ΓΙΑΤΙ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΟΛΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΕΥΕΡΕΘΙΣΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ;

Πόσο εύκολα μοιράζεται κανείς τις… εντερικές του συνήθειες στα social media; Γιατί τα βιώματα ανθρώπων με Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου έχουν γίνει viral; Τι συμβαίνει και (σχεδόν) όλοι πιστεύουμε ότι κάτι δεν πάει καλά με το έντερό μας;

Συνταγές κατά του φουσκώματος, τα φαγητά που δεν τρώω για να μην πρήζομαι, το σκεύασμα που με απάλλαξε από τα δυσάρεστα συμπτώματα του Συνδρόμου Ευερέθιστου Εντέρου. Το TikTok έχει γεμίσει με ειδικούς και μη, οι οποίοι –αφού μοιράζονται τη δική τους εμπειρία με το σύνδρομο που τους ταλαιπωρεί– «πίνουν νερό» on camera στο όνομα όσων συμβουλών τους βοήθησαν να το αντιμετωπίσουν. Άλλες από αυτές έχουν επιστημονική βάση κι άλλες όχι.

Το σίγουρο είναι ότι ζούμε σε μία περίοδο που οι… εντερικές συνήθειες πολλών TikTokers γίνονται viral. Ένα θέμα ταμπού –το πόσο συχνά πηγαίνεις στην τουαλέτα, το αν έχεις αέρια ή φουσκώματα στην καθημερινότητά σου– συζητιέται πλέον ανοιχτά από νεαρούς ανθρώπους που ανοίγουν την κάμερα του κινητού τους και ενώ βάφονται/μαγειρεύουν/γυμνάζονται μιλάμε για τη δική τους εμπειρία με το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ).

iStock

Διαβάζω σχετικά δημοσιεύματα και αντιλαμβάνομαι ότι πρόκειται για ένα φαινόμενο που έχουν παρατηρήσει στο εξωτερικό και γνωστοί γαστρεντερολόγοι έχουν κληθεί να το σχολιάσουν. Ο αναπληρωτής καθηγητής ιατρικής στη NYU Grossman School of Medicine και συγγραφέας του «Gut Renovation», Δρ. Roshini Raj, λέει: «Πλέον, οι άνθρωποι μιλούν άνετα γι’ αυτό [το σύνδρομο] και φαίνεται να δίνουν μεγαλύτερη σημασία στο έντερό τους».

Τι είναι το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου;

Στα αγγλικά λέγεται Irritable bowel syndrome, από όπου προέρχονται και τα αρχικά IBS, με τα οποία είναι γνωστό το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου. Πρόκειται ουσιαστικά για μια λειτουργική διαταραχή του γαστρεντερικού συστήματος, που χαρακτηρίζεται από συμπτώματα όπως φούσκωμα, αέρια, πόνος στην κοιλιά, κράμπες, δυσκοιλιότητα ή/και διάρροια. Το σύνδρομο είναι πιο συχνό στις γυναίκες, αλλά ταλαιπωρούνται από αυτό και άνδρες. Ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό της τάξης του 10% του πληθυσμού εμφανίζει ΣΕΕ.

Τι ρόλο παίζει το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου στα social media;

Φαίνεται ότι οι νέοι άνθρωποι που χρησιμοποιούν τα social media για την ενημέρωση και την ψυχαγωγία τους, «πέφτοντας» πάνω σε ιστορίες συνομιλήκων τους που ταλαιπωρούνται από το συγκεκριμένο σύνδρομο, αποκτούν μεγαλύτερη επίγνωση της κατάστασης και έτσι συχνά συνειδητοποιούν ότι τα συμπτώματα που έχουν οι ίδιοι δεν είναι φυσιολογικά.

Αντιλαμβάνονται ότι δεν χρειάζεται π.χ. να μάθουν να ζουν με τα φουσκώματα, αλλά ότι μπορούν να τα αντιμετωπίσουν. Έτσι, είναι πολύ πιο πιθανό να απευθυνθούν σε γαστρεντερολόγο και στη συνέχεια σε διατροφολόγο αναζητώντας λύσεις.

