ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ ΕΝΤΟΠΙΣΑΝ ΜΙΑ ΑΠΡΟΣΔΟΚΗΤΗ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ

Τι θα λέγατε αν μαθαίνατε ότι για την κατάθλιψη δεν ευθύνεται κάποια χημική ουσία του εγκεφάλου, αλλά πιθανότατα η φλεγμονή στο σώμα μας; Μία νέα έρευνα που δείχνει τι προκαλεί η φλεγμονή στον εγκέφαλο ανοίγει νέους δρόμους στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Παράλληλα, φωτίζει και τους φυσικούς τρόπους διαχείρισής της.

Η κατάθλιψη χτυπά όλο και συχνότερα την πόρτα των κατοίκων στις δυτικές κοινωνίες. Υπολογίζεται ότι ένας στους 5 θα βιώσει τουλάχιστον ένα μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο στη διάρκεια της ζωής του και πολλοί δεν θα βρουν ανακούφιση από τις υπάρχουσες θεραπείες.

Όμως τώρα ερευνητές εντόπισαν μια απροσδόκητη πηγή του προβλήματος, τη φλεγμονή. Η φλεγμονή είναι η απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος για την προστασία του σώματος από παθογόνους παράγοντες, τραυματισμούς και τοξίνες. Και η χρόνια φλεγμονή, η οποία μπορεί να προκληθεί από άγχος, κακή διατροφή, ανθυγιεινό τρόπο ζωής ή αυτοάνοσες ασθένειες, μπορεί να βλάψει τα κύτταρα και τα όργανα και να αυξήσει τον κίνδυνο ορισμένων προβλημάτων υγείας.

Πώς σχετίζεται η φλεγμονή με την κατάθλιψη

Το πώς σχετίζεται η φλεγμονή με την κατάθλιψη αποτελεί νέο πεδίο έρευνας των επιστημόνων. Με πολύ απλοϊκό τρόπο, αυτή η σχέση θα μπορούσε να αποδοθεί ως εξής: Φανταστείτε ότι έχετε τραυματιστεί κάπου, αλλά ο πόνος που έχει προέλθει από τη φλεγμονή δεν υποχωρεί. Παραμένει για περισσότερο από 3 μήνες, εμποδίζοντάς σας να ζείτε μια φυσιολογική καθημερινότητα. Πώς νομίζετε ότι θα νιώθετε; Από προσωπική πείρα, μπορώ να πω πολύ άσχημα.

Pexels

Η απουσία ευχαρίστησης και κινήτρου για δράση, η έλλειψη συγκέντρωσης, η διαταραχή του ύπνου και τόσα άλλα δεινά που ταυτίζονται με την κατάθλιψη, μπορεί να είναι αποτέλεσμα της φλεγμονής, του ίδιου μηχανισμού που προκαλεί και τον πόνο στο σώμα σας. Ακούγεται λογικό.

Τώρα, οι επιστήμονες βρίσκουν ότι η φλεγμονή στο σώμα μπορεί να προκαλεί ή να επιδεινώνει την κατάθλιψη στους εγκεφάλους ορισμένων ασθενών. Και τα δεδομένα κλινικών δοκιμών δείχνουν ότι η στόχευση και η θεραπεία της φλεγμονής μπορεί να είναι ένας τρόπος για την πιο αποτελεσματική παροχή φροντίδας. Δηλαδή, να πάρουμε αντιφλεγμονώδη για την κατάθλιψη; Κάπως έτσι, αλλά όχι ακριβώς.

Ο μηχανισμός της φλεγμονής στον εγκέφαλο

Φαίνεται ότι οι φλεγμονώδεις παράγοντες στο αίμα μπορούν να σπάσουν τον φραγμό μεταξύ του σώματος και του εγκεφάλου, προκαλώντας νευροφλεγμονή και μεταβάλλοντας βασικά νευρωνικά κυκλώματα, λένε οι ερευνητές. Σε άτομα που διατρέχουν κίνδυνο για κατάθλιψη, η φλεγμονή μπορεί να αποτελέσει έναυσμα για τη διαταραχή.

