ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΞΕΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: «Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΙΑΣΙΜΟΣ»

Ο χειρουργός μαστού Γρηγόρης Ξεπαπαδάκης είναι από τους πλέον κατάλληλους ανθρώπους να μιλήσουν για τον πιο διαδεδομένο καρκίνο στον κόσμο: τον καρκίνο του μαστού.

Τον συνάντησα πρώτη φορά με αφορμή την Επιστημονική Μαστολογική Εταιρεία - Ίαση - Στήριξη (Ε.Μ.Ε.Ι.Σ.), της οποίας είναι ιδρυτής. Ήρεμος, ευγενικός, με έναν αέρα που σου εμπνέει εμπιστοσύνη. Ο χειρουργός μαστού Γρηγόρης Ξεπαπαδάκης είναι ο πλέον κατάλληλος για να μιλήσει για τον καρκίνο του μαστού. Για τον πιο διαδεδομένο καρκίνο στον κόσμο, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Ο ίδιος έχει αναφέρει ότι το όνειρό του μικρός δεν ήταν να γίνει χειρουργός. Ήθελε να πάει στο εμπορικό ναυτικό, να γίνει μηχανικός πλοίων. Κάτι που κράτησε μέχρι την ηλικία των 17. Τότε, γυρνώντας μιας μέρα από το σχολείο, επισκέφτηκε στο νοσοκομείο τη θεία του, που είχε εσπευσμένα χειρουργηθεί. Εκείνη τη στιγμή αποφάσισε ότι θα γίνει χειρουργός. «Πάντοτε μια ενασχόληση με τα χέρια. Πάντοτε για να διορθώσω κάτι».

Η σημασία της πρόληψης στον καρκίνο του μαστού

Όπως παρατηρεί ο Γρηγόρης Ξεπαπαδάκης, οι Ελληνίδες σήμερα είναι ενημερωμένες για τον καρκίνο του μαστού και δίνουν σημασία στην πρόληψη από νεαρή ηλικία. Τι περιλαμβάνει, όμως, η έγκαιρη διάγνωση και κάθε πότε είναι καλό να εξεταζόμαστε;

Ο Γρηγόρης Ξεπαπαδάκης, δίπλα σε μπάνερ με το έμβλημα του Ε.Μ.Ε.Ι.Σ.

Όπως επισημαίνει ο ειδικός, η έγκαιρη διάγνωση περιλαμβάνει:

• κλινική εξέταση,
• μαστογραφία,
• υπέρηχο,
• μαγνητική τομογραφία μαστών (σε συγκεκριμένες περιπτώσεις),
• κυτταρολογική και ιστολογική ταυτοποίηση.

Όσο για την πρόληψη, περιλαμβάνει:

• έναν υπέρηχο ανά έτος, μέχρι τα 40,
• μία μαστογραφία αναφοράς στα 35 έτη,
• ετήσια μαστογραφία με υπέρηχο και κλινική εξέταση από την ηλικία των 40 ετών.

Ανώτερο όριο ηλικίας δεν υπάρχει, καθώς αυτό εξαρτάται από τη βιολογική ηλικία κάθε γυναίκας.

«Ο καρκίνος του μαστού μπορεί να είναι ιάσιμος στο 90% των περιπτώσεων», λέει ο Γρηγόρης Ξεπαπαδάκης. «Στις περιπτώσεις, όμως, που μιλάμε για τον μεταστατικό ή τοπικά προχωρημένο καρκίνο του μαστού, τότε μπορούμε να πούμε ότι πρόκειται για μία χρόνια νόσο και αυτό χάρη στη συνεχή εξέλιξη των θεραπευτικών σχημάτων – χημειοθεραπείας, ανοσοθεραπείας, ορμονικής θεραπείας».

iStock

Μύθοι που διαιωνίζονται

Παρά την πρόσβαση που έχουμε σε πληροφορίες και ειδικούς, εξακολουθούν –όπως φαίνεται– να υπάρχουν μύθοι γύρω από τον καρκίνο του μαστού. Σε αντίθεση με ό,τι μπορεί να πιστεύουν ορισμένοι, «ο καρκίνος του μαστού συνήθως δεν πονάει, δεν συνδέεται με το μέγεθος του στήθους, ούτε επηρεάζεται από τον στηθόδεσμο ή τη χρήση των αποσμητικών. Δεν υπάρχει κανένα επιστημονικό δεδομένο για τα παραπάνω. Επίσης, δεν είναι όλοι οι ψηλαφητοί όγκοι, καρκίνοι. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι ένα απλό ινοαδένωμα ή ακόμα και μία αρκετά μεγάλη κύστη. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, πρέπει να γίνεται υπερηχογραφικός έλεγχος και στη συνέχεια κυτταρολογική/ιστολογική ταυτοποίηση.

»Στους παράγοντες κινδύνου συγκαταλέγονται η παχυσαρκία, η σωματική αδράνεια, το αλκοόλ, ο μη θηλασμός, η χρήση ορμονών οιστρογόνου και προγεστερόνης, η πρώιμη έναρξη εμμηνόρροιας, η αργοπορημένη εμμηνόπαυση, το προσωπικό ιστορικό μαστού, οι γονιδιακές μεταλλάξεις, η μεγάλη ηλικία, η διατροφή, οι πυκνοί μαστοί, η ακτινοβολία στον θώρακα για κάποιου τύπου κακοήθεια».