Βλέποντας ανθρώπους με ζωντάνια να μιλούν ανοιχτά για το πρόβλημά τους, όσοι έχουν αντίστοιχα συμπτώματα αισθάνονται λιγότερο στιγματισμένοι, νιώθουν λιγότερο μόνοι και απομονωμένοι.

Πώς θα καταλάβεις αν έχεις Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου;

Το πεπτικό είναι ένα εξαιρετικά περίπλοκο σύστημα και τα ακριβή αίτια του συνδρόμου παραμένουν αδιευκρίνιστα. Οι ειδικοί πάντως θεωρούν ότι το ΣΕΕ μπορεί να σχετίζεται με προβλήματα κινητικότητας του εντέρου και ότι έχει να κάνει και με το μικροβίωμα του εντέρου.

iStock

Τα συμπτώματα μπορεί να εκδηλώνονται διαφορετικά από άτομο σε άτομο, ωστόσο υπάρχουν κάποιοι κύριοι υποτύποι που ορίζονται με βάση τις κινήσεις του εντέρου. Αυτοί περιλαμβάνουν το ΣΣΕ όπου κυριαρχεί η δυσκοιλιότητα, το ΣΣΕ όπου κυριαρχεί η διάρροια, το μικτό ΣΣΕ που περιλαμβάνει έναν συνδυασμό (και συχνά εναλλαγή) διάρροιας και δυσκοιλιότητας και το μη ταξινομημένο ΣΣΕ.

Τα συμπτώματα του ΣΕΕ συχνά μοιάζουν με αυτά άλλων γαστρεντερικών διαταραχών, όπως η κοιλιοκάκη, αλλά και φλεγμονωδών νόσων, όπως η νόσος του Crohn, γι’ αυτό και ο γιατρός συστήνει σχετικές εξετάσεις, ώστε να αποκλειστούν αυτά τα ενδεχόμενα.

Ουσιαστικά, η διάγνωση του συνδρόμου γίνεται από τον γαστρεντερολόγο όταν οι εξετάσεις στις οποίες έχει υποβληθεί ο ασθενής δεν δείχνουν κάποιο άλλο, σχετιζόμενο με το έντερο, πρόβλημα.

Γιατί όλο και περισσότεροι άνθρωποι σήμερα θεωρούν ότι έχουν Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου;

Όπως είπαμε παραπάνω, μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί η αιτία που προκαλεί το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου. Ωστόσο, θεωρείται ότι επιδεινώνεται από το στρες και επηρεάζεται από την ψυχολογική κατάσταση του ατόμου.

Η αύξηση των ανθρώπων που παρουσιάζουν συμπτώματα ευερέθιστου εντέρου θα μπορούσε να σχετίζεται με τα αυξανόμενα επίπεδα του στρες σήμερα. «Το ΣΣΕ είναι μια διαταραχή στον άξονα εγκεφάλου-εντέρου», εξηγεί η Dr. Shabnam Sarker, επίκουρη καθηγήτρια ιατρικής στο τμήμα γαστρεντερολογίας και ηπατολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Vanderbilt σε άρθρο του TIME. «Το έντερο έχει πολλά νεύρα και ο τρόπος με τον οποίο ενεργοποιούνται τα νεύρα επηρεάζει την κίνηση [του εντέρου], τον πόνο και το φούσκωμα. Οι ψυχολογικοί στρεσογόνοι παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο στο ΣΣΕ – και υπάρχει πολύ περισσότερο άγχος από την πανδημία και μετά».

