStock

Σε ανθρώπινα κύτταρα που αναπτύχθηκαν στο εργαστήριο, η ομάδα ανακάλυψε ότι η ουσία αυτή μπορεί να δράσει ως αναστολέας της λεγόμενης αποακετυλάσης των ιστονών (HDAC). Να σημειωθεί εδώ πως οι αναστολείς HDAC χρησιμοποιούνται ήδη ως θεραπείες για τον καρκίνο του αίματος.

Στην πρόσφατη έρευνα, το διακετύλιο προκάλεσε ευρείες αλλαγές στη γονιδιακή έκφραση σε μύγες και ποντίκια, συμπεριλαμβανομένων των κυττάρων του εγκεφάλου των ζώων, των πνευμόνων των ποντικών και των κεραιών των μυγών – γονίδια που μπορούν να εκφραστούν πιο εύκολα.

Σε πειράματα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι ατμοί διακετυλίου σταμάτησαν την ανάπτυξη των ανθρώπινων κυττάρων νευροβλαστώματος που αναπτύχθηκαν στο εργαστήριο. Εκτός από τα καρκινικά κύτταρα, η έκθεση σε τέτοιους ατμούς επιβράδυνε επίσης την εξέλιξη του νευροεκφυλισμού (πιο συγκεκριμένα, της νόσου Huntington) σε ένα είδος μύγας.

Ο συγγραφέας επικεφαλής της δημοσίευσης, μοριακός βιολόγος Anandasankar Ray, διευκρίνισε πως «το σημαντικό μας εύρημα είναι ότι ορισμένες πτητικές ενώσεις που εκπέμπονται από μικρόβια και τρόφιμα, μπορούν να αλλάξουν τις επιγενετικές καταστάσεις σε νευρώνες και άλλα ευκαρυωτικά κύτταρα. Πρόκειται για την πρώτη αναφορά κοινών ασταθών που συμπεριφέρονται με αυτό τον τρόπο. Η ομάδα μας μελέτησε τις επιδράσεις του διακετυλίου ως απόδειξη της ιδέας, αλλά δεδομένης άλλης έρευνας που δείχνει ότι η εισπνοή διακετυλίου προκαλεί αλλαγές στα κύτταρα των αεραγωγών, αυτή η ένωση μπορεί να μην είναι απολύτως κατάλληλη για θεραπεία. Εργαζόμαστε ήδη για τον εντοπισμό άλλων πτητικών που οδηγούν σε αλλαγές στη γονιδιακή έκφραση».

Ο ίδιος διευκρίνισε: «Αν και η ιδέα της παροχής φαρμάκων μέσω της μύτης δεν είναι νέα, αυτό που κάναμε ήταν ένα τεράστιο άλμα από τα πειράματα σε κύτταρα, μύγες και ποντίκια. Μπορεί ωστόσο, να υπάρχουν απρόβλεπτοι κίνδυνοι για την υγεία, που σχετίζονται με τις ενώσεις οι οποίες ελέγχονται. Έτσι, απαιτούνται περισσότερες μελέτες για να κατανοηθούν καλύτερα οι συνέπειες αυτής της ενδιαφέρουσας ανακάλυψης».