Μύθος είναι και το γεγονός ότι ο καρκίνος του μαστού αφορά μόνο τις γυναίκες. «Αφορά τόσο τις γυναίκες όσο και τους άντρες, αν και στον ανδρικό πληθυσμό εμφανίζεται σπάνια (0,5-1% των διαγνωσμένων καρκίνων του μαστού). Ένας άντρας που ψηλαφά κάτι στον μαστό του ή γύρω από τη θηλή του, θα πρέπει να ζητά άμεσα βοήθεια από χειρουργό μαστού».

Κληρονομικότητα vs περιβάλλον

Πόσο εμπλέκεται η κληρονομικότητα και πόσο το περιβάλλον στην εκδήλωση καρκίνου του μαστού; «Ο κληρονομικός καρκίνος του μαστού αφορά το 10% των περιπτώσεων. Το υπόλοιπο 90% των περιπτώσεων αφορά τον επονομαζόμενο σποραδικό καρκίνο του μαστού. Αυτό εμείς μπορούμε να το επηρεάσουμε, βελτιώνοντας το λεγόμενο lifestyle μας, π.χ. με υγιεινή διατροφή, άσκηση, τακτικό προληπτικό έλεγχο και αυτοψηλάφηση των μαστών.

»Όσον αφορά τον κληρονομικό καρκίνο του μαστού, πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη το ιστορικό τόσο από πλευράς της μητέρας όσο και από την πλευρά του πατέρα. Σύμφωνα με κατευθυντήριες οδηγίες, σε κάθε γυναίκα που έχει νοσήσει και είναι κάτω των 50 ετών θα πρέπει να της συστήνεται γονιδιακός έλεγχος. Οι γυναίκες που φέρουν μετάλλαξη σε γονίδια που έχουν να κάνουν με τον καρκίνο του μαστού, όπως BRCA 1/2, υπόκεινται σε έναν πιο στενό έλεγχο παρακολούθησης. Σε αυτές τις περιπτώσεις συστήνεται η προφυλακτική μαστεκτομή».

ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ, ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ Ο ΓΙΑΤΡΟΣ ΛΑΜΒΑΝΕΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ, ΕΙΝΑΙ ΞΕΠΕΡΑΣΜΕΝΟ.

Αλλαγή νοοτροπίας απέναντι στον καρκίνο του μαστού

Πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα σε σχέση με το παρελθόν όσον αφορά τη νοοτροπία των γυναικών και των γιατρών αναφορικά με τον καρκίνο του μαστού; «Αυτό που έχει αλλάξει είναι πως η σύγχρονη Ελληνίδα είναι καλύτερα ενημερωμένη και γι’ αυτό αναζητά γιατρούς με εμπειρία και με βαθιά γνώση στο κομμάτι της θεραπείας του καρκίνου του μαστού.

»Επιπλέον, στη σημερινή εποχή, γιατρός και ασθενής αποφασίζουν μαζί για τη χειρουργική αντιμετώπιση και τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού. Το μοντέλο της πατριαρχικής αντιμετώπισης, βάσει του οποίου ο γιατρός λαμβάνει αποφάσεις για τον ασθενή, είναι πλέον ξεπερασμένο».

Η πρόσβαση στο αγαθό της υγείας

Πολλές γυναίκες δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν ιδιωτικά κέντρα. Μπορεί, άραγε, να αντιμετωπιστεί η άνιση αυτή πρόσβαση στη διάγνωση και τη θεραπεία;

«Δεν θα πρέπει η πολιτεία να διαχωρίζεται από τους γιατρούς γιατί, πολύ απλά, η πολιτεία είμαστε όλοι εμείς. Ως εκ τούτου, όλοι έχουμε μερίδιο ευθύνης για το υπάρχον σύστημα δημόσιας υγείας. Ευτυχώς, στην Ελλάδα δεν στερείται κάποιος το δικαίωμα στην υγεία γενικότερα. Ειδικότερα, τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί αρκετά εξειδικευμένα τμήματα για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, παρέχοντας υψηλότατου επιπέδου υπηρεσίες υγείας.

»Η άνιση πρόσβαση είναι ένα μεγάλο πρόβλημα, γι’ αυτό και το Ε.Μ.Ε.ΙΣ., μία επιστημονική, αστική, μη κερδοσκοπική εταιρεία με κοινωνικό και επιστημονικό έργο, προσφέρει μια ολοκληρωμένη διαγνωστική, ιατρική, χειρουργική, νοσηλευτική και ψυχολογική υποστήριξη σε ασθενείς που αδυνατούν να ανταποκριθούν οικονομικά στα έξοδα αντιμετώπισης της νόσου. Επιπροσθέτως, διοργανώνουμε εξορμήσεις σε απομακρυσμένες περιοχές της νησιωτικής και ηπειρωτικής Ελλάδας, με σκοπό την διεξαγωγή προληπτικών ελέγχων και ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού.

»Αξίζει να σταθούμε στο πρόγραμμα “Φώφη Γεννηματά”, για την πρόληψη καρκίνου του μαστού, που απευθύνεται σε όλες τις γυναίκες 50-69 ετών, με δωρεάν εξετάσεις, ιδιαίτερα για τις ευάλωτες ομάδες.

»Είναι προφανές πως αυτές οι πρωτοβουλίες δεν μπορούν από μόνες να δώσουν οριστική λύση στο πρόβλημα. Θα πρέπει το δημόσιο σύστημα υγείας να φροντίσει να υπάρχουν σε όλα τα μέρη οι απαραίτητες υποδομές ή τουλάχιστον να καλύπτει τα έξοδα συμπολιτών μας, όταν χρειάζεται να μετακινηθούν από τον τόπο κατοικίας τους σε κάποιο αστικό κέντρο, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα υγείας τους».