Η ΑΠΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΠΟΥ ΣΗΜΕΙΩΣΕ ΑΥΞΗΣΗ 673% ΣΤΙΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ GOOGLE

Ψάχνεις συνέχεια online για ό,τι έχει να κάνει με την υγεία και τη διατροφή σου; Από το τι μπορεί να σημαίνει ένα σύμπτωμα μέχρι τι σου κάνει καλό ή κακό; Μάθε τι σημαίνει «κυβερνοχονδρία» αλλά και πόσο αυξήθηκαν οι αναζητήσεις μας για κάποιους «μύθους» που καλά κρατούν.

Οι χρήστες της πλέον δημοφιλούς μηχανής αναζήτησης, του Google, διατυπώνουν καθημερινά περισσότερες από ένα δισεκατομμύριο ερωτήσεις σχετικές με την υγεία. Αν το ’χεις κάνει (που το ’χεις κάνει) ξέρεις πως ό,τι κι αν γράψεις, στις απαντήσεις σίγουρα θα αναφέρεται κάπου η λέξη καρκίνος.

Αυτός ο λόγος που αποφάσισα να εμπιστεύομαι μόνο τους ειδικούς. Δηλαδή, αυτούς που έχουν αφιερώσει τουλάχιστον 10 χρόνια από τη ζωή τους για να εξασφαλίσουν πτυχία, ειδικότητες και άδεια άσκησης του ιατρικού επαγγέλματος.

Όχι ότι σε νοιάζει, αλλά χάριν του Google και των όσων συμβαίνουν εκεί έξω, τα τελευταία χρόνια το δικό μου ζητούμενο είναι να γίνει το –εξεταστικό μου– σκορ 2-1: πηγαίνω τουλάχιστον σε τρεις γιατρούς για το ίδιο θέμα, ώστε να εμπιστευτώ την πλειοψηφία.

Μήπως έχεις «κυβερνοχονδρία»;

Στο θέμα μας, που είναι το γκουγκλάρισμα θεμάτων υγείας, οι τεράστιοι αριθμοί δημιούργησαν το φαινόμενο που λέγεται cyberchondria, από τις λέξεις cyber και hypochondria. Είναι ένα είδος υποχονδρίασης της ψηφιακής εποχής, που ορισμένοι αποδίδουν στα ελληνικά και ως «κυβερνοχονδρία».

Εάν αναζητάς online καταναγκαστικά –και επαναλαμβανόμενα– ιατρικές πληροφορίες για συμπτώματα συγκεκριμένων ασθενειών που φοβάσαι ότι έχεις ή φαντάζεσαι πως σε ταλαιπωρούν, είσαι cyberchondriac.

iStock

Και τι μπορείς να κάνεις για αυτό; Θα σου έλεγα ό,τι κάθε γιατρός που σέβεται τον εαυτό του, αυτό το «Μην αγχώνεσαι», αλλά δεν βοήθησε ποτέ κανέναν. Οπότε θα το προσπεράσω και θα μεταφέρω τι έγραψε το Medical Futurist.

Η κυβερνοχονδρία είναι μια «παρενέργεια» της ψηφιακής προόδου και προφανώς έχει να κάνει με το γεγονός ότι ζούμε –εν πολλοίς– στο διαδίκτυο, όλη μέρα. Καλό είναι:

1. Να αναγνωρίζεις πως το Internet είναι δίκοπο μαχαίρι. Βοηθά πάρα πολύ, αλλά μπορεί εύκολα να σε παραπλανήσει όταν προσπαθείς να κάνεις αυτοδιάγνωση.
2. Όταν γκουγκλάρεις συμπτώματα, να συμβουλεύεσαι μόνο αξιόπιστες πηγές.
3. Να ηρεμήσεις γνωρίζοντας ότι ακόμα μαθαίνουμε πώς να χρησιμοποιούμε ό,τι βρίσκουμε online για την υγεία μας. Εστίασε στην απλούστερη εξήγηση και όχι στο χειρότερο, αν π.χ. έχεις πονοκέφαλο κατά πάσα πιθανότητα δεν θα είναι καρκίνος στον εγκέφαλο – μπορεί να είναι από την κούραση.

Οι δημοφιλέστερες αναζητήσεις για αβάσιμους ισχυρισμούς σχετικούς με την υγεία

Δημοσίευμα της Daily Mail ανέλυσε τους μεγαλύτερους ιατρικούς μύθους με βάση τις αναζητήσεις που έγιναν στο Google το 2022. Σε ορισμένες αναζητήσεις, τα ποσοστά αύξησης σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο είναι εντυπωσιακά.

1. Είναι βλαβερός ο κρόκος του αβγού;

Η συγκεκριμένη αναζήτηση στο Google αυξήθηκε κατά 673% το 2022. Τι ισχύει; Ενώ ένας μεγάλος κρόκος περιέχει περίπου 185 χιλιοστόγραμμα χοληστερόλης, περιέχει λίγα κορεσμένα λιπαρά και είναι γεμάτος πρωτεΐνες, απαραίτητα λιπαρά οξέα, αντιοξειδωτικά, βιταμίνες και μέταλλα. Σύμφωνα με το British Heart Foundation, στους περισσότερους υγιείς ανθρώπους η χοληστερόλη στα τρόφιμα έχει πολύ μικρότερη επίδραση στα σχετικά επίπεδα του αίματος, ειδικά σε σύγκριση με το βούτυρο και τα προϊόντα με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά.