Pexels

«Η ενεργοποίηση αυτών των φλεγμονωδών οδών στο σώμα και τον εγκέφαλο είναι ένας από τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να παραχθούν καταθλιπτικά συμπτώματα», δήλωσε ο Charles Raison, καθηγητής ψυχολογίας και ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin στο Madison.

Η κατάθλιψη ενός ατόμου δεν είναι απαραίτητα η ίδια με αυτή ενός άλλου, συμφωνα με τον Andrew Miller, καθηγητή ψυχιατρικής και συμπεριφορικών επιστημών στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Emory: «Είναι αρκετά διαφορετική ανάλογα με το ποιος βιώνει τι», αναφέρει.

Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι οι καταθλιπτικοί ασθενείς τείνουν να έχουν αυξημένους δείκτες φλεγμονής σε σύγκριση με τα μη καταθλιπτικά άτομα, όπως είναι οι φλεγμονώδεις κυτοκίνες και η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη, η οποία παράγεται από το ήπαρ ως απάντηση στη φλεγμονή. Και μάλλον δεν είναι τυχαίο ότι παρατηρούνται υπερβολικά υψηλά ποσοστά κατάθλιψης σε ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα.

Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο New England Journal of Medicine, ο Miller και οι συνεργάτες του διεξήγαγαν μια έρευνα σε 40 καρκινοπαθείς που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με ιντερφερόνη άλφα, μια φλεγμονώδη κυτοκίνη. Μολονότι κανένας από τους ασθενείς δεν είχε κατάθλιψη στην αρχή, ο φλεγμονώδης παράγοντας είχε ως συνέπεια την εμφάνιση κατάθλιψης.

Αν και από μόνη της μια νόσος όπως ο καρκίνος μοιάζει αρκετή για να πάθει κανείς κατάθλιψη, οι συμμετέχοντες ασθενείς είπαν σε συνεντεύξεις τους πως ένιωσαν σα να τους χορηγήθηκε κάτι και τώρα αισθάνονται άσχημα.

«Από εξελικτική άποψη, η φλεγμονή μπορεί να είναι ένας τρόπος επικοινωνίας του ανοσοποιητικού συστήματος με τον εγκέφαλο», δήλωσε ο Miller. Όταν τα ζώα τραυματίζονταν ή καταπολεμούσαν μια λοίμωξη, ο εγκέφαλος και το ανοσοποιητικό σύστημα συνεργάζονταν για να σταματήσουν τις δραστηριότητες του ζώου, ώστε να επιτρέψουν ταχύτερη ανάρρωση.

Αντιφλεγμονώδη φάρμακα για την κατάθλιψη: πότε και πώς

«Οι περισσότερες κλινικές δοκιμές δείχνουν ότι τα αντιφλεγμονώδη έχουν καλύτερο αποτέλεσμα σε καταθλιπτικούς ασθενείς με φλεγμονή», δήλωσε ο Miller. Οι ειδικοί συμφωνούν ότι οι ασθενείς δεν πρέπει να παίρνουν αντιφλεγμονώδη φάρμακα χωρίς να έχουν μιλήσει με τον γιατρό τους. Επιπλέον, τα αντιφλεγμονώδη είναι φάρμακα που δεν επιτρέπεται να λαμβάνονται για μεγάλα χρονικά διαστήματα, παρά μόνο για λίγες μέρες.

Για να διαπιστωθεί αν η κατάθλιψή σας συνοδεύεται από φλεγμονή, ο γιατρός μπορεί να σας γράψει μια εξέταση αίματος C-αντιδρώσας πρωτεΐνης.

Καθώς πολλοί ασθενείς με κατάθλιψη δεν ανταποκρίνονται στα αντικαταθλιπτικά, τα αντιφλεγμονώδη μπορούν να χροηγηθούν συμπληρωματικά στο πλαίσιο μιας εξατομικευμένης θεραπείας, που μόνο ο γιατρός ξέρει και μπορεί να υποδείξει.

