ΓΙΑΤΙ ΝΑ (ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΣ ΝΑ) ΠΛΕΝΕΙΣ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΣΟΥ

Το πλύσιμο των χεριών μάς προφυλάσσει από πάρα πολλές αρρώστιες, συχνά μάλιστα σώζει ζωές. Όχι τυχαία, έχει θεσμοθετηθεί η Παγκόσμια Ημέρα Υγιεινής Χεριών, προκειμένου να μας υπενθυμίζει τη σημασία του.

Η τρίχρονη κόρη μιας φίλης μου επιμένει να περνάει τα χέρια της με αντισηπτικό όπου σταθούμε κι όπου βρεθούμε. Είναι παιδί της πανδημίας και, αν κάτι μας έμαθε η Covid-19, αυτό είναι η σημασία της υγιεινής των χεριών για τη διασπορά μιας λοίμωξης. Αυτό που προσπαθούμε να μάθουμε στα μικρά παιδιά σε μια φάση της ζωής τους που αρρωσταίνουν συνέχεια (προκειμένου να μην αρρωσταίνουν), τώρα το έμαθαν θέλοντας και μη: το συχνό και σωστό πλύσιμο των χεριών.

Η Παγκόσμια Ημέρα Υγιεινής των Χεριών, θεσμοθετημένη από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας στις 5 Μαΐου, έχει στόχο να μας υπενθυμίσει ότι τα καθαρά χέρια σώζουν ζωές – υπερβολικό μεν, αληθινό δε. Η υγιεινή των χεριών αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά μέσα για τη πρόληψη των ασθενειών και της διασποράς των μικροοργανισμών στον άνθρωπο. Πολλά παθογόνα που ευθύνονται για μολυσματικές νόσους διασπείρονται λόγω της ελλιπούς υγιεινής των χεριών, που αρκεί να γίνεται με σαπούνι και καθαρό, τρεχούμενο νερό ή αλκοολούχο αντισηπτικό.

Η φετινή καμπάνια του Π.Ο.Υ. (2022) για την ημέρα αυτή μας προτρέπει να ενώσουμε δυνάμεις για την προστασία της κοινότητας, διαδίδοντας παντού το μήνυμα της απαραίτητης υγιεινής των χεριών.

Πώς μεταφέρονται τα παθογόνα

Η σωστή υγιεινή των χεριών απομακρύνει τους μικροοργανισμούς από τα χέρια μας. Αυτό οδηγεί στη πρόληψη των λοιμώξεων, καθώς αγγίζοντας τους βλενογόννους (μάτια, μύτη, στόμα) συχνά μεταφέρουμε μικροοργανισμούς, οι οποίοι μπορούν να διεισδύσουν στον οργανισμό και να προκαλέσουν νόσο.

iStock

Επιπλέον, τα μικρόβια από τα βρώμικα χέρια μπορεί να μεταφερθούν στα τρόφιμα και στα ποτά κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας ή της κατανάλωσής τους, αλλά και σε κοινά χρησιμοποιούμενα αντικείμενα, όπως την επιφάνεια ενός τραπεζιού ή τα παιχνίδια, και στη συνέχεια να μεταφερθούν στα χέρια ενός άλλου ατόμου που τα αγγίζει.

Από τι μας γλιτώνει το πλύσιμο των χεριών

Η απομάκρυνση των μικροβίων μέσω της υγιεινής των χεριών συμβάλλει στην πρόληψη των αναπνευστικών λοιμώξεων και των λοιμώξεων του γαστρεντερικού, ενώ μπορεί να βοηθήσει και στην πρόληψη λοιμώξεων του δέρματος και των ματιών.

Σύμφωνα με δεδομένα του Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Λοιμώξεων των ΗΠΑ , η εκπαίδευση του κοινού στην ορθή εφαρμογή της υγιεινής των χεριών μπορεί να οδηγήσει σε μείωση:

1. του αριθμού των ατόμων με επεισόδια διαρροϊκής λοίμωξης κατά 23%–40%,
2. του αριθμού των ανοσοκατεσταλμένων με επεισόδια διαρροϊκής λοίμωξης κατά 58%,
3. των επεισοδίων αναπνευστικών λοιμώξεων, όπως το κοινό κρυολόγημα, στον γενικό πληθυσμό κατά 16%–21%,
4. των ημερών απουσίας των μαθητών από το σχολείο λόγω λοίμωξης του γαστρεντερικού κατά 29%–57%.

iStock

Η υγιεινή των χεριών στα παιδιά

Όσον αφορά τα παιδιά, η υγιεινή των χεριών μπορεί να οδηγήσει στο να αποτραπούν περίπου 1 στα 3 επεισόδια διαρροϊκής λοίμωξης και σχεδόν 1 στα 5 επεισόδια αναπνευστικής λοίμωξης, όπως η πνευμονία.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι το σωστό πλύσιμο των χεριών σώζει ζωές, τη στιγμή που κάθε χρόνο περίπου 1,8 εκατομμύρια παιδιά, ηλικίας κάτω των 5 ετών, πεθαίνουν από διαρροϊκές λοιμώξεις και πνευμονία.

Πλύσιμο χεριών και χρήση αντιβιοτικών

Αξίζει να σημειωθεί ότι η μείωση του αριθμού των ιογενών διαρροϊκών και αναπνευστικών λοιμώξεων, όπως η γαστρεντερίτιδα και το κοινό κρυολόγημα, λόγω της εφαρμογής υγιεινής των χεριών οδηγεί σε μείωση της αλόγιστης χρήσης των αντιβιοτικών και της πιθανότητας ανάπτυξης μικροβιακής αντοχής, καθώς πολλές φορές συνταγογραφούνται αντιβιοτικά για την αντιμετώπιση των λοιμώξεων αυτών χωρίς να χρειάζεται.

Δείτε πώς να πλένετε σωστά τα χέρια σας σε αυτό το video:

Ευχαριστούμε τους Αγγελική Λιώση, BSc, MSc, Ειδικό Πρόληψης Λοιμώξεων και Επόπτρια Κλινικών Ερευνών, και Χρήστο Τριανταφύλλου, Νοσηλευτή ΠΕ, MSCE, PhD (c), Ειδικό Πρόληψης Λοιμώξεων από το Κέντρο Κλινικής Επιδημιολογίας και Έκβασης Νοσημάτων CLEO.