Η αύξηση της συχνότητας εμφάνισης του ΣΣΕ θα μπορούσε επίσης να σχετίζεται με τον COVID-19 επειδή, όπως χαρακτηριστικά λέει ο Dr. Darren Brenner, γαστρεντερολόγος και καθηγητής ιατρικής και χειρουργικής στην Ιατρική Σχολή Feinberg του Πανεπιστημίου Northwestern «οι ιογενείς ασθένειες μπορούν να προκαλέσουν διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος». Πράγματι, μια ανασκόπηση του 2023 μελετών σχετικά με το θέμα διαπίστωσε ότι η λοίμωξη από COVID-19 συσχετίστηκε με νέες διαγνώσεις ΣΣΕ. Αυτό παρατηρήθηκε ιδιαίτερα σε γυναίκες και σε άτομα με κατάθλιψη ή έντονο άγχος.

Μπορείς να βρεις λύση για το πρόβλημά σου στα social media;

Αν και το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου δεν είναι απειλητικό για τη ζωή, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ποιότητα ζωής του ανθρώπου που ταλαιπωρείται από αυτό. Υπάρχουν άνθρωποι που εξαιτίας των έντονων συμπτωμάτων που παρουσιάζουν ή από φόβο ότι θα παρουσιάσουν έξαρση, οδηγούνται στον περιορισμό της κοινωνικής τους ζωής ή της σωματικής δραστηριότητας που συνήθιζαν να κάνουν.

Πολλά νεαρά κυρίως άτομα, στην προσπάθειά τους να απαλλαγούν από τα δυσάρεστα συμπτώματα, εμπιστεύονται αναξιόπιστους λογαριασμούς στα social media με συμβουλές ή και διαδικτυακά προϊόντα που υπόσχονται π.χ. εξάλειψη του φουσκώματος.

«Το διαδίκτυο είναι πολύ χρήσιμο για γενική ενημέρωση, αλλά όχι για διαγνώσεις και θεραπείες από μη ειδικούς», ξεκαθαρίζει ο Στέφανος Γ. Παντελάρος, γαστρεντερολόγος, Διευθυντής Γαστρεντερολογικής Κλινικής του Ιατρικού Αθηνών. «Εάν υπάρχουν συμπτώματα, εάν υπάρχουν ενοχλήσεις από το πεπτικό, ο κατάλληλος για να δώσει λύση είναι ο γαστρεντερολόγος. Αυτός θα κάνει τη διάγνωση μετά από εξετάσεις και θα δώσει αγωγή επιστημονικά τεκμηριωμένη. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι μία θεραπεία μπορεί να είναι αποτελεσματική για κάποιον, αλλά να μην έχει ένδειξη για κάποιον άλλον».

Ο κ. Παντελάρος συμβουλεύει επίσης να μην παραγγέλνουμε ποτέ φάρμακα από το διαδίκτυο «διότι δεν ξέρουμε την προέλευσή τους και δεν είμαστε σίγουροι για την σύνθεσή τους». Αν θέλουμε να ενημερωθούμε για το ΣΕΕ ανοίγουμε το διαδίκτυο, αλλά για τη λύση του προσωπικού μας προβλήματος, κατάλληλος είναι ο γαστρεντερολόγος μας. Για όποιες απορίες έχουμε, απευθυνόμαστε σ’ αυτόν», καταλήγει ο ίδιος.

Πώς θα ανακουφιστείς από τα συμπτώματα;

Τα συμπτώματα και η σοβαρότητα του συνδρόμου δεν είναι ίδια σε όλους, γι’ αυτό και δεν υπάρχει ενιαία προσέγγιση για την αντιμετώπισή του. Δεν υπάρχει θεραπεία για το ΣΕΕ, ωστόσο διαθέτουμε πολλά όπλα στη φαρέτρα μας για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και την εξασφάλιση μιας ποιοτικής ζωής για τους ανθρώπους με ΣΕΕ. «Κάποιος μπορεί να χρειάζεται στπασμολυτικά, άλλος γαστροκινητικά, ηρεμιστικά ή προβιοτικά, ενώ κάποιος άλλος μπορεί να χρειάζεται αλλαγή στις διατροφικές του συνήθειες και στον τρόπο ζωής του», εξηγεί ο κ. Παντελάρος.