Το πραγματικά εντυπωσιακό είναι πως μια πιθανή θεραπεία για την κατάθλιψη ίσως προέλθει από τη φλεγμονή, έναν βιοδείκτη, που δεν αποτελεί καν χημική ουσία του εγκεφάλου.

Περιορίστε τη φλεγμονή (και την κατάθλιψη) με φυσικούς τρόπους

Οι τρόποι με τους οποίους μπορεί κανείς να μειώσει τη φλεγμονή στο σώμα του είναι πλέον γνωστοί και περιστασιακά έχουμε αναφερθεί σε αυτούς μέσα από διάφορα άρθρα του OW.

Είναι πάντα χρήσιμο να διευκρινιστεί ότι και οι επικεφαλής της συγκεκριμένης μελέτης συστήνουν αυτούς τους τρόπους ως μέτρα διαχείρισης της φλεγμονής στο σώμα και πρόληψης ή συμπληρωματικής αντιμετώπισης της κατάθλιψης.

Pexels Nathan Cowley

Αν μάλιστα γίνουν συντονισμένα και έγκαιρα, μπορεί να έχουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα σε σχέση με συμπληρώματα ή ακόμη και κάποιες φαρμακευτικές αγωγές. Ποιοι είναι αυτοί οι τρόποι;

1. Άσκηση

Δεν είναι λίγες οι έρευνες που υπογραμμίζουν τη σχέση της άσκησης με τη βελτίωση της κατάθλιψης, αλλά και με τον περιορισμό της φλεγμονής. Πρέπει ωστόσο να υπογραμμιστεί ότι η ήπια άσκηση είναι αυτή που ευνοεί. Η προπόνηση υψηλής έντασης μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα.

Φυσικά, οι ασθενείς με προχωρημένη μορφή κατάθλιψης είναι δύσκολο να ξεκινήσουν κάποια άσκηση και να την ακολουθήσουν συστηματικά, ωστόσο μικρά βήματα μπορούν να γίνουν. Το καθημερινό περπάτημα είναι η πιο συνηθισμένη και εύκολη μορφή άσκησης που ενδείκνυται για όλους και έχει εντυπωσιακά οφέλη.

2. Αντιφλεγμονώδης διατροφή

Αντιφλεγμονώδης διατροφή σημαίνει αποφυγή των υπερβολικά επεξεργασμένων τροφών, της ζάχαρης και των πολλών υδατανθράκων. Προτιμήστε ξηρούς καρπούς, έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, αβοκάντο, φρούτα και πράσινα φυλλώδη λαχανικά, αλλά και άπαχη πρωτεΐνη (αβγά, πουλερικά και λιπαρά ψάρια).

Η μεσογειακή διατροφή που είναι προσανατολισμένη στη φυτοφαγία φαίνεται ότι κερδίζει έδαφος ως ένα είδος θεραπευτικής διατροφής, ενώ ο επικεφαλής της συγκεκριμένης μελέτης, ο ψυχίατρος Miller συστήνει στους ασθενείς του να περιορίσουν τους υδατάνθρακες.

Τέλος, υπάρχουν και συγκεκριμένες τροφές που ωφελούν την ψυχική υγεία, αλλά και αυτές φαίνεται ότι έχουν αντιφλεγμονώδη δράση.

Freepik

3. Ποιότητα ύπνου

Δεν υπάρχει πλέον αμφιβολία ότι ο ποιοτικός ύπνος λειτουργεί υπέρ του οργανισμού σε όλα τα επίπεδα. Όλες οι έρευνες συνδέουν ένα 7ωρο ξεκούρασης με πολλαπλά οφέλη για την υγεία, αλλά και με τη μείωση της χρόνιας φλεγμονής. Αν δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε καλά, υπάρχουν ορισμένες τεχνικές που μπορεί να σας βοηθήσουν.

4. Ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων

Κι όμως, η μοναξιά σχετίζεται με υψηλά επίπεδα φλεγμονής. Στον αντίποδα, πολλές μελέτες έχουν συνδέσει τη συντροφικότητα, τις καλές ανθρώπινες σχέσεις, αλλά και την κοινωνική προσφορά με μείωση των ποσοστών κατάθλιψης.