Η μέτρια κατανάλωση αβγών –έως ένα την ημέρα– σε υγιή άτομα δεν αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής νόσου. Βέβαια, για όσους πάσχουν από υπερχοληστερολαιμία δεν συνίσταται η κατανάλωση περισσότερων από 3-4 αβγά τη βδομάδα.

2. Προκαλούν καρκίνο τα αντιιδρωτικά;

Η συγκεκριμένη αναζήτηση στο Google αυξήθηκε κατά 647% το 2022. Η σύντομη απάντηση είναι όχι. Σύμφωνα με το Cancer Research UK, οι ισχυρισμοί ότι το αλουμίνιο που υπάρχει σε κάποιες συσκευασίες ενδέχεται να αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου δεν αποδεικνύονται με στοιχεία.

Το Βρετανικό Σύστημα Υγείας, πάντως, συστήνει στις γυναίκες να μη χρησιμοποιούν αποσμητικά σε σπρέι την ημέρα του προληπτικού ελέγχου του μαστού, καθώς μπορεί να επηρεάσει τη μαστογραφία και τα αποτελέσματα. Η λύση είναι τα roll-on.

3. Μπορεί να κολλήσεις Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ) από τουαλέτα;

Η συγκεκριμένη αναζήτηση στο Google αυξήθηκε πέρυσι κατά 525%. Στην πραγματικότητα, τα βακτήρια των ΣΜΝ μπορούν να ζήσουν σε επιφάνειες για πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, ενώ οι ιογενείς αιτίες των ΣΜΝ δεν μπορούν να επιβιώσουν για πολύ εκτός του ανθρώπινου σώματος. Άρα, η πιθανότητα μετάδοσης από σκληρή επιφάνεια είναι μηδαμινή. Δεν συμβαίνει το ίδιο με άλλους ιούς και μικρόβια όπως το E. coli, που υπάρχει στα περιττώματα.

4. Το βούτυρο βοηθάει στα εγκαύματα;

Η αύξηση της αναζήτησης αυτής ήταν της τάξεως του 347%. Η αλήθεια είναι ότι η κάλυψη ενός εγκαύματος με μια δροσερή ουσία βοηθά στην ανακούφιση, που όμως δεν διαρκεί. Ωστόσο, ειδικά το βούτυρο μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημα: αποκλείοντας την επαφή με τον αέρα όταν καλύπτουμε το δέρμα με μια λιπαρή ουσία όπως το βούτυρο παγιδεύουμε τη θερμότητα και το κάψιμο συνεχίζεται. Επίσης, ως γαλακτοκομικό προϊόν είναι γεμάτο βακτήρια, οπότε κινδυνεύουμε και με μόλυνση.

5. Μας βοηθάνε τα καρότα να βλέπουμε στο σκοτάδι;

Το μύθο ότι το καρότο βελτιώνει την ικανότητα μας να βλέπουμε στο σκοτάδι τον ακούμε συνήθως, όταν είμαστε παιδιά. Ώρα να μάθουμε και πώς προέκυψε, με τη σχετική αναζήτηση να έχει σημειώσει αύξηση 200% το 2022.

Στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Άγγλοι στρατιώτες χρησιμοποιούσαν τη νέα τότε τεχνολογία των ραντάρ, για να εντοπίσουν και να καταρρίψουν γερμανικά αεροπλάνα. Μη θέλοντας να το αποκαλύψουν, άρχισαν να δημοσιεύουν ψευδείς πληροφορίες ότι τα καρότα που είχαν προστεθεί στη διατροφή των στρατιωτών έδιναν τακτικό πλεονέκτημα.

Το καρότο έχει βιταμίνη Α που είναι καλή για την υγεία των ματιών μας (χάριν της υψηλής δόσης αντιοξειδωτικών), αλλά δεν μας βοηθά να βλέπουμε στο σκοτάδι, όπως έχει δείξει σειρά ερευνών. Η βιταμίνη είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της καθαριότητας στον κερατοειδή. Μικρότερα ποσοστά της μπορεί να οδηγήσουν σε ξηρότητα των ματιών, λοιμώξεις του λαιμού και του θώρακα, κακή επούλωση πληγών, καταρράκτη, θόλωση του κερατοειδούς και εκφύλιση της ωχράς κηλίδας (θολώνει το κέντρο της όρασης).

6. Το να κάνουμε «κρακ» τις αρθρώσεις προκαλεί αρθρίτιδα;

Στην έκτη θέση της λίστας με μεγαλύτερη αύξηση σε αναζητήσεις (180%) είναι κάτι για το οποίο έχω προσωπική εμπειρία: επειδή συνήθιζα να «σπάω» τις αρθρώσεις των χεριών μου (το λες και «τρίζω τα δάχτυλα μου») καθημερινά, οι γονείς μου μου έλεγαν πως κατ’ αυτόν τον τρόπο προκαλείται η αρθρίτιδα.

Πρόσφατες μελέτες δεν συνέδεσαν το «κρακ, κρακ» με την ανάπτυξη αρθρίτιδας. Από την άλλη, είναι γεγονός πως άνθρωποι που έχουν ήδη αρθρίτιδα μερικές φορές ακούν τον χαρακτηριστικό ήχο στα δάχτυλα τους, επειδή ο χόνδρος της επιφάνειας των αρθρώσεων έχει καταστραφεί.